1. Περιποίηση ομφαλού - μπάνιο
Τέσσερις έως έξι φορές την ημέρα θα κάνετε επίθιξη με καθαρό (άσπρο) οινόπνευμα ή άλλο αντισηπτικό υγρό πάνω στον ομφαλό, μέχρι να πέσει και να κλείσει. Κανονικό μπάνιο μπορείτε να κάνετε μια φορά την ημέρα, εφόσον έχει κλείσει ο ομφαλός και έχει επιδερμοποιηθεί (ξεραθεί) η πληγή. Πριν κλείσει o ομφαλός του μωρού, το καθημερινό του μπάνιο γίνεται με προσοχή, ώστε να μην βραχεί ο ομφαλός του. Αν περάσουν 10 ημέρες από την ημέρα που θα πέσει και δεν έχει ξεραθεί o ομφαλός πρέπει να το δει ο γιατρός. Αν τύχει και ματώσει ο ομφαλός, καθαρίστε τον πρώτα με οξυζενέ για να φύγει το πηγμένο αίμα και κατόπιν περιποιηθείτε τον με οινόπνευμα ή betadine. Αν παρατηρήσετε γύρω από τον ομφαλό σημεία φλεγμονής (κοκκίνισμα του δέρματος, πρήξιμο και σχληρία) συμβουλευτείτε αμέσως γιατρό. Μπορεί να έχει μολυνθεί ο ομφαλός.
2. Διατροφή
Ταΐζετε πάντοτε το μωρό σας κρατώντας το στην αγκαλιά σας. Νοιώθει πολύ πιο ευχάριστα και δεν κινδυνεύει να πνιγεί. Πιάστε το στήθος ανάμεσα στα δάκτυλα σας, έτσι ώστε να μην φράζεται η μύτη του, για να μπορεί να αναπνέει. Μην καπνίζετε καθόλου όσον καιρό θηλάζετε το παιδί σας. Το μωρό μπορεί να τρώει κάθε 2,5 έως 4 ώρες. Αν δηλαδή ξυπνήσει και πεινάει μετά από 2,5 ώρες από το προηγούμενο γεύμα, μπορείτε να το ταΐσετε κανονικά. Αν κοιμάται, αφήστε να περάσουν 4 ώρες και αν δεν ξυπνήσει μόνο του, ξυπνήστε το εσείς για να το ταΐσετε (εφόσον είναι μέρα). Αν είναι νύχτα μην το ξυπνάτε, εκτός αν ξυπνήσει μόνο του, οπότε θα του δώσετε κανονικό γεύμα. Αν ξυπνήσει γρηγορότερα από 2,5 ώρες κοιτάξτε μήπως είναι λερωμένο, μήπως κρυώνει (έχει παγωμένα τα πόδια ή τα χέρια του) ή μήπως του φοράτε πολλά ρούχα και ζεσταίνεται. Πάρτε το στην αγκαλιά σας και δοκιμάστε να του δώσετε λίγο χλιαρό χαμομήλι ή Kindertee. Η διάρκεια τον θηλασμού πρέπει να είναι το ελάχιστο 10 λεπτά σε κάθε στήθος. Πριν από κάθε θηλασμό, καθαρίστε τη θηλή σας με νερό. Στο τέλος του γεύματος, για να ρευτεί, κρατήστε το στην αγκαλιά σας για 10 - 15', αλλάζοντας του θέση. Αν του δίνετε ξένο γάλα, αποστειρώστε το μπιμπερό και τις θηλές με βρασμό (για 20' περίπου). Είναι ο ασφαλέστερος τρόπος. Για να φτιάξετε το γεύμα από γάλα σκόνη πρέπει πρώτα να βράσετε το νερό και κατόπιν, όταν γίνει χλιαρό να διαλύσετε'το γάλα. 'Όταν γυρίσετε το μπιμπερό ανάποδα, πρέπει στην αρχή να τρέχει συνέχεια και κατόπιν με συχνές σταγόνες. Αν δεν τρέχει έτσι το γάλα, φροντtστε να ανοίξετε καλύτερα τις τρύπες της θηλής. Οι μεζούρες, όταν το γάλα είναι σκόνη, πρέπει να είναι όσες σας συνέστησε ο παιδίατρος στο ανάλογο νερό και οπωσδήποτε "κοφτές" και χωρίς "πάτημα". Αν το παιδί πνιγεί στο τάισμα από εμετό, μην το σηκώνετε όρθιο, αλλά κρατήστε το με το κεφάλι προς τα κάτω. Κτυπήστε το ελαφριά στην πλάτη και προσπαθήστε να καθαρίσετε την μύτη του από την τροφή.
3. Βάρος
Θα πρέπει να παρακολουθείτε το βάρος τον παιδιού σας τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα. Ο μέσος όρος αύξησης του βάρους, κατά τους τρεις πρώτους μήνες της ζωής του, είναι 150 - 200 γραμμάρια την εβδομάδα.
4. Κενώσεις
Οι κενώσεις του παιδιού μπορεί να κυμαίνονται από μία εώς δέκα το 24ωρο. Συνήθως τα μωρά έχουν κένωση κατά την ώρα που θηλάζουν. Οι φυσιολογικές κενώσεις μοιάζουν σαν αλοιφή (π.χ. σαν μουστάρδα). Τις πρώτες μέρες οι κενώσεις είναι λίγο "κομμένες" και λέγονται μεταβατικές.
