Πνευμονία: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε
Η πνευμονία είναι μια λοίμωξη του ενός ή και των δύο πνευμόνων, η οποία προκαλείται συνήθως από βακτήρια, ιούς, μύκητες η παράσιτα. Πριν από την ανακάλυψη των αντιβιοτικών, το ένα τρίτο των ατόμων που παρουσίαζαν πνευμονία, έχαναν τη ζωή τους λόγω της λοίμωξης.
Μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες, περισσότερα από 3 εκατ. άτομα εμφανίζουν κάθε χρόνο πνευμονία. Από αυτούς, περισσότεροι από μισό εκατομμύριο, εισάγονται για θεραπεία σε νοσοκομείο. Και, μολονότι οι περισσότεροι από αυτούς τους ανθρώπους γίνονται εντελώς καλά, περίπου το 5% πεθαίνει από την πνευμονία. Στις Ηνωμένες Πολιτείες πάλι, η πνευμονία αποτελεί την έκτη κύρια αιτία θανάτου.
Πώς γίνεται η μόλυνση στην πνευμονία;
Μερικά περιστατικά πνευμονίας μεταδίδονται μέσω εισπνοής σταγονιδίων που περιέχουν τους οργανισμούς οι οποίοι προκαλούν την πνευμονία. Σε άλλες περιπτώσεις, η πνευμονία προκαλείται από βακτήρια ή ιούς, οι οποίοι ευρίσκονται φυσιολογικά εντός του στόματος, του φάρυγγος ή της μύτης, και οι οποίοι με κάποιο τρόπο, εισέρχονται στον πνεύμονα. Αυτό ιδιαίτερα συμβαίνει κατά τη διάρκεια του ύπνου, οπότε είναι αρκετά συχνό το φαινόμενο, τα άτομα να εισπνέουν εκκρίσεις από το στόμα, τον φάρυγγα ή την μύτη. Υπό φυσιολογικές συνθήκες, αυτό δεν θα μπορούσε να συμβεί, αφού υπάρχουν διάφορα αντανακλαστικά (βήχας, φτάρνισμα), τα οποία εμποδίζουν αυτή την είσοδο. Όμως εάν το άτομο βρίσκεται σε εξασθενημένη κατάσταση λόγω μιας άλλης σοβαρής νόσου, τότε μπορεί να παρουσιασθεί πνευμονία. Άτομα τα οποία παρουσίασαν πρόσφατα μια ιογενή λοίμωξη, ασθένεια των πνευμόνων, καρδιακή νόσο και προβλήματα στην κατάποση, καθώς επίσης και αλκοολικοί, χρήστες ναρκωτικών ουσιών, καθώς και εκείνοι που υποφέρουν από εγκεφαλικό επεισόδιο ή επιληψία, ευρίσκονται σε υψηλότερο κίνδυνο για την εμφάνιση πνευμονίας, έναντι του γενικό πληθυσμού. Τέλος, με την πάροδο της ηλικίας, ο μηχανισμός κατάποσης παρουσιάζει προβλήματα ομαλής λειτουργίας, ενώ επίσης το ανοσοποιητικό σύστημα παρουσιάζει μειωμένη λειτουργικότητα. Οι παράγοντες αυτοί, σε συνδυασμό με τις πιθανές παρενέργειες που εμφανίζουν πολλά φάρμακα, αυξάνουν τον κίνδυνο της πνευμονίας για τους υπερήλικες.
Μόλις ο μικροοργανισμός εισέλθει στους πνεύμονες, συνήθως εγκαθίσταται στις κυψελίδες και τους αεραγωγούς του πνεύμονα, όπου ταχύτατα αυξάνεται σε αριθμό. Τότε, αυτή η περιοχή του πνεύμονα, γεμίζει με υγρό και πύον, καθώς ο οργανισμός προσπαθεί να καταπολεμήσει την λοίμωξη.
