Όταν αρνούμαστε στα παιδιά μας τα εφοδιάζουμε με γερές προσωπικότητες. Πώς σας ακούγεται αυτό;
Το «όχι» είναι απαραίτητο για να βάλουμε όρια. Ο τρόπος που λέμε το «όχι» δίνει στο παιδί το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα τοποθετήσει τον εαυτό του. Αν το «όχι» ειπωθεί ήπια θα φέρει ευγένεια και μια γερή προσωπικότητα. Αν ειπωθεί βίαια θα φέρει βία!!!
Για να πούμε το σωστό «όχι» είναι απαραίτητο να σκεφτούμε τη δική μας σχέση με την άρνηση. Αρνούμαστε; Πάντα; Ποτέ; Μόνο όταν πρέπει; Κατανοώντας τη δική μας σχέση με το όχι αντιλαμβανόμαστε και πως το μαθαίνουμε στα παιδιά μας.
Το «όχι» για να ειπωθεί σωστά είναι καλό να θεωρηθεί ως μια προαπαιτούμενη κατάσταση μέσω της οποίας καταφέρνουμε (εμείς, το παιδί ή ο σύντροφος) να βάζουμε προτεραιότητες στη ζωή μας, αλλά και να ικανοποιούμε ανάγκες και επιθυμίες κατακτώντας τους στόχους μας. Η συγγραφέας Asha Phillips, (Εκδόσεις Πατακη,2001) λέει στο βιβλίο της «Όταν λέμε ‘όχι΄», ότι υπάρχουν στις οικογένειες στιγμές ηρεμίας και στιγμές ταραχής που τις ονομάζει «καθημερινούς λόξυγκες ανάπτυξης». Βάσει αυτού του λόξυγκα θέτουμε και τη βάση μας για να διαπραγματευτούμε τα όρια.
Πιο συγκεκριμένα, τη μία θα κάνουμε πολλά βήματα μπροστά μεγαλώνοντας και ωριμάζοντας τόσο εμείς όσο και το παιδί μας και την άλλη θα κάνουμε βήματα πίσω που θα προκαλούν ένταση και διαπληκτισμούς και θα επαναδιαπραγματευόμαστε τα όρια. Φανταστείτε το σαν ένα χορό που οι χορευτές προχωρούν μπροστά και πίσω, μπροστά και πίσω. Γίνεται βαλς χωρίς αυτή την παλινδρομική κίνηση;
Έτσι και με τα όρια. Θα κατακτούμε και τα χάνουμε, και ξανά....
ΠΡΑΚΤΙΚΑ:
Τα όρια χτίζονται από τη βρεφική ηλικία. Η μητέρα βάζει όρια στην ώρα του φαγητού ή του ύπνου. Έτσι είναι καλό να γίνει και με τις ώρες παιχνιδιού ή της αγκαλιάς. Για παράδειγμα μια μητέρα που δεν βάζει όρια στο παιχνίδι του παιδιού μαζί της μέχρι του σημείου να εξαντλείται, στερεί από τον εαυτό της την ανάπαυλα που χρειάζεται αλλά κι από το παιδί την ευκαιρία να ψάξει για τρόπους να ψυχαγωγείται και να εξερευνά τον κόσμο μόνο του. Κάτι που φαίνεται σαν τέλεια σχέση μπορεί να είναι υπερπροστασία που δεν επιτρέπει να αναπτυχθεί σωστά η κοινωνικότητα του παιδιού και το μετατρέπει λίγο λίγο σε τύραννο, δημιουργώντας του παράλληλα μια ισχυρή εξάρτηση, καθώς πιστεύει πως δεν μπορεί τίποτα να κάνει μόνο του. Το «όχι» εδώ αποτελεί την ευκαιρία για να σκεφτεί και να δοκιμάσει το μωρό εναλλακτικές λύσεις,π.χ. πως να περνά την ώρα του χωρίς να είναι συνεχώς σε μια αγκαλιά, πως να κινείται, πως να ηρεμεί και να νανουρίζεται μόνο του. Μερικές φορές αρκεί να του δοθεί λίγος χρόνος, άλλοτε μερικές καθησυχαστικές κουβέντες, κι άλλοτε κάποιο όμορφο αντικείμενο, μια κουνουπιέρα που την κουνάει ο αέρας, ένα χρωματιστό παιχνίδι, κτλ. Η αγκαλιά και η συνεχής υποχώρηση στις επιθυμίες τους δεν είναι για τα μωρά η πανάκεια. Αντίθετα μπορεί να συνηθίσουν σε μια κατάσταση που δεν τα αφήνει να κατανοήσουν ούτε τις δυνατότητές τους ,ούτε τι σημαίνει όριο.
Μεγαλώνοντας το παιδί είναι καλό να εμπλουτίζονται τα όρια με κανόνες όπως «Κράτα το παιχνίδι σου αντί να το πετάξεις» κα. Βασική προϋπόθεση για να τεθούν και εδραιωθούν τα όρια είναι ο τρόπος που θα πούμε το «όχι». Ο αποδεκτός τρόπος από το παιδί είναι η θετική διατύπωση (σε λίγες μέρες σχετικό άρθρο).
Ας συγκρατήσουμε ότι «οι διαρκώς αυστηροί και αυταρχικοί γονείς που έχουν την τάση να μη βλέπουν διαλεκτικά τα πράγματα ενδέχεται να ενθαρρύνουν ακούσια τα παιδιά τους να φτάσουν στα άκρα, ενώ πιστεύουν ότι αντίθετα τα περιορίζουν», (Waddel, σελ.233).
Με λίγα λόγια, το «όχι» είναι απαραίτητο για να βάλουμε τα όρια που είναι ό,τι πιο σημαντικό στη διαπαιδαγώγηση του παιδιού μας αλλά και γενικότερα στη ζωή μας.
