Αναπτυξιακά Ορόσημα παιδιών ηλικίας 0 - 8 ετών
3 - 4 ετών (36 - 48 μηνών)
Το παιδί σας μαθαίνει τον κόσμο με το να σας παρακολουθεί και να επαναλαμβάνει τα πράγματα που κάνετε εσείς. Αυτή είναι η καλύτερη περίοδος για να αρχίσετε να λύνετε απλά προβλήματα με το να ρωτάτε απλές ερωτήσεις και να αφήνετε τα παιδί σας να σκεφτεί τρόπους να απαντήσει. Ο καλύτερος τρόπος μάθησης είναι το παιχνίδι. Παίξτε μαζί του παιχνίδια που του επιτρέπουν να επιλέγει και να αποφασίζει ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος για να κάνει κάτι.
ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΑΣ ΣΕ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑ
Να πιάσει μια μπάλα με τα δυο του τα χέρια
Να χρησιμοποιήσει το ψαλίδι
Να πει το όνομα του, την ηλικία του και την διεύθυνση του.
Να αυτοεξυπηρετείται
Να αναπηδάει στο ένα του πόδι.
Σχεδιάζει μια κάθετη γραμμή μιμούμενο
Σχεδιάζει μια οριζόντια γραμμή μιμούμενο
Σχεδιάζει πλάγια γραμμή μιμούμενο και πολλές φορές αντιγράφει το V
Σχεδιάζει σταυρό (+) μιμούμενο
Αντιγράφει έναν κύκλο
Δείχνει το μικρό και το μεγάλο
Ταυτίζει 4 χρώματα (κόκκινο, πράσινο, κίτρινο, μπλε) και μπορεί να ονομάσει το κίτρινο και το κόκκινο, αλλά μπερδεύει το πράσινο με το μπλε
Ταυτίζει 3 βασικά σχήματα (τρίγωνο, τετράγωνο, κύκλο)
Γνωρίζει τις έννοιες πάνω, κάτω, μέσα, κοντά, μακριά
Βάζει 4 κομμάτια από ένα παιχνίδι που μπαίνει το ένα μέσα στο άλλο
Διαβαθμίζει μεγέθη και ύψη
Τρέχει, κλωτσά μπάλα, σκύβει χωρίς να πέφτει.
Χτίζει πύργο με 6-9 κύβους
Γυρίζει το πόμολο της πόρτας
Τρώει μόνο του με το κουτάλι
Βάζει και βγάζει κάλτσες και παπούτσια (εκτός από τα κορδόνια των παπουτσιών)
Δείχνει 4 – 6 μέρη του σώματος
Κάνει ψαλιδιά σε χαρτί
Βιδώνει – ξεβιδώνει καπάκι
Περνάει μεγάλες χάντρες (2cm) σε χοντρό κορδόνι
Χρησιμοποιεί στατική τριποδική λαβή στο μολύβι
Δείχνει προτίμηση στο ένα χέρι
Χρησιμοποιεί ώριμη λαβή για να βάλει μικρά αντικείμενα σε δοχείο
Μπορεί να φτιάξει φιδάκι με πλαστελίνη
Χρωματίζει μέσα σε περίγραμμα
Αναγνωρίζει απτικά 2 από 5 αντικείμενα σε σακουλάκι (αυτοκινητάκι, κέρμα, μπαλάκι, λαστιχάκι, συνδετήρας)
Ενσφήνωση με 7 κομμάτια
Φτιάχνει σχέδιο με δυο χρώματα εναλλάξ
Σχεδιάζει άνθρωπο – πρόσωπο με μάτια, μύτη, στόμα
Προσθέτει πόδια και χέρια σε ένα ήδη σχεδιασμένο άνθρωπο
Ονομάζει αντικείμενα αν είναι ίδια ή διαφορετικά
Χαράζει περιγράμματα
Συγκρίνει μέγεθος, βάρος, μικρό, μεγάλο
Μετράει μέχρι 3 αντικείμενα 1:1
Ξαναβρίσκει τα δυο μέρη ενός ζώου μέσα σε ένα σύνολο από μικρές κάρτες
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
Ξοδεύετε ώρα μαθαίνοντας στο παιδί σας πώς να μαθαίνει και να καλλιεργείται. Είναι ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα που μπορείτε να κάνετε.
