Αναπτυξιακά Ορόσημα παιδιών ηλικίας 0-8 ετών
4 - 5 ετών (48 - 60 μηνών)
Οι κινήσεις του παιδιού σε αυτήν την ηλικία γίνονται πιο σταθερές. Μπορεί να τοποθετήσει τα τουβλάκια με σταθερό πλέον χέρι και να φτιάξει πύργους. Πολλές δεξιότητες γίνονται πιο συγκεκριμένες. Του αρέσει να εξετάζει αντικείμενα, να ανακαλύπτει την γειτονιά και να χρησιμοποιεί εργαλεία και τον εξοπλισμό που βρίσκει στο σπίτι. Θα το ενδιαφέρουν πλέον παιχνίδια με περισσότερη δράση και μεγαλύτερη δυσκολία. Θυμηθείτε ότι είναι σημαντικό να το επιτηρείτε, παρόλο που αποκτά την ικανότητα να κάνει περισσότερα πράγματα μόνο του και να μένει για μεγαλύτερες περιόδους με τον εαυτό του. Πολλά από τα πράγματα που θα θελήσει να κάνει και που θα του προσφέρουν καινούργιες εμπειρίες ίσως οδηγήσουν σε μικροατυχήματα. Μπορείτε να βοηθήσετε την αυτοέκφραση του παιδιού σας με το να του παρέχετε χρόνο, χώρο και υλικό για δραστηριότητες. Θα μάθει περισσότερα από τα αισθήματα του, την διαίσθηση του και τις πράξεις του, παρά από αυτά που θα του πείτε. Αφήστε το να χρησιμοποιήσει μικροέπιπλα και σεντόνια για να φτιάξει αεροδρόμια και αεροσκάφη για τους φίλους του.
ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΚΑΝΕΤΕ ΚΑΘΕ ΜΕΡΑ ΩΣΤΕ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΕΤΕ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΑΣ ΝΑ ΜΕΓΑΛΩΣΕΙ ΣΩΣΤΑ
Να του διαβάζετε κάθε μέρα! Αφήστε το να προσποιηθεί ότι σας διαβάζει την αγαπημένη του ιστορία. Μιλήστε του για πράγματα που έγιναν χτες ή θα γίνουν αύριο.
Παίξτε το «ακολούθησε τον αρχηγό».
Εξασκηθείτε με το δέσιμο και λύσιμο των κορδονιών στα παπούτσια του
Ενθαρρύνετε το παιδί να σκάβει στην άμμο και να φυτεύει λουλούδια. Το παιδί σας μπορεί να μάθει πολλά πράγματα από ένα κήπο, ακόμα και από ένα μικρό γλαστράκι με ένα φυτό. Το παιδί σας θα απολαμβάνει να βλέπει τα φυτά του να μεγαλώνουν και θα είναι περήφανο που τα βοηθάει να μεγαλώσουν ποτίζοντας τα.
Κόψτε μαζί εικόνες από περιοδικά για να φτιάξετε τα δικά σας πάζλ
Μάθε του πώς να χρησιμοποιεί τα πατίνια ή να κάνει ποδήλατο με βοηθητικές ρόδες. Φορέστε του κράνος και ειδικό εξοπλισμό κατά τις δραστηριότητες αυτές.
Αφήστε το να σας διηγηθεί μια ιστορία για την ζωγραφιά που έφτιαξε. Γράψτε την ιστορία σε ένα κομμάτι χαρτί και καρφιτσώστε την στο ψυγείο ώστε να μπορούν να την βλέπουν όλοι
Δώστε του χρόνο για να παίξετε το παιχνίδι των ρόλων.
Κλείστε την τηλεόραση ακριβώς πριν τελειώσει το πρόγραμμα που έβλεπε και αφήστε τον να σας περιγράψει πως φαντάζεται το τέλος της ιστορίας.
Σχεδιάστε και φτιάξτε ένα παιχνίδι με χρωματιστές κάρτες.
Βοηθήστε το παιδί σας να μάθει πώς να βάζει σε ομάδες αντικείμενα τα οποία μοιάζουν. Έπειτα ζητήστε του να δώσει σε αυτή την ομάδα ένα όνομα. Για παράδειγμα: δείξτε του μια μπανάνα, ένα ροδάκινο και ένα αχλάδι, και ζητήστε του να σας πει σε τι μοιάζουν και πως μπορείτε να τα αποκαλέσετε όλα μαζί με μια λέξη (φρούτα!)
