Οι συγκοινωνίες μέσω του σιδηροδρόμου, στην Ελλάδα, διενεργούνται, αποκλειστικά από τον Ο.Σ.Ε., ο οποίος είναι δημόσια επιχείρηση και η λειτουργία του διέπεται, από ένα ευρύ νομοθετικό πλαίσιο. Ο Ο.Σ.Ε. εξέδωσε χάρτη υποχρεώσεων προς τον καταναλωτή, στον οποίο περιγράφονται οι δραστηριότητες του οργανισμού και γίνεται αναφορά, στα δικαιώματα του Σιδηροδρόμου και των Επιβατών.
Εάν ματαιωθεί το ταξίδι μας, με το τραίνο, επιστρέφεται στο ακέραιο το αντίτιμο του εισιτηρίου ή των κομίστρων αποσκευών που έχουμε καταβάλει, εφόσον η ματαίωση οφείλεται, σε υπαιτιότητα του ΟΣΕ ή σε ανωτέρα βία. Αν η μη πραγματοποίηση της σιδηροδρομικής μεταφοράς οφείλεται σε επιθυμία του επιβάτη ή σε υπαιτιότητά του, τότε δικαιούμαστε να ζητήσουμε την επιστροφή του αντιτίμου του εισιτηρίου, με τα ακόλουθα ποσοστά παρακράτησης, υπέρ του Ο.Σ.Ε.: α) εάν η αίτηση επιστροφής υποβληθεί μέχρι την προηγούμενη ημέρα, από την αναχώρηση, 20%, β) αν η αίτηση υποβληθεί την ημέρα του ταξιδιού και πριν την αναχώρηση της αμαξοστοιχίας, 30% και γ) μετά την αναχώρηση της αμαξοστοιχίας 50%. Η παρακράτηση, όσον αφορά το κόμιστρο, για τις αποσκευές, είναι 20%.
Σε περίπτωση καθυστέρησης ή κατάργησης αμαξοστοιχίας (με την οποία ισοδυναμεί και η καθυστέρηση πλέον των 3 ωρών), δεν παρέχεται το δικαίωμα στον επιβάτη να αξιώσει αποζημίωση. Μπορούμε, όμως: α) να διακόψουμε το ταξίδι μας και να ζητήσουμε επιστροφή του αντιτίμου του εισιτηρίου, για το τμήμα της διαδρομής, που δεν πραγματοποιήθηκε β) να συνεχίσουμε το ταξίδι μας, με το επόμενο δρομολόγιο ή γ) να επιστρέψουμε, ατελώς, με το πρώτο τραίνο, στην αφετηρία και να αξιώσουμε επιστροφή του αντιτίμου του εισιτηρίου.
Στις διεθνείς επιβατικές μεταφορές, εάν σημειωθεί καθυστέρηση της αμαξοστοιχίας και απώλεια της ανταπόκρισης, ο Ο.Σ.Ε. οφείλει να φροντίσει την προώθηση του επιβάτη, που επιθυμεί να συνεχίσει το ταξίδι του, με άλλη αμαξοστοιχία.
Αν υπάρξει βλάβη ή απώλεια των αποσκευών χειρός, αυτών δηλ. που μεταφέρονται από τον επιβάτη, δεν υπάρχει ευθύνη του Ο.Σ.Ε. για καταβολή αποζημίωσης, παρά μόνο όταν αποδεικνύεται υπαιτιότητα του Ο.Σ.Ε. Για τις "εγγεγραμμένες αποσκευές" υπάρχει ευθύνη του Ο.Σ.Ε., η οποία αρχίζει, από την παραλαβή τους, στο γραφείο αποσκευών και περαιώνεται, με την παράδοσή τους στους δικαιούχους. Ειδικότερα, για μερική ή ολική απώλεια των αποσκευών, ο σιδηρόδρομος αποζημιώνει την πραγματική αξία τους, όταν αυτή αποδεικνύεται, και μέχρι του ποσού των 1,20 ευρώ, ανά κιλό. Εάν δεν αποδεικνύεται η αξία τους, ο σιδηρόδρομος αποζημιώνει μέχρι 0,60 ευρώ, ανά κιλό. Επίσης, επιστρέφονται τα κόμιστρα. Σε περίπτωση βλάβης των αποσκευών, ο επιβάτης αποζημιώνεται, για τη μείωση της αξίας τους. Αποζημίωση δικαιούται ο επιβάτης, επίσης, στην περίπτωση που καθυστερήσει η παράδοση των αποσκευών. Αλλά και στην περίπτωση καθυστέρησης της παράδοσης αυτοκινήτου, ο Ο.Σ.Ε. οφείλει αποζημίωση, η οποία, όμως, δεν μπορεί να υπερβεί το κόστος τη μεταφοράς του. Εάν υπάρξει ολική ή μερική απώλεια του μεταφερόμενου αυτοκινήτου, η αποζημίωση, που καταβάλλεται, στον ιδιοκτήτη του, υπολογίζεται, σύμφωνα με την αξία του, κατά την ημέρα του ατυχήματος.
