Ζήσαμε την εμπειρία των ταινιών 3D στον κινηματογράφο και τώρα η τρισδιάστατη εικόνα έρχεται και στο σαλόνι μας, μέσα από τα τελευταία μοντέλα των μεγάλων κατασκευαστών τηλεοράσεων. Αν και είναι νωρίς ακόμα, για να κρίνουμε το μέλλον της καινούργιας "μεγάλης ιδέας" στον χώρο της οικιακής ψυχαγωγίας, χρήσιμο είναι να μάθουμε τα βασικά γύρω από το πως λειτουργεί η νέα αυτή τεχνολογία.
Η σύντομη απάντηση είναι ότι η 3D τηλεόραση είναι μια τεχνολογία απεικόνισης που επιτρέπει στους τηλεθεατές στο σπίτι να παρακολουθήσουν τηλεοπτικά προγράμματα, ταινίες και video games με ό,τι αναφέρεται ως στερεοσκοπική επίδραση. Αυτή οφείλεται στη λεγόμενη "στερεο-όψη" ή αλλιώς "διαχωρισμό" (που είναι γνωστά στα πλαίσια της τεχνολογίας τρισδιάστατου περιεχομένου και ως "παράλλαξη"), η οποία προσπαθεί να προσθέσει την ψευδαίσθηση της τρίτης διάστασης σε μια στην πραγματικότητα δισδιάστατη εικόνα.
Αυτή η ψευδαίσθηση δημιουργείται με την ταυτόχρονη εμφάνιση δύο πλήρους μεγέθους, αλλά ελαφρώς διαφορετικών εικόνων της ίδιας σκηνής - μίας για το αριστερό μάτι και άλλη μίας για το δεξί. Οι διαφορές στις δύο εικόνες προορίζονται στο να δημιουργηθεί μία απομίμηση του τρόπου, με τον οποίο το σύστημα της ανθρώπινης όρασης βλέπει ένα αντικείμενο. Η απόσταση που χωρίζει τα μάτια ενός ανθρώπου κάνει το κάθε μάτι να βλέπει τα αντικείμενα από μία ελαφρώς διαφορετική γωνία, με αποτέλεσμα δύο ελαφρώς διαφορετικές παραλλαγές της ίδιας εικόνας. Ο εγκέφαλος επεξεργάζεται τις διαφορές αυτές ως πληροφορίες για τις 3 διαστάσεις του αντικειμένου που κοιτάμε και δημιουργεί την αντίληψη του βάθους που λείπει από τις δισδιάστατες εικόνες που έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε στο χαρτί ή στην οθόνη.
Αλλά φυσικά υπάρχουν μερικές διαφορές μεταξύ της 3D τεχνολογίας και της ανθρώπινης όρασης. Αν και η 3D τηλεόραση βασίζεται στη χρήση δύο ελαφρώς διαφορετικών εικόνων με παρόμοιο τρόπο με το μοντέλο της ανθρώπινης όρασης για τη δημιουργία μιας τρισδιάστατης αναπαράστασης, υπάρχουν μερικές σαφείς διαφορές στον τρόπο που βλέπουμε ένα τρισδιάστατο αντικείμενο και μια 3D ταινία στην τηλεόραση.
Το γεγονός ότι η τεχνολογία 3D δημιουργεί την ψευδαίσθηση του βάθους παρουσιάζοντας δύο 2D εικόνες σε μια επίπεδη οθόνη είναι μια καταρχήν εντελώς αφύσικη διεργασία για τον εγκέφαλο. Βλέπετε, όταν κοιτάμε ένα αντικείμενο στο χώρο, δύο ειδών μυς των ματιών αναλαμβάνουν δράση - οι μυς της σύγκλισης που διευθύνουν το αριστερό και το δεξί μάτι προς το ίδιο σημείο του χώρου και οι μυς που κάνουν τον βολβό του ματιού να εστιάσει στην εικόνα του αντικειμένου.