Σε αυτή την ηλικία τα παιδιά ρωτούν πολλές ερωτήσεις για το σώμα τους και για το άλλο φύλο. Αυτό είναι μέρος της φυσιολογικής τους ανάπτυξης. Απαντήστε τις ερωτήσεις του ανοιχτά και απλά έτσι ώστε το παιδί σας να νιώθει καλά για τον εαυτό του και για τους άλλους.
Η ΟΠΤΙΚΟΚΙΝΗΤΙΚΗ ΤΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗ : ΣΤΑΔΙΟ ΠΡΟ-ΓΡΑΦΗΣ
Δείξτε του πώς να ανακατεύει κρύο χυμό πορτοκαλιού. Δώστε του ένα κουτάκι χυμό, μια κανάτα και ένα κουτάλι. Ενθαρρύνετε τον να επαναλάβει την εξής διαδικασία μετά από εσάς:
Να αδειάσει το κουτάκι του χυμού μέσα σε μια άδεια κανάτα
Να προσθέσει τρία ποτήρια νερό στην κανάτα
Να ανακατέψει το μείγμα με ένα κουτάλι
Να γεμίσει ένα ποτήρι χυμό από την κανάτα
Δείξτε του μια φέτα ψωμί και πώς να την κόβει. Αφήστε τον να αλείψει βούτυρο στην φέτα και έπειτα δείξτε του πώς να την σερβίρει σε ένα πιάτο.
Μιλήστε για σχήματα και δείξτε του πώς να διπλώνει χαρτοπετσέτες σε σχήματα όπως τρίγωνα ή ορθογώνια.
Αφήστε τον να στρώσει αυτός το τραπέζι. Χρησιμοποιείστε πλαστικά πιρούνια και κουτάλια για ασφάλεια.
Ενθαρρύνετε τον να έχει τρόπους στο τραπέζι πχ οι αγκώνες του να είναι μαζεμένοι όταν τρώει, να μασάει με το στόμα κλειστό, να χρησιμοποιεί πετσέτα για να σκουπίσει το στόμα του κτλ.
Δείξτε του πώς να δένει τα κορδόνια των παπουτσιών του. Αφήστε τον να κάνει εξάσκηση αλλά μην περιμένετε να τα δέσει κατευθείαν χωρίς την βοήθεια σας.
Δώστε του μεγάλα σεντόνια ή κομμάτια χαρτί καθώς και μαρκαδόρους ή νερομπογιές και αφήστε τον να ζωγραφίσει. Μιλήστε του για τα χρώματα που διαλέγει.
Αποφύγετε να χρωματίζετε σε βιβλία. Οι μύες του πρέπει να αναπτυχθούν περισσότερο προτού να μπορέσει να χρωματίσει μέσα σε περιθώρια γραμμών.
ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΣΚΕΨΗΣ: ΣΤΑΔΙΟ ΠΡΟ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ
Διαβάστε του ιστορίες και τραγουδήστε του ρυθμικά, κάθε μέρα
Πείτε του να σας μιλήσει για τις ιστορίες αυτές. Δείξτε του ότι όταν διαβάζουμε μετακινούμαστε από δεξιά προς τα αριστερά και από πάνω προς το κάτω μέρος του βιβλίου.
Ακούστε μια ιστορία από κασέτα. Όταν τελειώσει, ζητήστε του να σας την επαναλάβει.
Ξεκινήστε μια ιστορία και ζητήστε από το παιδί να βρει ένα τέλος.
Κόψτε ένα μεγάλο κουτί για να φτιάξετε ένα κουκλοθέατρο. Αφήστε τον να το χρησιμοποιήσει για να δώσει τις δικές του παραστάσεις.
Μετράτε το ύψος του κάθε μήνα. Βάλτε ένα σημάδι με κιμωλία. στο πίσω μέρος της πόρτας του δωματίου του, το οποίο δείχνει το ύψος του, και αφήστε τον να σας μιλήσει για το πόσο μεγαλώνει.
