Πολλά παιδιά φοβούνται το σκοτάδι, πράγμα που δημιουργεί προβλήματα όταν φθάνει η ώρα του ύπνου. Γιατί όμως τα παιδιά φοβούνται το σκοτάδι; Μήπως οι γονείς, χωρίς να το έχουν καταλάβει, έχουν δημιουργήσει αυτόν το φόβο;
Η αλήθεια είναι, ότι κατά κανόνα οι γονείς ευθύνονται για το φόβο των παιδιών για το σκοτάδι. Σας ακούγεται παράξενο; Για σκεφθείτε λίγο περισσότερο. Το να μείνει ένα νεογέννητο μόνο του στο σκοτάδι δεν αποτελεί γι’ αυτό μια άσχημη εμπειρία. Όταν όμως με τους πρώτους κολικούς έχει πονάκια, όταν δει κάποιο άσχημο όνειρο, όταν πεινάει, όταν κρυώνει, όταν έχει λερωθεί, τότε τι κάνει; Κλαίει. Και όταν βάλει τα κλάματα οι γονείς τρέχουν αμέσως στο δωμάτιο για να το φροντίσουν. Τι κάνουν όμως οι γονείς αμέσως μόλις μπαίνουν στο δωμάτιο του μωρού; Ανάβουν πρώτα το φως και στη συνέχεια προσπαθούν να καταλάβουν τις ανάγκες του για να το φροντίσουν!
Όπως βλέπετε, εδώ έχουμε μια χαρακτηριστική περίπτωση κλασικής συνεξάρτησης, όπου το σκοτάδι συνδέεται με τη δυσάρεστη κατάσταση (π.χ. πείνα, πόνος, κ.ά.) και το φως με τη θετική ενίσχυση (παρουσία των γονιών).
Οπότε, την επόμενη φορά που θα ακούσετε το νεογέννητο να κλαίει, μη σπεύσετε να ανάψετε άμεσα το φως. Αγκαλιάστε πρώτα το μωρό σας, μιλήστε του τρυφερά, ησυχάστε το και μετά (μόνο αν υπάρχει πραγματική ανάγκη για να φροντίσετε ένα συγκεκριμένο πρόβλημα) ανάβετε τα φώτα. Έτσι, θα αποφύγετε να συνδέσει το μωρό σας την άμεση άφιξή σας με τα αναμμένα φώτα.
Τι πρέπει να κάνετε:
Τα παιδιά πολλές φορές διηγούνται μεταξύ τους τρομακτικές ιστορίες για φαντάσματα και περίεργα πλάσματα, οι παππούδες μπορεί να του διαβάσουν κάποια τρομακτική ιστορία, η κυρία που το προσέχει μπορεί να του είπε πράγματα που το τρόμαξαν, η ταινία που είδε στην τηλεόραση το φόβισε... Πολλά μπορούν να συμβούν, γιατί δεν είμαστε μαζί με το παιδί μας 24 ώρες το 24ωρο.
Σε καμία περίπτωση, όμως, δεν πρέπει να απειλήσετε ή να τιμωρήσετε το παιδί, επειδή άρχισε να φοβάται το σκοτάδι. Το μόνο που θα καταφέρετε είναι να του δημιουργήσετε ενοχές. Το παιδί μπορεί μεν να σας υπακούσει, αλλά θα μάθει στο εξής να κρύβει τους φόβους του.
Παραδεχτείτε ότι είναι πολύ φυσικό να φοβάται το σκοτάδι (πολλά άλλωστε παιδιά το φοβούνται) και προσπαθήστε να τροποποιήσετε τη συμπεριφορά του με ήπιο και θετικό τρόπο.
Όταν πηγαίνει να κοιμηθεί, αφήνετε το φως αναμμένο. Όταν το παιδί αποκοιμηθεί, μπορείτε να το σβήνετε.
Αφήστε ανοιχτή την πόρτα του δωματίου του και τοποθετήστε μια αναμμένη λάμπα απ’ έξω. Έτσι, σε περίπτωση που ξυπνήσει δε θα τρομάξει από το απόλυτο σκοτάδι.
Αν το παιδί είναι σε ηλικία που μπορεί να καταλάβει, του δείχνουμε πως να ανάβει και να σβήνει μόνο του το φως, ώστε να μη νιώσει αβοήθητο σε περίπτωση ανάγκης.
Μάθετε στο παιδί τεχνικές για να αντιμετωπίζει μόνο του το φόβο του. Το παιδί θα καταλάβει έτσι, ότι αυτή η φοβία είναι μια κατάσταση υπό τον έλεγχό του και θα σταματήσει να πανικοβάλλεται.