Να ακούτε προσεκτικά τις απαντήσεις που δίνει το παιδί στις ερωτήσεις που του κάνετε. Να ανταποκρίνεστε στην απάντηση του με θετικά σχόλια και πείτε κάτι σχετικό με την απάντηση που σας έδωσε.
Διαβάστε στο παιδί για τις τροφές που μπορούν να τον βοηθήσουν να δυναμώσει.
Εάν είστε στο αυτοκίνητο ή στο λεωφορείο, δείξτε του χρώματα, αριθμούς ή γράμματα που βλέπετε σε πινακίδες. Κάντε το σαν παιχνίδι: ζητήστε να βρει ένα συγκεκριμένο χρώμα ή ένα συγκεκριμένο γράμμα.
Βοηθήστε το παιδί να μάθει ολόκληρό το όνομα του με το να το επαναλαμβάνετε μαζί. Διασκεδάστε το. Κάντε το ένα ρυθμικό τραγουδάκι και συνοδέψτε κάθε συλλαβή με παλαμάκια ή κινήσεις του σώματος του. Πρώτα κάντε το μαζί. Έπειτα, αφήστε το μόνο του να λέει το όνομα του κάνοντας τις κινήσεις αυτές.
Πάτε μαζί με το παιδί σε μια βιβλιοθήκη και γράψτε τον μέλος. Με την κάρτα της βιβλιοθήκης θα μπορεί να δανείζεται όποιο βιβλίο του αρέσει. Αφήστε το να ψάξει ανάμεσα στα βιβλία και πάρτε ένα μαζί σας στο σπίτι.
Αφήστε το παιδί να ταξινομήσει τα ρούχα. Δείξτε του πώς να βάζει τις κάλτσες σε ζευγάρια
Αφήστε το να σας βοηθήσει να ετοιμάσετε το τραπέζι! Ζητήστε του να βάλει ένα ποτήρι δίπλα από κάθε πιάτο, ένα πιρούνι και ένα μαντήλι.
Πηγαίνετε βόλτες στην γειτονιά σας. Κάθε μέρα βοηθήστε το παιδί να βρει και να αναγνωρίσει διαφορετικά αντικείμενα όπως δέντρα, φύλλα κτλ.
Όταν τακτοποιείτε τα ψώνια σας, ζητήστε να βάλει όλες τις κονσέρβες σε ένα μέρος, όλα τα φρούτα μαζί, και όλα τα κρεατικά σε άλλο μέρος.
Διαβάστε βιβλία με διαφορετικά επαγγέλματα και αφήστε το παιδί να προσποιηθεί ότι κάνουν και να σας πει ποιος θα ήθελε να είναι
Επισκεφθείτε μέρη που οι άνθρωποι δουλεύουν σε ομάδες ή δείξτε του αυτά τα μέρη μέσα από βιβλία, περιοδικά και εφημερίδες.
Βάλτε το παιδί να προσποιηθεί ότι είναι περιστέρι, ένα φύλλο, μια σαύρα ή ελέφαντας. Μαντέψτε τι είναι. Μετά είναι η σειρά σας. Παίξτε ότι είστε κάτι άλλο και βάλτε το παιδί να μαντέψει τι είναι.
Μιλήστε με το παιδί σας. Ακούστε τον και απαντήστε του. Ρωτήστε τον ερωτήσεις πάνω σε αυτά που σας λέει. Έτσι θα καταλάβει ότι τον ακούσατε και νοιάζεστε για αυτό που λέει.
Καθορίστε μια ειδική ώρα διαβάσματος κάθε μέρα. Μπορείτε να την αποκαλείτε «αγαπημένη ώρα». Αυτή την ώρα, ο καθένας στο σπίτι αφήνει αυτό που κάνει και καταπιάνεται με ένα περιοδικό ή μια εφημερίδα. Κάτι τέτοιο μπορεί να αποτελέσει ένα καλό παράδειγμα συμπεριφοράς για το παιδί σας.
ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΤΑ ΠΑΙΔΙ ΣΑΣ ΝΑ ΚΑΝΕΙ ΣΕ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑ
Να αυτοεξυπηρετείται: να χτενίζεται, να πλένει τα δόντια του και τα χέρια του.