Εάν ματαιωθεί το ταξίδι μας, με το τραίνο, επιστρέφεται στο ακέραιο το αντίτιμο του εισιτηρίου ή των κομίστρων αποσκευών που έχουμε καταβάλει, εφόσον η ματαίωση οφείλεται, σε υπαιτιότητα του ΟΣΕ ή σε ανωτέρα βία. Αν η μη πραγματοποίηση της σιδηροδρομικής μεταφοράς οφείλεται σε επιθυμία του επιβάτη ή σε υπαιτιότητά του, τότε δικαιούμαστε να ζητήσουμε την επιστροφή του αντιτίμου του εισιτηρίου, με τα ακόλουθα ποσοστά παρακράτησης, υπέρ του Ο.Σ.Ε.: α) εάν η αίτηση επιστροφής υποβληθεί μέχρι την προηγούμενη ημέρα, από την αναχώρηση, 20%, β) αν η αίτηση υποβληθεί την ημέρα του ταξιδιού και πριν την αναχώρηση της αμαξοστοιχίας, 30% και γ) μετά την αναχώρηση της αμαξοστοιχίας 50%. Η παρακράτηση, όσον αφορά το κόμιστρο, για τις αποσκευές, είναι 20%.
Σε περίπτωση καθυστέρησης ή κατάργησης αμαξοστοιχίας (με την οποία ισοδυναμεί και η καθυστέρηση πλέον των 3 ωρών), δεν παρέχεται το δικαίωμα στον επιβάτη να αξιώσει αποζημίωση. Μπορούμε, όμως: α) να διακόψουμε το ταξίδι μας και να ζητήσουμε επιστροφή του αντιτίμου του εισιτηρίου, για το τμήμα της διαδρομής, που δεν πραγματοποιήθηκε β) να συνεχίσουμε το ταξίδι μας, με το επόμενο δρομολόγιο ή γ) να επιστρέψουμε, ατελώς, με το πρώτο τραίνο, στην αφετηρία και να αξιώσουμε επιστροφή του αντιτίμου του εισιτηρίου.
Στις διεθνείς επιβατικές μεταφορές, εάν σημειωθεί καθυστέρηση της αμαξοστοιχίας και απώλεια της ανταπόκρισης, ο Ο.Σ.Ε. οφείλει να φροντίσει την προώθηση του επιβάτη, που επιθυμεί να συνεχίσει το ταξίδι του, με άλλη αμαξοστοιχία.
Αν υπάρξει βλάβη ή απώλεια των αποσκευών χειρός, αυτών δηλ. που μεταφέρονται από τον επιβάτη, δεν υπάρχει ευθύνη του Ο.Σ.Ε. για καταβολή αποζημίωσης, παρά μόνο όταν αποδεικνύεται υπαιτιότητα του Ο.Σ.Ε. Για τις "εγγεγραμμένες αποσκευές" υπάρχει ευθύνη του Ο.Σ.Ε., η οποία αρχίζει, από την παραλαβή τους, στο γραφείο αποσκευών και περαιώνεται, με την παράδοσή τους στους δικαιούχους. Ειδικότερα, για μερική ή ολική απώλεια των αποσκευών, ο σιδηρόδρομος αποζημιώνει την πραγματική αξία τους, όταν αυτή αποδεικνύεται, και μέχρι του ποσού των 1,20 ευρώ, ανά κιλό. Εάν δεν αποδεικνύεται η αξία τους, ο σιδηρόδρομος αποζημιώνει μέχρι 0,60 ευρώ, ανά κιλό. Επίσης, επιστρέφονται τα κόμιστρα. Σε περίπτωση βλάβης των αποσκευών, ο επιβάτης αποζημιώνεται, για τη μείωση της αξίας τους. Αποζημίωση δικαιούται ο επιβάτης, επίσης, στην περίπτωση που καθυστερήσει η παράδοση των αποσκευών. Αλλά και στην περίπτωση καθυστέρησης της παράδοσης αυτοκινήτου, ο Ο.Σ.Ε. οφείλει αποζημίωση, η οποία, όμως, δεν μπορεί να υπερβεί το κόστος τη μεταφοράς του. Εάν υπάρξει ολική ή μερική απώλεια του μεταφερόμενου αυτοκινήτου, η αποζημίωση, που καταβάλλεται, στον ιδιοκτήτη του, υπολογίζεται, σύμφωνα με την αξία του, κατά την ημέρα του ατυχήματος.