Ο εγκέφαλος κατευθύνει τα δύο αυτά είδη μυώνων στο ίδιο σημείο του χώρου, διότι αυτός είναι ο τρόπος που λειτουργεί η ανθρώπινη όραση. Η παρούσα 3D τεχνολογία όμως ασχολείται μόνο με το θέμα της σύγκλισης, με αποτέλεσμα η λειτουργία της σύγκλισης και η λειτουργία της εστίασης να αφορούν τελικά σε δύο διαφορετικά σημεία στο χώρο. Το σημείο εστίασης είναι σταθερά η οθόνη της τηλεόρασης, ενώ το σημείο σύγκλισης αλλάζει διαρκώς, ανάλογα με τη διαφορά μεταξύ των δύο εικόνων 2D που συγκλίνουν τεχνητά.
Αυτή η διαφορά μεταξύ της σύγκλισης και της εστίασης οδηγεί σε διάφορες ανεπιθύμητες παρενέργειες. Είναι ακόμα ο λόγος, για τον οποίο οι δημιουργοί ταινιών 3D χρησιμοποιούν διαφορετικές τεχνικές κατά το γύρισμα, απ' ό,τι στις συνηθισμένες 2D ταινίες.
Επιπλέον, σε αρκετούς θεατές, αυτή η ανισότητα μπορεί να προκαλέσει ακόμη και δυσάρεστες επιδράσεις κατά τη διάρκεια μιας 3D προβολής, όπως η αίσθηση αποπροσανατολισμού και πονοκεφάλους. Χειρότερα ακόμη, το γεγονός ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος κάνει χρήση διαφόρων διαδικασιών για την παραγωγή της αίσθησης του σχετικού βάθους και επομένως της τρισδιάστατης αντίληψης, η δημιουργία της 3D ψευδαίσθησης αποκλειστικά μέσω της σύγκλισης, πολλές φορές δεν είναι αρκετή για ορισμένους ανθρώπους για να μπορούν να δουν τρισδιάστατες εικόνες στην τηλεόραση ή τον κινηματογράφο. Με άλλα λόγια, η 3D τηλεόραση δεν είναι για όλους, μερικοί από εμάς μπορεί να είναι σαν τυφλοί απέναντι σε αυτή την τεχνολογία. Μόνο στις ΗΠΑ ο αριθμός των ατόμων που δεν μπορούν για τον παραπάνω λόγω να δουν τρισδιάστατο περιεχόμενο που παράγεται με την υπάρχουσα τεχνολογία ανέρχεται σε μερικά εκατομμύρια.
Κατά τ' άλλα 3D τηλεοράσεις μπορεί να διατίθενται πλέον στο εμπόριο ευρέως, αλλά σίγουρα θα χρειαστεί να περάσουν μερικά χρόνια μέχρι να καταφέρουν να αποτελέσουν mainstream στην οικιακή ψυχαγωγία. Και δεν είναι μόνο τα προβλήματα που περιγράψαμε παραπάνω, καθώς και το ό,τι εξακολουθούν να είναι σχετικά πολύ ακριβές για τη μέση οικογένεια, αλλά και μια σειρά από άλλα θέματα.
Ακόμα υπάρχει μεγάλη έλλειψη 3D περιεχομένου, καθώς και συσκευών αναπαραγωγής τέτοιου περιεχομένου – πόσο μάλλον 3D τηλεοπτικού προγράμματος – ενώ η απαραίτητη χρήση των ειδικών γυαλιών επιφέρει μια πρόσθετη ταλαιπωρία. Επίσης, όσο συναρπαστική και να είναι η εμπειρία της τρισδιάστατης τηλεθέασης στο σαλόνι μας, είναι σίγουρα λιγότερο εντυπωσιακή από εκείνη στις κινηματογραφικές αίθουσες.