Να χρησιμοποιεί μαχαίρι και πιρούνι
Να φτιάχνει σχήματα στην άμμο
Να ξέρει ποιο είναι το φύλο του (πχ αγόρι ή κορίτσι
Να έχει μεγαλύτερο φάσμα προσοχής
Να ακούει με προσοχή κάποιον που μιλάει 20 λεπτά
Να απομνημονεύει λίγα ρυθμικά στιχάκια και να τα τραγουδάει
Κόβει με ψαλίδι πάνω σε ίσια γραμμή
Περνάει χάντρες ½ εκατοστού
Αντιγράφει σύμβολά + (4,1), / (4,4), □ (4,6), \ (4,7), Χ (4,11)
Στο κομμάτι της σωματογνωσίας γνωρίζει επιπλέον ώμους και αγκώνες
Αντιγράφει απλό σχέδιο στο peg board
Σχεδιάζει άνθρωπο με κεφάλι, κορμό, χέρια, πόδια, πρόσωπο
Ονομάζει τετράγωνο και κύκλο
Ζωγραφίζει σπίτι
Ακολουθεί γραμμές απλών σχεδίων
Ακολουθεί μονοπάτι
Χρησιμοποιεί δυναμική τριποδική σύλληψη στο μολύβι
Παίρνει στο χέρι του συγκεκριμένο αριθμό αντικειμένων όταν του ζητάμε
Αντιγράφει τρίγωνο
Ανακαλεί 4 αντικείμενα σε μια εικόνα
Λέει τον χρόνο μέσα στην μέρα που σχετίζεται με μια δραστηριότητα
Διακρίνει βαρύ – ελαφρύ (λιγότερο από 1 κιλό διαφορά)
Ονομάζει μακρύ – κοντό
Λέει τι λείπει όταν αποσύρουμε ένα αντικείμενο από ένα σύνολο τριών
Τοποθετεί αντικείμενα πίσω, στο πλάι, δίπλα
Ονομάζει ή δείχνει ένα κομμάτι που λείπει από μια εικόνα
Ονομάζει αν ένα αντικείμενο είναι πρώτο, μεσαίο ή τελευταίο
Διακρίνει ποιο αντικείμενο είναι ίδιο, με ένα μόνο στοιχείο να παραλλάζει, στον τομέα των σχημάτων, στα μήκη, στα μεγέθη, στις ποσότητες, στον προσανατολισμό και την κατευθυντικότητα
Μεταχειρίζεται τους όρους πριν, μετά, πρώτο, τελευταίο, σήμερα, αύριο, χτες
Ακουστική και οπτική μνήμη 5 αντικειμένων
Χρονολογική σειρά καθημερινών συνηθειών
Συνδέει ένα υλικό με το πρωί ή το βράδυ
Απαντά σε ερωτήσεις που αρχίζουν με το «πότε;»
4 - 5 ετών (48 - 60 μηνών)
Οι κινήσεις του παιδιού σε αυτήν την ηλικία γίνονται πιο σταθερές. Μπορεί να τοποθετήσει τα τουβλάκια με σταθερό πλέον χέρι και να φτιάξει πύργους. Πολλές δεξιότητες γίνονται πιο συγκεκριμένες. Του αρέσει να εξετάζει αντικείμενα, να ανακαλύπτει την γειτονιά και να χρησιμοποιεί εργαλεία και τον εξοπλισμό που βρίσκει στο σπίτι. Θα το ενδιαφέρουν πλέον παιχνίδια με περισσότερη δράση και μεγαλύτερη δυσκολία. Θυμηθείτε ότι είναι σημαντικό να το επιτηρείτε, παρόλο που αποκτά την ικανότητα να κάνει περισσότερα πράγματα μόνο του και να μένει για μεγαλύτερες περιόδους με τον εαυτό του. Πολλά από τα πράγματα που θα θελήσει να κάνει και που θα του προσφέρουν καινούργιες εμπειρίες ίσως οδηγήσουν σε μικροατυχήματα. Μπορείτε να βοηθήσετε την αυτοέκφραση του παιδιού σας με το να του παρέχετε χρόνο, χώρο και υλικό για δραστηριότητες. Θα μάθει περισσότερα από τα αισθήματα του, την διαίσθηση του και τις πράξεις του, παρά από αυτά που θα του πείτε. Αφήστε το να χρησιμοποιήσει μικροέπιπλα και σεντόνια για να φτιάξει αεροδρόμια και αεροσκάφη για τους φίλους του.
ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΚΑΝΕΤΕ ΚΑΘΕ ΜΕΡΑ ΩΣΤΕ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΕΤΕ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΑΣ ΝΑ ΜΕΓΑΛΩΣΕΙ ΣΩΣΤΑ
Να του διαβάζετε κάθε μέρα! Αφήστε το να προσποιηθεί ότι σας διαβάζει την αγαπημένη του ιστορία. Μιλήστε του για πράγματα που έγιναν χτες ή θα γίνουν αύριο.
Παίξτε το «ακολούθησε τον αρχηγό».
