Έχει υπολογιστεί πως περίπου 1 στους 10.000 ανθρώπους παθαίνουν τέτοιου είδους διάστρεμμα κάθε μέρα παγκοσμίως. Κατά μέσο όρο 200 - 300.000 τέτοια περιστατικά παρουσιάζονται σε τμήματα επειγόντων περιστατικών ετησίως σε πολλές χώρες. Το πρόβλημα είναι μεγάλο ειδικά στους αθλητές, όπου το 40% των τραυματισμών σε αθλήματα όπως το ποδόσφαιρο και μπάσκετ αφορούν την περιοχή του αστραγάλου. Όμως η συχνότητα τέτοιων τραυματισμών είναι επίσης αυξημένη και στον γενικό πληθυσμό. Έρευνες έχουν δείξει πως το 30% των ατόμων που υπέστησαν διάστρεμμα στον αστράγαλο για πρώτη φορά, θα ξανατραυματιστούν στο μέλλον.
Ένας από τους λόγους για αυτό είναι η εγγενή αστάθεια που παρουσιάζει η άρθρωση του ποδιού, καθιστώντας την επιρρεπή σε συχνούς τραυματισμούς. Οι σύνδεσμοι που βρίσκονται στην έξω πλευρά του ποδιού (βλ. εικόνα) είναι σχετικά αδύναμοι, εξ ου και η ευπάθεια που παρουσιάζουν όταν το πόδι «γυρίζει».
Επίσης λόγω του ότι πολλές φορές η σοβαρότητα του προβλήματος υποτιμάται από τους γιατρούς αλλά και από τους ίδιους τους ασθενείς. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που ο ασθενής, κακώς ενημερωμένος, δεν ακολουθεί ένα σωστό πρόγραμμα αποκατάστασης θεωρώντας πως το πρόβλημα «θα περάσει από μόνο του». Μια τέτοια αμέλεια πέρα από τον κίνδυνο επανατραυματισμού μπορεί να προκαλέσει και άλλες επιπλοκές στο πόδι όπως βλάβες νεύρων ή ακόμα και εξάρθρωμα στον αστράγαλο.
Για την επιτυχή αντιμετώπιση των διαστρεμμάτων ακολουθείται κατά κανόνα χειρουργική ή συντηρητική αντιμετώπιση. Το χειρουργείο συνήθως επιλέγεται σε σοβαρού βαθμού διαστρέμματα όπου μπορεί να συνυπάρχει και κάταγμα.
Σε κάθε περίπτωση όμως, η σωστή φυσικοθεραπευτική αντιμετώπιση (είτε μετά από χειρουργείο ή όχι) είναι αυτή που θα δώσει τα καλύτερα αποτελέσματα σε βάθος χρόνου. Συγκεκριμένα πρόσφατες μελέτες έδειξαν πως η αποκατάσταση υπό την καθοδήγηση φυσικοθεραπευτή, εκτελούμενη τουλάχιστον για 1 έως 1μιση μήνα μετά τον τραυματισμό μειώνει τον κίνδυνο υποτροπής σε ποσοστό άνω του 50%.
Αρχικά θα εφαρμοστεί πάγος και περίδεση (π.χ. με επίδεσμο) στην περιοχή του ποδιού για την μείωση του πρηξίματος και του πόνου. Το άκρο θα πρέπει να τοποθετείται σε ανάρροπη θέση (συνήθως πάνω σε μαξιλάρια από θέση ανάσκελα στο κρεβάτι) για την καλύτερη κυκλοφορία του αίματος. Να τονίσουμε εδώ πως η χρήση μασάζ, θερμαντικών αλοιφών, θερμοφόρων κ.λ.π. είναι ζημιογόνα και επιβλαβής καθώς αυξάνει το εσωτερικό αιμάτωμα, καθυστερώντας έτσι την επούλωση της περιοχής.
Επόμενο στάδιο είναι η εισαγωγή των κατάλληλων ασκήσεων για την αποκατάσταση της κινητικότητας. Αντίθετα με την παλαιότερη πρακτική, όπου ο αστράγαλος ακινητοποιούταν πλήρως για 3- 4 εβδομάδες, έχει φανεί πως η ΓΡΗΓΟΡΗ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗ είναι αυτή που θα αποτρέψει την μελλοντική «δυσκαμψία» και αγκύλωση του ποδιού. Συνήθως ο ασθενής θα μπορεί να «πατήσει» κανονικά το πόδι του το αργότερο σε 20 ημέρες μετά το τραύμα. Βέβαια αυτό το διάστημα ποικίλει ανάλογα με το πόσο θα ανταποκριθεί στην θεραπεία.
Όμως το πιο κρίσιμο σημείο είναι η ένταξη ασκήσεων ισορροπίας στο πρόγραμμα αποκατάστασης. Έχει φανεί ότι μετά από διάστρεμμα αστραγάλου, ο ασθενής χάνει εν μέρει την αίσθηση «κίνησης και θέσης» του ποδιού του.
Κάτι τέτοιο αυξάνει περαιτέρω την πιθανότητα για νέο διάστρεμμα με την παραμικρή απότομη κίνηση. Εδώ ακριβώς στοχεύουν και οι ασκήσεις ισορροπίας. Με την χρήση ειδικής πλατφόρμας ο ασθενής εκπαιδεύεται στην διατήρηση της ισορροπίας, αποκτώντας το κατάλληλο ερέθισμα για να ανταπεξέλθει στις λειτουργικές του δραστηριότητες.