Το «όχι» είναι απαραίτητο για να βάλουμε όρια. Ο τρόπος που λέμε το «όχι» δίνει στο παιδί το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα τοποθετήσει τον εαυτό του. Αν το «όχι» ειπωθεί ήπια θα φέρει ευγένεια και μια γερή προσωπικότητα. Αν ειπωθεί βίαια θα φέρει βία!!!
Για να πούμε το σωστό «όχι» είναι απαραίτητο να σκεφτούμε τη δική μας σχέση με την άρνηση. Αρνούμαστε; Πάντα; Ποτέ; Μόνο όταν πρέπει; Κατανοώντας τη δική μας σχέση με το όχι αντιλαμβανόμαστε και πως το μαθαίνουμε στα παιδιά μας.
Το «όχι» για να ειπωθεί σωστά είναι καλό να θεωρηθεί ως μια προαπαιτούμενη κατάσταση μέσω της οποίας καταφέρνουμε (εμείς, το παιδί ή ο σύντροφος) να βάζουμε προτεραιότητες στη ζωή μας, αλλά και να ικανοποιούμε ανάγκες και επιθυμίες κατακτώντας τους στόχους μας. Η συγγραφέας Asha Phillips, (Εκδόσεις Πατακη,2001) λέει στο βιβλίο της «Όταν λέμε ‘όχι΄», ότι υπάρχουν στις οικογένειες στιγμές ηρεμίας και στιγμές ταραχής που τις ονομάζει «καθημερινούς λόξυγκες ανάπτυξης». Βάσει αυτού του λόξυγκα θέτουμε και τη βάση μας για να διαπραγματευτούμε τα όρια.
Πιο συγκεκριμένα, τη μία θα κάνουμε πολλά βήματα μπροστά μεγαλώνοντας και ωριμάζοντας τόσο εμείς όσο και το παιδί μας και την άλλη θα κάνουμε βήματα πίσω που θα προκαλούν ένταση και διαπληκτισμούς και θα επαναδιαπραγματευόμαστε τα όρια. Φανταστείτε το σαν ένα χορό που οι χορευτές προχωρούν μπροστά και πίσω, μπροστά και πίσω. Γίνεται βαλς χωρίς αυτή την παλινδρομική κίνηση;
Έτσι και με τα όρια. Θα κατακτούμε και τα χάνουμε, και ξανά....
ΠΡΑΚΤΙΚΑ:
Τα όρια χτίζονται από τη βρεφική ηλικία. Η μητέρα βάζει όρια στην ώρα του φαγητού ή του ύπνου. Έτσι είναι καλό να γίνει και με τις ώρες παιχνιδιού ή της αγκαλιάς. Για παράδειγμα μια μητέρα που δεν βάζει όρια στο παιχνίδι του παιδιού μαζί της μέχρι του σημείου να εξαντλείται, στερεί από τον εαυτό της την ανάπαυλα που χρειάζεται αλλά κι από το παιδί την ευκαιρία να ψάξει για τρόπους να ψυχαγωγείται και να εξερευνά τον κόσμο μόνο του. Κάτι που φαίνεται σαν τέλεια σχέση μπορεί να είναι υπερπροστασία που δεν επιτρέπει να αναπτυχθεί σωστά η κοινωνικότητα του παιδιού και το μετατρέπει λίγο λίγο σε τύραννο, δημιουργώντας του παράλληλα μια ισχυρή εξάρτηση, καθώς πιστεύει πως δεν μπορεί τίποτα να κάνει μόνο του. Το «όχι» εδώ αποτελεί την ευκαιρία για να σκεφτεί και να δοκιμάσει το μωρό εναλλακτικές λύσεις,π.χ. πως να περνά την ώρα του χωρίς να είναι συνεχώς σε μια αγκαλιά, πως να κινείται, πως να ηρεμεί και να νανουρίζεται μόνο του. Μερικές φορές αρκεί να του δοθεί λίγος χρόνος, άλλοτε μερικές καθησυχαστικές κουβέντες, κι άλλοτε κάποιο όμορφο αντικείμενο, μια κουνουπιέρα που την κουνάει ο αέρας, ένα χρωματιστό παιχνίδι, κτλ. Η αγκαλιά και η συνεχής υποχώρηση στις επιθυμίες τους δεν είναι για τα μωρά η πανάκεια. Αντίθετα μπορεί να συνηθίσουν σε μια κατάσταση που δεν τα αφήνει να κατανοήσουν ούτε τις δυνατότητές τους ,ούτε τι σημαίνει όριο.
Μεγαλώνοντας το παιδί είναι καλό να εμπλουτίζονται τα όρια με κανόνες όπως «Κράτα το παιχνίδι σου αντί να το πετάξεις» κα. Βασική προϋπόθεση για να τεθούν και εδραιωθούν τα όρια είναι ο τρόπος που θα πούμε το «όχι». Ο αποδεκτός τρόπος από το παιδί είναι η θετική διατύπωση (σε λίγες μέρες σχετικό άρθρο).
Ας συγκρατήσουμε ότι «οι διαρκώς αυστηροί και αυταρχικοί γονείς που έχουν την τάση να μη βλέπουν διαλεκτικά τα πράγματα ενδέχεται να ενθαρρύνουν ακούσια τα παιδιά τους να φτάσουν στα άκρα, ενώ πιστεύουν ότι αντίθετα τα περιορίζουν», (Waddel, σελ.233).
Με λίγα λόγια, το «όχι» είναι απαραίτητο για να βάλουμε τα όρια που είναι ό,τι πιο σημαντικό στη διαπαιδαγώγηση του παιδιού μας αλλά και γενικότερα στη ζωή μας.