Εξασκηθείτε με το δέσιμο και λύσιμο των κορδονιών στα παπούτσια του
Ενθαρρύνετε το παιδί να σκάβει στην άμμο και να φυτεύει λουλούδια. Το παιδί σας μπορεί να μάθει πολλά πράγματα από ένα κήπο, ακόμα και από ένα μικρό γλαστράκι με ένα φυτό. Το παιδί σας θα απολαμβάνει να βλέπει τα φυτά του να μεγαλώνουν και θα είναι περήφανο που τα βοηθάει να μεγαλώσουν ποτίζοντας τα.
Κόψτε μαζί εικόνες από περιοδικά για να φτιάξετε τα δικά σας πάζλ
Μάθε του πώς να χρησιμοποιεί τα πατίνια ή να κάνει ποδήλατο με βοηθητικές ρόδες. Φορέστε του κράνος και ειδικό εξοπλισμό κατά τις δραστηριότητες αυτές.
Αφήστε το να σας διηγηθεί μια ιστορία για την ζωγραφιά που έφτιαξε. Γράψτε την ιστορία σε ένα κομμάτι χαρτί και καρφιτσώστε την στο ψυγείο ώστε να μπορούν να την βλέπουν όλοι
Δώστε του χρόνο για να παίξετε το παιχνίδι των ρόλων.
Κλείστε την τηλεόραση ακριβώς πριν τελειώσει το πρόγραμμα που έβλεπε και αφήστε τον να σας περιγράψει πως φαντάζεται το τέλος της ιστορίας.
Σχεδιάστε και φτιάξτε ένα παιχνίδι με χρωματιστές κάρτες.
Βοηθήστε το παιδί σας να μάθει πώς να βάζει σε ομάδες αντικείμενα τα οποία μοιάζουν. Έπειτα ζητήστε του να δώσει σε αυτή την ομάδα ένα όνομα. Για παράδειγμα: δείξτε του μια μπανάνα, ένα ροδάκινο και ένα αχλάδι, και ζητήστε του να σας πει σε τι μοιάζουν και πως μπορείτε να τα αποκαλέσετε όλα μαζί με μια λέξη (φρούτα!)
Να ακούτε προσεκτικά τις απαντήσεις που δίνει το παιδί στις ερωτήσεις που του κάνετε. Να ανταποκρίνεστε στην απάντηση του με θετικά σχόλια και πείτε κάτι σχετικό με την απάντηση που σας έδωσε.
Διαβάστε στο παιδί για τις τροφές που μπορούν να τον βοηθήσουν να δυναμώσει.
Εάν είστε στο αυτοκίνητο ή στο λεωφορείο, δείξτε του χρώματα, αριθμούς ή γράμματα που βλέπετε σε πινακίδες. Κάντε το σαν παιχνίδι: ζητήστε να βρει ένα συγκεκριμένο χρώμα ή ένα συγκεκριμένο γράμμα.
Βοηθήστε το παιδί να μάθει ολόκληρό το όνομα του με το να το επαναλαμβάνετε μαζί. Διασκεδάστε το. Κάντε το ένα ρυθμικό τραγουδάκι και συνοδέψτε κάθε συλλαβή με παλαμάκια ή κινήσεις του σώματος του. Πρώτα κάντε το μαζί. Έπειτα, αφήστε το μόνο του να λέει το όνομα του κάνοντας τις κινήσεις αυτές.
Πάτε μαζί με το παιδί σε μια βιβλιοθήκη και γράψτε τον μέλος. Με την κάρτα της βιβλιοθήκης θα μπορεί να δανείζεται όποιο βιβλίο του αρέσει. Αφήστε το να ψάξει ανάμεσα στα βιβλία και πάρτε ένα μαζί σας στο σπίτι.
Αφήστε το παιδί να ταξινομήσει τα ρούχα. Δείξτε του πώς να βάζει τις κάλτσες σε ζευγάρια
Αφήστε το να σας βοηθήσει να ετοιμάσετε το τραπέζι! Ζητήστε του να βάλει ένα ποτήρι δίπλα από κάθε πιάτο, ένα πιρούνι και ένα μαντήλι.
Πηγαίνετε βόλτες στην γειτονιά σας. Κάθε μέρα βοηθήστε το παιδί να βρει και να αναγνωρίσει διαφορετικά αντικείμενα όπως δέντρα, φύλλα κτλ.
Όταν τακτοποιείτε τα ψώνια σας, ζητήστε να βάλει όλες τις κονσέρβες σε ένα μέρος, όλα τα φρούτα μαζί, και όλα τα κρεατικά σε άλλο μέρος.