Ποια είναι τα σημεία και τα συμπτώματα της πνευμονίας σε ενήλικους και παιδιά;
Τα περισσότερα άτομα, που εμφανίζουν πνευμονία, αρχικά παρουσιάζουν συμπτώματα ενός απλού κρυολογήματος (λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος, όπως βήχα, φτάρνισμα, πονόλαιμο κ.λπ), τα οποία ακολουθούνται από υψηλό πυρετό (καμιά φορά μέχρι 40°C), ρίγη και βήχα παραγωγικό (με πτύελα). Βαθμιαία, καθώς η λοίμωξη ενισχύεται, τα συμπτώματα γίνονται εντονότερα, ιδιαίτερα ο παραγωγικός βήχας. Η οξυγόνωση του αίματος γίνεται φτωχότερη, και εμφανίζεται έντονη δύσπνοια, η οποία, σε βαριές καταστάσεις οδηγεί σε κυάνωση του δέρματος (το δέρμα παίρνει χρώμα σκούρο μωβ, λόγω ανεπαρκούς οξυγόνωσης). Εάν η λοίμωξη επεκτείνεται προς την επιφάνεια του πνεύμονα, εκεί όπου υπάρχουν ίνες που μεταφέρουν τον πόνο, τότε εμφανίζεται πόνος στο θώρακα. Ο πόνος αυτός είναι συνήθως οξύς, ονομάζεται πλευριτικός πόνος και χειροτερεύει με την βαθιά εισπνοή. Σε άλλες περιπτώσεις πνευμονίας, ανάλογα με τον αιτιολογικό παράγοντα, μπορεί να υπάρξει ήπια και αργή έναρξη των συμπτωμάτων. Τα μόνα συμπτώματα που μπορεί να υπάρχουν, μπορεί να είναι βήχας που επιδεινώνεται, κεφαλαλγίες και πόνοι στους μύες.
Τα μικρά παιδιά και τα βρέφη που αναπτύσσουν πνευμονία, συχνά δεν εμφανίζουν οποιοδήποτε χαρακτηριστικό σημείο λοίμωξης του αναπνευστικού, αλλά εμφανίζουν πυρετό, εξασθένηση και μπορεί να παρουσιάσουν λήθαργο. Το ίδιο συμβαίνει και με τα υπερήλικα άτομα, τα οποία μπορεί να εμφανίζουν ελάχιστα μόνον από τα χαρακτηριστικά σημεία και συμπτώματα της πνευμονίας.
Ποια είναι η συχνότερη αιτία της βακτηριακής πνευμονίας;
Η πιο συχνή αιτία της βακτηριακής πνευμονίας είναι ο Streptococcus pneumoniae. Σε αυτήν τη μορφή της πνευμονίας, εμφανίζεται συνήθως απότομη έναρξη των συμπτωμάτων, με πυρετό, ρίγη και παραγωγή πτυέλων με χρώμα σκουριάς. Στο 20%-30% των περιπτώσεων, η λοίμωξη εξαπλώνεται προς το αίμα (κατάσταση που είναι γνωστή με το όνομα σηψαιμία), και εάν εμφανισθεί αυτό, το 20%-30% αυτών των ασθενών, χάνει τη ζωή του.
Υπάρχει τρόπος προφύλαξης από την πνευμονία που οφείλεται στον πνευμονιόκοκκο (Streptococcus pneumoniae);
Ναι, σήμερα υπάρχουν δύο διαθέσιμα εμβόλια για την πρόληψη από τον πνευμονιόκοκκο. Το πρώτο (PCV13), συνίσταται για τα βρέφη και παιδιά. Το δεύτερο(PPV23), συνιστάται για ενήλικους οι οποίοι εμφανίζουν αυξημένο κίνδυνο για την εμφάνισή πνευμονιοκοκκικής πνευμονίας, περιλαμβανομένων των υπερηλίκων, των διαβητικών, των χρονίως πασχόντων από καρδιοπάθεια, πνευμονοπάθεια η νόσο των νεφρών, αλκοολικών, καπνιστών καθώς και ατόμων που έχουν υποβληθεί σε σπληνεκτομή. Μερικά άτομα ίσως χρειαστούν επανάληψη του εμβολιασμού μετά από πέντε χρόνια.