Βγάλτε μια φωτογραφία από ένα άλμπουμ και ζητήστε του να σας φτιάξει μια ιστορία. Κρατάτε σημειώσεις από την ιστορία και έπειτά, χρησιμοποιήστε τις δικές του λέξεις για να την διηγηθείτε. Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε εικόνες από περιοδικά και εφημερίδες
Για να του δώσετε να καταλάβει την έννοια του όγκου, δείξτε του δυο διαφορετικά πράγματα, και εξηγείστε του ότι παρότι το ένα είναι επίπεδο σαν τάρτα και το άλλο λυγίζει όπως το φίδι, καταλαμβάνουν τον ίδιο χώρο.
Μετρήστε μια κούπα νερό και αδειάστε την σε μια μεγάλη στενή κανάτα. Μετρήστε ακόμα μια κούπα νερό και αδειάστε την σε μια φαρδιά κανάτα. Ρωτήστε το παιδί σας ποια έχει περισσότερο νερό. Δείξτε του ότι και οι δύο κανάτες περιέχουν την ίδια ποσότητα νερό αλλά αυτό δεν φαίνεται εύκολα.
Δείξτε του εικόνες που απεικονίζουν διαφορετικά επαγγέλματα και ρωτήστε τον τι θέλει να κάνει.
ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΊΤΕ ΝΑ ΚΑΝΕΤΕ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ ΓΙΑ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΕΤΕ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΑΣ ΝΑ ΜΕΓΑΛΩΣΕΙ ΣΩΣΤΑ
Δώστε στο παιδί σας ένα μεγάλο κομμάτι χαρτί και μαρκαδόρους και επιτρέψτε του να ζωγραφίσει ότι θέλει. Ρωτήστε το για την ζωγραφιά του. Όταν τελειώσει τοποθετείστε την ζωγραφιά στο ψυγείο για να την βλέπουν όλοι.
Τραγουδήστε ρυθμικά με το παιδί σας όταν είστε στο αυτοκίνητο ή στο μετρό.
Αφήστε το παιδί σας να σας βοηθήσει στην κουζίνα όταν μαγειρεύετε. Ζητήστε του να ανοίξει την βρύση ή να γεμίσει την κατσαρόλα με νερό ή να παρακολουθεί τον φούρνο όταν ψήνεται κάτι.
Κάντε την ώρα του φαγητού μια ιδιαίτερη ώρα.
Μιλήστε για ευχάριστα πράγματα – κάτι διασκεδαστικό που έγινε κατά την διάρκεια της ημέρας ή στο παρελθόν.
Ακούστε το παιδί σας όταν μιλάει. Επαναλάβετε ότι λέει και συμπληρώστε τις προτάσεις που τυχόν δεν τελειώνει
Τονίστε κάτι ιδιαίτερο για το φαγητό, πχ «Μου αρέσουν πολύ τα πορτοκαλί καρότα. Βλέπεις τίποτα άλλο πορτοκαλί στην κουζίνα;»
Ένα καλό βιβλίο που αφορά συναισθήματα θα τον βοηθήσει να κατανοήσει τα συναισθήματα του και τα συναισθήματα των άλλων.
Αφήστε το παιδί σας να πιστέψει ότι σας διαβάζει το αγαπημένο του μυθιστόρημα.
Αφήστε το παιδί σας να ανακαλύψει τα χρώματα. Οι δαχτυλομπογιές είναι ένα κατάλληλο παιχνίδι.
Διασκεδάστε με το ονομάζετε τα μέρη του σώματος σας. Για παράδειγμα: Πρώτα ακουμπήστε την μύτη σας και ρωτήστε: «Τι είναι αυτό;» Μετά ακουμπήστε τις πατούσες και ρωτήστε «Αυτό τι είναι;»
Κάνετε ασκήσεις λυγίσματος και ανάτασης του σώματος. Αυτό θα βοηθήσει το παιδί σας να αναπτύξει τους μύες του.
Κολλήστε μια ταινία στο πάτωμα και αφήστε το παιδί σας να εξασκηθεί προσπαθώντας να περπατήσει πάνω στην ταινία.