Διαβάστε βιβλία με διαφορετικά επαγγέλματα και αφήστε το παιδί να προσποιηθεί ότι κάνουν και να σας πει ποιος θα ήθελε να είναι
Επισκεφθείτε μέρη που οι άνθρωποι δουλεύουν σε ομάδες ή δείξτε του αυτά τα μέρη μέσα από βιβλία, περιοδικά και εφημερίδες.
Βάλτε το παιδί να προσποιηθεί ότι είναι περιστέρι, ένα φύλλο, μια σαύρα ή ελέφαντας. Μαντέψτε τι είναι. Μετά είναι η σειρά σας. Παίξτε ότι είστε κάτι άλλο και βάλτε το παιδί να μαντέψει τι είναι.
Μιλήστε με το παιδί σας. Ακούστε τον και απαντήστε του. Ρωτήστε τον ερωτήσεις πάνω σε αυτά που σας λέει. Έτσι θα καταλάβει ότι τον ακούσατε και νοιάζεστε για αυτό που λέει.
Καθορίστε μια ειδική ώρα διαβάσματος κάθε μέρα. Μπορείτε να την αποκαλείτε «αγαπημένη ώρα». Αυτή την ώρα, ο καθένας στο σπίτι αφήνει αυτό που κάνει και καταπιάνεται με ένα περιοδικό ή μια εφημερίδα. Κάτι τέτοιο μπορεί να αποτελέσει ένα καλό παράδειγμα συμπεριφοράς για το παιδί σας.
ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΤΑ ΠΑΙΔΙ ΣΑΣ ΝΑ ΚΑΝΕΙ ΣΕ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑ
Να αυτοεξυπηρετείται: να χτενίζεται, να πλένει τα δόντια του και τα χέρια του.
Να χρησιμοποιεί μαχαίρι και πιρούνι
Να φτιάχνει σχήματα στην άμμο
Να ξέρει ποιο είναι το φύλο του (πχ αγόρι ή κορίτσι
Να έχει μεγαλύτερο φάσμα προσοχής
Να ακούει με προσοχή κάποιον που μιλάει 20 λεπτά
Να απομνημονεύει λίγα ρυθμικά στιχάκια και να τα τραγουδάει
Κόβει με ψαλίδι πάνω σε ίσια γραμμή
Περνάει χάντρες ½ εκατοστού
Αντιγράφει σύμβολά + (4,1), / (4,4), □ (4,6), \ (4,7), Χ (4,11)
Στο κομμάτι της σωματογνωσίας γνωρίζει επιπλέον ώμους και αγκώνες
Αντιγράφει απλό σχέδιο στο peg board
Σχεδιάζει άνθρωπο με κεφάλι, κορμό, χέρια, πόδια, πρόσωπο
Ονομάζει τετράγωνο και κύκλο
Ζωγραφίζει σπίτι
Ακολουθεί γραμμές απλών σχεδίων
Ακολουθεί μονοπάτι
Χρησιμοποιεί δυναμική τριποδική σύλληψη στο μολύβι
Παίρνει στο χέρι του συγκεκριμένο αριθμό αντικειμένων όταν του ζητάμε
Αντιγράφει τρίγωνο
Ανακαλεί 4 αντικείμενα σε μια εικόνα
Λέει τον χρόνο μέσα στην μέρα που σχετίζεται με μια δραστηριότητα
Διακρίνει βαρύ – ελαφρύ (λιγότερο από 1 κιλό διαφορά)
Ονομάζει μακρύ – κοντό
Λέει τι λείπει όταν αποσύρουμε ένα αντικείμενο από ένα σύνολο τριών
Τοποθετεί αντικείμενα πίσω, στο πλάι, δίπλα
Ονομάζει ή δείχνει ένα κομμάτι που λείπει από μια εικόνα
Ονομάζει αν ένα αντικείμενο είναι πρώτο, μεσαίο ή τελευταίο
Διακρίνει ποιο αντικείμενο είναι ίδιο, με ένα μόνο στοιχείο να παραλλάζει, στον τομέα των σχημάτων, στα μήκη, στα μεγέθη, στις ποσότητες, στον προσανατολισμό και την κατευθυντικότητα
Μεταχειρίζεται τους όρους πριν, μετά, πρώτο, τελευταίο, σήμερα, αύριο, χτες
Ακουστική και οπτική μνήμη 5 αντικειμένων
Χρονολογική σειρά καθημερινών συνηθειών
Συνδέει ένα υλικό με το πρωί ή το βράδυ
Απαντά σε ερωτήσεις που αρχίζουν με το «πότε;»