Η πνευμονία είναι μια λοίμωξη του ενός ή και των δύο πνευμόνων, η οποία προκαλείται συνήθως από βακτήρια, ιούς, μύκητες η παράσιτα. Πριν από την ανακάλυψη των αντιβιοτικών, το ένα τρίτο των ατόμων που παρουσίαζαν πνευμονία, έχαναν τη ζωή τους λόγω της λοίμωξης.
Μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες, περισσότερα από 3 εκατ. άτομα εμφανίζουν κάθε χρόνο πνευμονία. Από αυτούς, περισσότεροι από μισό εκατομμύριο, εισάγονται για θεραπεία σε νοσοκομείο. Και, μολονότι οι περισσότεροι από αυτούς τους ανθρώπους γίνονται εντελώς καλά, περίπου το 5% πεθαίνει από την πνευμονία. Στις Ηνωμένες Πολιτείες πάλι, η πνευμονία αποτελεί την έκτη κύρια αιτία θανάτου.
Πώς γίνεται η μόλυνση στην πνευμονία;
Μερικά περιστατικά πνευμονίας μεταδίδονται μέσω εισπνοής σταγονιδίων που περιέχουν τους οργανισμούς οι οποίοι προκαλούν την πνευμονία. Σε άλλες περιπτώσεις, η πνευμονία προκαλείται από βακτήρια ή ιούς, οι οποίοι ευρίσκονται φυσιολογικά εντός του στόματος, του φάρυγγος ή της μύτης, και οι οποίοι με κάποιο τρόπο, εισέρχονται στον πνεύμονα. Αυτό ιδιαίτερα συμβαίνει κατά τη διάρκεια του ύπνου, οπότε είναι αρκετά συχνό το φαινόμενο, τα άτομα να εισπνέουν εκκρίσεις από το στόμα, τον φάρυγγα ή την μύτη. Υπό φυσιολογικές συνθήκες, αυτό δεν θα μπορούσε να συμβεί, αφού υπάρχουν διάφορα αντανακλαστικά (βήχας, φτάρνισμα), τα οποία εμποδίζουν αυτή την είσοδο. Όμως εάν το άτομο βρίσκεται σε εξασθενημένη κατάσταση λόγω μιας άλλης σοβαρής νόσου, τότε μπορεί να παρουσιασθεί πνευμονία. Άτομα τα οποία παρουσίασαν πρόσφατα μια ιογενή λοίμωξη, ασθένεια των πνευμόνων, καρδιακή νόσο και προβλήματα στην κατάποση, καθώς επίσης και αλκοολικοί, χρήστες ναρκωτικών ουσιών, καθώς και εκείνοι που υποφέρουν από εγκεφαλικό επεισόδιο ή επιληψία, ευρίσκονται σε υψηλότερο κίνδυνο για την εμφάνιση πνευμονίας, έναντι του γενικό πληθυσμού. Τέλος, με την πάροδο της ηλικίας, ο μηχανισμός κατάποσης παρουσιάζει προβλήματα ομαλής λειτουργίας, ενώ επίσης το ανοσοποιητικό σύστημα παρουσιάζει μειωμένη λειτουργικότητα. Οι παράγοντες αυτοί, σε συνδυασμό με τις πιθανές παρενέργειες που εμφανίζουν πολλά φάρμακα, αυξάνουν τον κίνδυνο της πνευμονίας για τους υπερήλικες.
Μόλις ο μικροοργανισμός εισέλθει στους πνεύμονες, συνήθως εγκαθίσταται στις κυψελίδες και τους αεραγωγούς του πνεύμονα, όπου ταχύτατα αυξάνεται σε αριθμό. Τότε, αυτή η περιοχή του πνεύμονα, γεμίζει με υγρό και πύον, καθώς ο οργανισμός προσπαθεί να καταπολεμήσει την λοίμωξη.