Παρ' όλα αυτά η 3D τηλεόραση δεν παύει να είναι αυτή τη στιγμή το πιο hot νέο στον χώρο της οικιακής ψυχαγωγίας και, όπως κάθε επαναστατική νέα τεχνολογία, είναι ικανή να φέρει ρίγη ενθουσιασμού σε αυτούς που θα την αποκτήσουν πρώτοι!
Η σύντομη απάντηση είναι ότι η 3D τηλεόραση είναι μια τεχνολογία απεικόνισης που επιτρέπει στους τηλεθεατές στο σπίτι να παρακολουθήσουν τηλεοπτικά προγράμματα, ταινίες και video games με ό,τι αναφέρεται ως στερεοσκοπική επίδραση. Αυτή οφείλεται στη λεγόμενη "στερεο-όψη" ή αλλιώς "διαχωρισμό" (που είναι γνωστά στα πλαίσια της τεχνολογίας τρισδιάστατου περιεχομένου και ως "παράλλαξη"), η οποία προσπαθεί να προσθέσει την ψευδαίσθηση της τρίτης διάστασης σε μια στην πραγματικότητα δισδιάστατη εικόνα.
Αυτή η ψευδαίσθηση δημιουργείται με την ταυτόχρονη εμφάνιση δύο πλήρους μεγέθους, αλλά ελαφρώς διαφορετικών εικόνων της ίδιας σκηνής - μίας για το αριστερό μάτι και άλλη μίας για το δεξί. Οι διαφορές στις δύο εικόνες προορίζονται στο να δημιουργηθεί μία απομίμηση του τρόπου, με τον οποίο το σύστημα της ανθρώπινης όρασης βλέπει ένα αντικείμενο. Η απόσταση που χωρίζει τα μάτια ενός ανθρώπου κάνει το κάθε μάτι να βλέπει τα αντικείμενα από μία ελαφρώς διαφορετική γωνία, με αποτέλεσμα δύο ελαφρώς διαφορετικές παραλλαγές της ίδιας εικόνας. Ο εγκέφαλος επεξεργάζεται τις διαφορές αυτές ως πληροφορίες για τις 3 διαστάσεις του αντικειμένου που κοιτάμε και δημιουργεί την αντίληψη του βάθους που λείπει από τις δισδιάστατες εικόνες που έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε στο χαρτί ή στην οθόνη.
Αλλά φυσικά υπάρχουν μερικές διαφορές μεταξύ της 3D τεχνολογίας και της ανθρώπινης όρασης. Αν και η 3D τηλεόραση βασίζεται στη χρήση δύο ελαφρώς διαφορετικών εικόνων με παρόμοιο τρόπο με το μοντέλο της ανθρώπινης όρασης για τη δημιουργία μιας τρισδιάστατης αναπαράστασης, υπάρχουν μερικές σαφείς διαφορές στον τρόπο που βλέπουμε ένα τρισδιάστατο αντικείμενο και μια 3D ταινία στην τηλεόραση.
Το γεγονός ότι η τεχνολογία 3D δημιουργεί την ψευδαίσθηση του βάθους παρουσιάζοντας δύο 2D εικόνες σε μια επίπεδη οθόνη είναι μια καταρχήν εντελώς αφύσικη διεργασία για τον εγκέφαλο. Βλέπετε, όταν κοιτάμε ένα αντικείμενο στο χώρο, δύο ειδών μυς των ματιών αναλαμβάνουν δράση - οι μυς της σύγκλισης που διευθύνουν το αριστερό και το δεξί μάτι προς το ίδιο σημείο του χώρου και οι μυς που κάνουν τον βολβό του ματιού να εστιάσει στην εικόνα του αντικειμένου.