Ποτέ μη σβήνετε το φως, για να τιμωρήσετε το παιδί.
Η αλήθεια είναι, ότι κατά κανόνα οι γονείς ευθύνονται για το φόβο των παιδιών για το σκοτάδι. Σας ακούγεται παράξενο; Για σκεφθείτε λίγο περισσότερο. Το να μείνει ένα νεογέννητο μόνο του στο σκοτάδι δεν αποτελεί γι’ αυτό μια άσχημη εμπειρία. Όταν όμως με τους πρώτους κολικούς έχει πονάκια, όταν δει κάποιο άσχημο όνειρο, όταν πεινάει, όταν κρυώνει, όταν έχει λερωθεί, τότε τι κάνει; Κλαίει. Και όταν βάλει τα κλάματα οι γονείς τρέχουν αμέσως στο δωμάτιο για να το φροντίσουν. Τι κάνουν όμως οι γονείς αμέσως μόλις μπαίνουν στο δωμάτιο του μωρού; Ανάβουν πρώτα το φως και στη συνέχεια προσπαθούν να καταλάβουν τις ανάγκες του για να το φροντίσουν!
Όπως βλέπετε, εδώ έχουμε μια χαρακτηριστική περίπτωση κλασικής συνεξάρτησης, όπου το σκοτάδι συνδέεται με τη δυσάρεστη κατάσταση (π.χ. πείνα, πόνος, κ.ά.) και το φως με τη θετική ενίσχυση (παρουσία των γονιών).
Οπότε, την επόμενη φορά που θα ακούσετε το νεογέννητο να κλαίει, μη σπεύσετε να ανάψετε άμεσα το φως. Αγκαλιάστε πρώτα το μωρό σας, μιλήστε του τρυφερά, ησυχάστε το και μετά (μόνο αν υπάρχει πραγματική ανάγκη για να φροντίσετε ένα συγκεκριμένο πρόβλημα) ανάβετε τα φώτα. Έτσι, θα αποφύγετε να συνδέσει το μωρό σας την άμεση άφιξή σας με τα αναμμένα φώτα.
Τι πρέπει να κάνετε:
Τα παιδιά πολλές φορές διηγούνται μεταξύ τους τρομακτικές ιστορίες για φαντάσματα και περίεργα πλάσματα, οι παππούδες μπορεί να του διαβάσουν κάποια τρομακτική ιστορία, η κυρία που το προσέχει μπορεί να του είπε πράγματα που το τρόμαξαν, η ταινία που είδε στην τηλεόραση το φόβισε... Πολλά μπορούν να συμβούν, γιατί δεν είμαστε μαζί με το παιδί μας 24 ώρες το 24ωρο.
Σε καμία περίπτωση, όμως, δεν πρέπει να απειλήσετε ή να τιμωρήσετε το παιδί, επειδή άρχισε να φοβάται το σκοτάδι. Το μόνο που θα καταφέρετε είναι να του δημιουργήσετε ενοχές. Το παιδί μπορεί μεν να σας υπακούσει, αλλά θα μάθει στο εξής να κρύβει τους φόβους του.
Παραδεχτείτε ότι είναι πολύ φυσικό να φοβάται το σκοτάδι (πολλά άλλωστε παιδιά το φοβούνται) και προσπαθήστε να τροποποιήσετε τη συμπεριφορά του με ήπιο και θετικό τρόπο.
Όταν πηγαίνει να κοιμηθεί, αφήνετε το φως αναμμένο. Όταν το παιδί αποκοιμηθεί, μπορείτε να το σβήνετε.
Αφήστε ανοιχτή την πόρτα του δωματίου του και τοποθετήστε μια αναμμένη λάμπα απ’ έξω. Έτσι, σε περίπτωση που ξυπνήσει δε θα τρομάξει από το απόλυτο σκοτάδι.
Αν το παιδί είναι σε ηλικία που μπορεί να καταλάβει, του δείχνουμε πως να ανάβει και να σβήνει μόνο του το φως, ώστε να μη νιώσει αβοήθητο σε περίπτωση ανάγκης.
Μάθετε στο παιδί τεχνικές για να αντιμετωπίζει μόνο του το φόβο του. Το παιδί θα καταλάβει έτσι, ότι αυτή η φοβία είναι μια κατάσταση υπό τον έλεγχό του και θα σταματήσει να πανικοβάλλεται.
Ποτέ μη σβήνετε το φως, για να τιμωρήσετε το παιδί.