Ποια είναι τα σημεία και τα συμπτώματα της πνευμονίας σε ενήλικους και παιδιά;
Τα περισσότερα άτομα, που εμφανίζουν πνευμονία, αρχικά παρουσιάζουν συμπτώματα ενός απλού κρυολογήματος (λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος, όπως βήχα, φτάρνισμα, πονόλαιμο κ.λπ), τα οποία ακολουθούνται από υψηλό πυρετό (καμιά φορά μέχρι 40°C), ρίγη και βήχα παραγωγικό (με πτύελα). Βαθμιαία, καθώς η λοίμωξη ενισχύεται, τα συμπτώματα γίνονται εντονότερα, ιδιαίτερα ο παραγωγικός βήχας. Η οξυγόνωση του αίματος γίνεται φτωχότερη, και εμφανίζεται έντονη δύσπνοια, η οποία, σε βαριές καταστάσεις οδηγεί σε κυάνωση του δέρματος (το δέρμα παίρνει χρώμα σκούρο μωβ, λόγω ανεπαρκούς οξυγόνωσης). Εάν η λοίμωξη επεκτείνεται προς την επιφάνεια του πνεύμονα, εκεί όπου υπάρχουν ίνες που μεταφέρουν τον πόνο, τότε εμφανίζεται πόνος στο θώρακα. Ο πόνος αυτός είναι συνήθως οξύς, ονομάζεται πλευριτικός πόνος και χειροτερεύει με την βαθιά εισπνοή. Σε άλλες περιπτώσεις πνευμονίας, ανάλογα με τον αιτιολογικό παράγοντα, μπορεί να υπάρξει ήπια και αργή έναρξη των συμπτωμάτων. Τα μόνα συμπτώματα που μπορεί να υπάρχουν, μπορεί να είναι βήχας που επιδεινώνεται, κεφαλαλγίες και πόνοι στους μύες.
Τα μικρά παιδιά και τα βρέφη που αναπτύσσουν πνευμονία, συχνά δεν εμφανίζουν οποιοδήποτε χαρακτηριστικό σημείο λοίμωξης του αναπνευστικού, αλλά εμφανίζουν πυρετό, εξασθένηση και μπορεί να παρουσιάσουν λήθαργο. Το ίδιο συμβαίνει και με τα υπερήλικα άτομα, τα οποία μπορεί να εμφανίζουν ελάχιστα μόνον από τα χαρακτηριστικά σημεία και συμπτώματα της πνευμονίας.
Ποια είναι η συχνότερη αιτία της βακτηριακής πνευμονίας;
Η πιο συχνή αιτία της βακτηριακής πνευμονίας είναι ο Streptococcus pneumoniae. Σε αυτήν τη μορφή της πνευμονίας, εμφανίζεται συνήθως απότομη έναρξη των συμπτωμάτων, με πυρετό, ρίγη και παραγωγή πτυέλων με χρώμα σκουριάς. Στο 20%-30% των περιπτώσεων, η λοίμωξη εξαπλώνεται προς το αίμα (κατάσταση που είναι γνωστή με το όνομα σηψαιμία), και εάν εμφανισθεί αυτό, το 20%-30% αυτών των ασθενών, χάνει τη ζωή του.
Υπάρχει τρόπος προφύλαξης από την πνευμονία που οφείλεται στον πνευμονιόκοκκο (Streptococcus pneumoniae);
Ναι, σήμερα υπάρχουν δύο διαθέσιμα εμβόλια για την πρόληψη από τον πνευμονιόκοκκο. Το πρώτο (PCV13), συνίσταται για τα βρέφη και παιδιά. Το δεύτερο(PPV23), συνιστάται για ενήλικους οι οποίοι εμφανίζουν αυξημένο κίνδυνο για την εμφάνισή πνευμονιοκοκκικής πνευμονίας, περιλαμβανομένων των υπερηλίκων, των διαβητικών, των χρονίως πασχόντων από καρδιοπάθεια, πνευμονοπάθεια η νόσο των νεφρών, αλκοολικών, καπνιστών καθώς και ατόμων που έχουν υποβληθεί σε σπληνεκτομή. Μερικά άτομα ίσως χρειαστούν επανάληψη του εμβολιασμού μετά από πέντε χρόνια.