Ο εγκέφαλος κατευθύνει τα δύο αυτά είδη μυώνων στο ίδιο σημείο του χώρου, διότι αυτός είναι ο τρόπος που λειτουργεί η ανθρώπινη όραση. Η παρούσα 3D τεχνολογία όμως ασχολείται μόνο με το θέμα της σύγκλισης, με αποτέλεσμα η λειτουργία της σύγκλισης και η λειτουργία της εστίασης να αφορούν τελικά σε δύο διαφορετικά σημεία στο χώρο. Το σημείο εστίασης είναι σταθερά η οθόνη της τηλεόρασης, ενώ το σημείο σύγκλισης αλλάζει διαρκώς, ανάλογα με τη διαφορά μεταξύ των δύο εικόνων 2D που συγκλίνουν τεχνητά.
Αυτή η διαφορά μεταξύ της σύγκλισης και της εστίασης οδηγεί σε διάφορες ανεπιθύμητες παρενέργειες. Είναι ακόμα ο λόγος, για τον οποίο οι δημιουργοί ταινιών 3D χρησιμοποιούν διαφορετικές τεχνικές κατά το γύρισμα, απ' ό,τι στις συνηθισμένες 2D ταινίες.
Επιπλέον, σε αρκετούς θεατές, αυτή η ανισότητα μπορεί να προκαλέσει ακόμη και δυσάρεστες επιδράσεις κατά τη διάρκεια μιας 3D προβολής, όπως η αίσθηση αποπροσανατολισμού και πονοκεφάλους. Χειρότερα ακόμη, το γεγονός ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος κάνει χρήση διαφόρων διαδικασιών για την παραγωγή της αίσθησης του σχετικού βάθους και επομένως της τρισδιάστατης αντίληψης, η δημιουργία της 3D ψευδαίσθησης αποκλειστικά μέσω της σύγκλισης, πολλές φορές δεν είναι αρκετή για ορισμένους ανθρώπους για να μπορούν να δουν τρισδιάστατες εικόνες στην τηλεόραση ή τον κινηματογράφο. Με άλλα λόγια, η 3D τηλεόραση δεν είναι για όλους, μερικοί από εμάς μπορεί να είναι σαν τυφλοί απέναντι σε αυτή την τεχνολογία. Μόνο στις ΗΠΑ ο αριθμός των ατόμων που δεν μπορούν για τον παραπάνω λόγω να δουν τρισδιάστατο περιεχόμενο που παράγεται με την υπάρχουσα τεχνολογία ανέρχεται σε μερικά εκατομμύρια.
Κατά τ' άλλα 3D τηλεοράσεις μπορεί να διατίθενται πλέον στο εμπόριο ευρέως, αλλά σίγουρα θα χρειαστεί να περάσουν μερικά χρόνια μέχρι να καταφέρουν να αποτελέσουν mainstream στην οικιακή ψυχαγωγία. Και δεν είναι μόνο τα προβλήματα που περιγράψαμε παραπάνω, καθώς και το ό,τι εξακολουθούν να είναι σχετικά πολύ ακριβές για τη μέση οικογένεια, αλλά και μια σειρά από άλλα θέματα.
Ακόμα υπάρχει μεγάλη έλλειψη 3D περιεχομένου, καθώς και συσκευών αναπαραγωγής τέτοιου περιεχομένου – πόσο μάλλον 3D τηλεοπτικού προγράμματος – ενώ η απαραίτητη χρήση των ειδικών γυαλιών επιφέρει μια πρόσθετη ταλαιπωρία. Επίσης, όσο συναρπαστική και να είναι η εμπειρία της τρισδιάστατης τηλεθέασης στο σαλόνι μας, είναι σίγουρα λιγότερο εντυπωσιακή από εκείνη στις κινηματογραφικές αίθουσες.
Παρ' όλα αυτά η 3D τηλεόραση δεν παύει να είναι αυτή τη στιγμή το πιο hot νέο στον χώρο της οικιακής ψυχαγωγίας και, όπως κάθε επαναστατική νέα τεχνολογία, είναι ικανή να φέρει ρίγη ενθουσιασμού σε αυτούς που θα την αποκτήσουν πρώτοι!