Το πλεονέκτημα αυτής της συσκευής είναι πως ο φυσικοθεραπευτής μπορεί να καθορίσει το επίπεδο δυσκολίας των ασκήσεων, ενώ καταγράφεται και η πρόοδος του ασθενή από συνεδρία σε συνεδρία.
Εν κατακλείδι έχει αποδειχθεί πως ο συνδυασμός της ΑΜΕΣΗΣ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ και ΕΠΑΝΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ μειώνει κατά μεγάλο βαθμό τον κίνδυνο υποτροπής και επανατραυματισμού στα διαστρέμματα του αστραγάλου
Ένας από τους λόγους για αυτό είναι η εγγενή αστάθεια που παρουσιάζει η άρθρωση του ποδιού, καθιστώντας την επιρρεπή σε συχνούς τραυματισμούς. Οι σύνδεσμοι που βρίσκονται στην έξω πλευρά του ποδιού (βλ. εικόνα) είναι σχετικά αδύναμοι, εξ ου και η ευπάθεια που παρουσιάζουν όταν το πόδι «γυρίζει».
Επίσης λόγω του ότι πολλές φορές η σοβαρότητα του προβλήματος υποτιμάται από τους γιατρούς αλλά και από τους ίδιους τους ασθενείς. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που ο ασθενής, κακώς ενημερωμένος, δεν ακολουθεί ένα σωστό πρόγραμμα αποκατάστασης θεωρώντας πως το πρόβλημα «θα περάσει από μόνο του». Μια τέτοια αμέλεια πέρα από τον κίνδυνο επανατραυματισμού μπορεί να προκαλέσει και άλλες επιπλοκές στο πόδι όπως βλάβες νεύρων ή ακόμα και εξάρθρωμα στον αστράγαλο.
Για την επιτυχή αντιμετώπιση των διαστρεμμάτων ακολουθείται κατά κανόνα χειρουργική ή συντηρητική αντιμετώπιση. Το χειρουργείο συνήθως επιλέγεται σε σοβαρού βαθμού διαστρέμματα όπου μπορεί να συνυπάρχει και κάταγμα.
Σε κάθε περίπτωση όμως, η σωστή φυσικοθεραπευτική αντιμετώπιση (είτε μετά από χειρουργείο ή όχι) είναι αυτή που θα δώσει τα καλύτερα αποτελέσματα σε βάθος χρόνου. Συγκεκριμένα πρόσφατες μελέτες έδειξαν πως η αποκατάσταση υπό την καθοδήγηση φυσικοθεραπευτή, εκτελούμενη τουλάχιστον για 1 έως 1μιση μήνα μετά τον τραυματισμό μειώνει τον κίνδυνο υποτροπής σε ποσοστό άνω του 50%.
Αρχικά θα εφαρμοστεί πάγος και περίδεση (π.χ. με επίδεσμο) στην περιοχή του ποδιού για την μείωση του πρηξίματος και του πόνου. Το άκρο θα πρέπει να τοποθετείται σε ανάρροπη θέση (συνήθως πάνω σε μαξιλάρια από θέση ανάσκελα στο κρεβάτι) για την καλύτερη κυκλοφορία του αίματος. Να τονίσουμε εδώ πως η χρήση μασάζ, θερμαντικών αλοιφών, θερμοφόρων κ.λ.π. είναι ζημιογόνα και επιβλαβής καθώς αυξάνει το εσωτερικό αιμάτωμα, καθυστερώντας έτσι την επούλωση της περιοχής.
Επόμενο στάδιο είναι η εισαγωγή των κατάλληλων ασκήσεων για την αποκατάσταση της κινητικότητας. Αντίθετα με την παλαιότερη πρακτική, όπου ο αστράγαλος ακινητοποιούταν πλήρως για 3- 4 εβδομάδες, έχει φανεί πως η ΓΡΗΓΟΡΗ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗ είναι αυτή που θα αποτρέψει την μελλοντική «δυσκαμψία» και αγκύλωση του ποδιού. Συνήθως ο ασθενής θα μπορεί να «πατήσει» κανονικά το πόδι του το αργότερο σε 20 ημέρες μετά το τραύμα. Βέβαια αυτό το διάστημα ποικίλει ανάλογα με το πόσο θα ανταποκριθεί στην θεραπεία.
Όμως το πιο κρίσιμο σημείο είναι η ένταξη ασκήσεων ισορροπίας στο πρόγραμμα αποκατάστασης. Έχει φανεί ότι μετά από διάστρεμμα αστραγάλου, ο ασθενής χάνει εν μέρει την αίσθηση «κίνησης και θέσης» του ποδιού του.
Κάτι τέτοιο αυξάνει περαιτέρω την πιθανότητα για νέο διάστρεμμα με την παραμικρή απότομη κίνηση. Εδώ ακριβώς στοχεύουν και οι ασκήσεις ισορροπίας. Με την χρήση ειδικής πλατφόρμας ο ασθενής εκπαιδεύεται στην διατήρηση της ισορροπίας, αποκτώντας το κατάλληλο ερέθισμα για να ανταπεξέλθει στις λειτουργικές του δραστηριότητες.
Το πλεονέκτημα αυτής της συσκευής είναι πως ο φυσικοθεραπευτής μπορεί να καθορίσει το επίπεδο δυσκολίας των ασκήσεων, ενώ καταγράφεται και η πρόοδος του ασθενή από συνεδρία σε συνεδρία.
Εν κατακλείδι έχει αποδειχθεί πως ο συνδυασμός της ΑΜΕΣΗΣ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ και ΕΠΑΝΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ μειώνει κατά μεγάλο βαθμό τον κίνδυνο υποτροπής και επανατραυματισμού στα διαστρέμματα του αστραγάλου