Βοηθήστε το παιδί να φτιάξει πάζλ. Μόλις το φτιάξει, δυσκολέψτε το λιγάκι με το να αναποδογυρίσετε τα κομμάτια του πάζλ ώστε να τα γυρίσει μόνο του.
Μάθετε στο παιδί σας πώς να χρησιμοποιεί το τηλέφωνο. Προσποιηθείτε ότι μιλάτε στο τηλέφωνο μαζί του. Αφήστε τον να απαντήσει το τηλέφωνο. Μάθετε του να λέει «γεια» και να κλείνει το τηλέφωνο με προσοχή.
Βοηθήστε το παιδί σας να ασκηθεί. Πάτε μια βόλτα, πάρτε του ένα σκοινάκι και δείξτε του πώς να χοροπηδάει. Αφήστε το να ακολουθεί την μουσική και δείξτε του πώς να χορεύει ρυθμικά.
Αφήστε το να σας βοηθήσει όταν διπλώνετε τα ρούχα σας.
Το παιδί σας μαθαίνει να εκφράζει τα αισθήματα του
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ 1: ΘΥΜΟΣ
Το παιδί σας είναι θυμωμένο: Η γλώσσα του σώματός του σας δείχνει ακριβώς πόσο θυμωμένο είναι.
Γιατί είναι θυμωμένο; Σας ζήτησε κάτι και εσείς του απαντήσατε «όχι». Σας δείχνει με την σειρά του ότι είναι θυμωμένο. Εδώ είναι ένας θετικός τρόπος να χειριστείτε την κατάσταση:
Παιδί: «Δεν σε αγαπάω εάν δεν με αφήσεις να το κάνω. Σε μισώ!»
Μαμά: «Φαίνεσαι θυμωμένος»
Παιδί: «Είμαι! Δεν σε θέλω»
Μαμά: «Καταλαβαίνω ότι είσαι θυμωμένος όταν δεν παίρνεις κάτι που θέλεις πολύ. Μερικές φορές και εγώ θυμώνω για τον ίδιο λόγο. Όταν νιώθεις έτσι είναι καλύτερα να μιλάς για αυτό. Ίσως εάν σου πω γιατί είπα όχι θα καταλάβεις και θα συμφωνήσεις και δεν θα είσαι τόσο θυμωμένος μαζί μου. Ο λόγος είναι ότι……..»
Σημειώστε ότι το παιδί σας μπορεί να συνεχίσει να είναι θυμωμένο. Εάν κάθε φορά που γίνεται αυτό έχετε μια ήρεμη ανταπόκριση και του εξηγείτε γιατί γίνεται αυτό, το παιδί εύκολα θα κουραστεί με την στάση σας και θα προχωρήσει σε μια άλλη δραστηριότητα. Με λίγα λόγια θα ξεχαστεί εύκολα.
Το παιδί σας σε αυτή την ηλικία μπορεί συχνά να ονειρεύεται και εφεύρει φανταστικές καταστάσεις. Δεν θα μπορέσετε να εκπληρώσετε όλες του τις ευχές και προσδοκίες, αλλά πρέπει να του δείξετε τον σεβασμό που αξίζει με το να το ακούτε προσεκτικά. Δώστε στο παιδί σας την ευκαιρία να εκφράζεται ελεύθερα και ενθαρρύνετε το να σας δείχνει τα αισθήματα του. Δείξτε του τρόπους να εκφράσει τον θυμό του και άλλα αρνητικά συναισθήματα που όμως δεν βλάπτουν κανένα άλλο.
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ 2: ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΚΑΙ ΦΙΛΟΙ
Ο μικρός έχει φτιάξει ένα πύργο από τουβλάκια και ένας φίλος του μόλις του το διέλυσε. Ως αντίδραση ο μικρός σας χτυπάει τον φίλο του. Εσείς θέλετε να τον βοηθήσετε να στρέψει τον θυμό το μακριά από βίαιες κινήσεις που μπορούν να βλάψουν τον φίλο του και να αρχίσει να εξηγεί στο φίλο του γιατί θύμωσε.