5. Θερμοκρασία
Η θερμοκρασία του παιδιού, φυσιολογικά κυμαίνεται από 36 - 37 βαθμούς. Αν το έχετε θερμομετρήσει στο έντερο, θα πρέπει να αφαιρέσετε 3 - 4 γραμμές. Αν δηλαδή το θερμόμετρο δείχνει 37 βαθμούς, θα υπολογίσετε θερμοκρασία 36,6°. Η θερμοκρασία δωματίου πρέπει να κυμαίνεται γύρω στους 22 βαθμούς για τα τελειόμηνα, ενώ για τα πρόωρα πρέπει να είναι πιο υψηλή.
6. 'Ίκτερος
Τις πρώτες μέρες της ζωής πολλά νεογέωητα παρουσιάζουν ελαφρό ίκτερο, (κιτρίνισμα στα μάτια και στο δέρμα) που σιγά - σιγά υποχωρεί. Αν μετά την έξοδο από το μαιευτήριο παρουσιαστεί ίκτερος στο παιδί σας, πρέπει αμέσως να συμβουλευτείτε τον παιδίατρο. Επίσης αν δείτε ότι ο ελαφρός ίκτερος που μπορεί να είχε το παιδί σας όταν φύγατε από το μαιευτήριο γίνει πιο έντονος (το παιδί δηλαδή γίνει πιο κίτρινο) πρέπει και τότε να συμβουλευτείτε τον παιδίατρο. 'Όσο καιρό θηλάζετε δεν πρέπει να τρώτε κουκιά και φάβα και δεν πρέπει επίσης το δωμάτιο και τα ρούχα του μωρού να μυρίζουν ναφθαλίνη. Η ναφθαλίνη, τα κουκιά κι η φάβα μπορεί μερικές φορές να προκαλέσουν απότομα βαρύ και επικίνδυνο ίκτερο στο παιδί.
7. Φυσιολογικές εκδηλώσεις
Τους πρώτους μήνες της ζωής τους τα παιδιά παρουσιάζουν ορισμένες εκδηλώσεις που είναι φυσιολογικές. Τέτοιες εκδηλώσεις είναι ο λόξυγκας, το φτάρνισμα και η αναγωγή. Με την αναγωγή το παιδί βγάζει μικρές γουλιές γάλα, συνήθως κατά το ρέψιμο. Αυτό δεν είναι εμετός. 'Όταν λέμε εμετό, ενοούμε την απότομη έξοδο μεγάλης ποσότητας γάλακτος (ρουκέτα). Αν το μωρό κάνει εμετούς συμβουλευτείτε το γιατρό.
ΓΕΝΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ
* Μην φασκιώνετε τα μωρά σας. Αφήνετε ελεύθερα τα πόδια τους και τα χέρια τους. Πρέπει να μπορούν να τα κουνάνε. Παρατηρήστε πόσο ευχάριστα νιώθουν όταν είναι ελεύθερα.
* Αερίζετε συχνά το δωμάτιο του μωρού και μην καπνίζετε ποτέ μέσα σε αυτό.
* Κρατήστε μακριά το μωρό σας από άτομα που έχουν λοίμωξη (π.χ. κοκίτη, γρίπη, διάρροια χ.ά.).
* Μην τα "φτύνετε" να μην "ματιαστούν" και μην τα φιλάτε στο πρόσωπο. Μπορεί να τα μολύνετε με μικρόβια.
* Σε μερικά βρέφη το στήθος διογκώνεται τις πρώτες μέρες μετά τον τοκετό. Αυτό είναι φυσιολογικό και υποχωρεί μόνο του. Ποτέ μην τα πιέζετε "για να φύγει το γάλα" όπως λένε. Υπάρχει κίνδυνος με το στύψιμο να προκληθεί φλεγμονή στο στήθος. Σ' αυτή την περίπτωση το στήθος Θα κοκκινίσει και όταν θα ακουμπάτε θα πονάει.
* Βεβαιωθείτε ότι ο χρόνιος βήχας που έχει κάποιος άλλος στο σπίτι δεν είναι φυματίωση των πνευμόνων. Αν υπάρχει φυματίωση στο περιβάλλον του μωρού σας, ο παιδίατρος σας θα σας πει τι πρέπει να κάνετε για να το προφυλάξετε.
Το μωρό σας πρέπει να το δεί αμέσως παιδίατρος, αν παρουσιάζει κάτι από τα παρακάτω:
1. Αν δεν έχει κλείσει ο ομφαλός τον, 10 μέρες περίπου μετά από την ημέρα που θα πέσει.
2. Αν έχει σπυριά στο σώμα του.
3. Αν έχει αίμα στα κόπρανα του.
4. Αν τα μάτια του τσιμπλιάζουν και τα βλέφαρα του είναι πρησμένα.
5. Αν είναι νωθρό ή αντίθετα πολύ ανήσυχο για αρκετή ώρα ή δεν θέλει να φάει.
6. Αν βήχει ή αν έχει γρήγορη αναπνοή.
7. Αν έχει μελανιάσει ή αν έχει χλομιάσει κ.α.
8.'Όταν ήταν λίγο κίτρινο από την κλινική και δεν ξεκιτρινίζει τελείως σε 10 - 12 μέρες από την γέννησή του.
9. Αν το κιτρίνισμα γίνει πιο έντονο δείξτε το αμέσως στο γιατρό. 'Όχι μετά από ώρες.