Μαμά: «Δεν επιτρέπεται να χτυπάς τους άλλους γιατί αυτό πονάει. Είναι πιο εύκολο να πεις στο φίλο σου πόσο σε πείραξε ή πράξη του. Εάν είσαι θυμωμένος μπορείς να χτυπήσεις με το σφυράκι σου τα πλαστικά καρφιά που σου πήρα ή να μιλήσεις με τον φίλο σου, αλλά δεν πρέπει να χτυπάς κανένα.». Τώρα βέβαια ήρθε η ώρα να βοηθήσετε το παιδί σας να εξηγήσει στο φίλο του ότι δεν του αρέσει να του διαλύουν τους πύργους που έχει φτιάξει. Προσέξτε, αυτό δεν σημαίνει ότι κάνετε το παιδί σας να πει «Λυπάμαι» ή «Συγνώμη» αλλά να εκφράσει με λόγια τον θυμό του.
Σε αυτήν την ηλικία είναι σημαντικό το παιδί σας να μάθει να κάνει επιλογές. Πρέπει να του δίνετε την ευκαιρία να παίρνει αποφάσεις. Έτσι θα νιώθει ότι έχει τον έλεγχο των καταστάσεων. Παρακάτω δίνουμε μερικές οδηγίες και παραμέτρους που πρέπει να έχετε στο μυαλό σας όταν δίνετε μια επιλογή στο παιδί σας.
ΒΗΜΑ 1: Δώστε του την ευκαιρία επιλογής μόνα όταν υπάρχει η δυνατότητα
Τι να αποφύγετε:
- Θέλεις να έρθεις μέσα; (του δίνουμε την επιλογή να πει όχι)
- Θέλεις να φορέσεις το παλτό σου;
Τι να προσπαθήσετε:
- Είναι ώρα να έρθεις μέσα. Θέλεις να μαζέψεις τα παιχνίδια σου μόνος σου ή θέλεις να σε βοηθήσω και εγώ;
- Θέλεις να παίξεις μέσα ή έξω; Εάν παίξεις έξω πρέπει να φορέσεις το παλτό σου. Θέλεις να φορέσεις το μπλε ή το κόκκινο παλτό;
ΒΗΜΑ 2: Προετοιμαστείτε να εγκρίνετε την επιλογή του
Τι να αποφύγετε:
- Θέλεις γάλα με το πρωινό σου; (εάν πει όχι πρέπει να το δεχτείτε)
-Θέλεις να έρθεις μέσα να φας το μεσημεριανό σου; (εάν πει όχι πρέπει να το δεχτείτε)
Τι να προσπαθήσετε:
- Θέλεις σοκολατένιο ή άσπρο γάλα για πρωινό;
- Είναι ώρα για μεσημεριανό, έλα μέσα. Θέλεις να πλύνεις τα χέρια σου μόνος σου ή να σε βοηθήσω;
ΒΗΜΑ 3: Να είστε σταθεροί με τις επιλογές που του δίνετε
Τι να αποφύγετε:
- Το παιδί σας δεν πρέπει να πάει έξω χωρίς το παλτό του. Ωστόσο, αγνόησε τον κανόνα και εσείς δεν ενοχληθήκατε. Μπορεί να περιμένει ότι θα βγει έξω χωρίς παλτό και την άλλη φορά.
Τι να προσπαθήσετε:
- Ο κανόνας λέει: Πρέπει να φοράς παλτό όταν παίζεις έξω. Θέλεις το πράσινο ή το κόκκινό;
-Θέλεις να βάλεις το παλτό σου με ή χωρίς την βοήθεια μου;
Όταν θέτετε κανόνες – όρια στο παιδί σας είναι σημαντικό να είστε σταθεροί σε αυτό που του λέτε και πάντα να συζητάτε τις συνέπειες που πρόκειται να έχει το να παραβεί το παιδί τους κανόνες αυτούς. Το να απειλείτε το παιδί δεν είναι καλή πρακτική και συχνά το προκαλεί να κάνει το αντίθετο από αυτό που του λέτε. Είναι καλύτερο να βοηθήσετε τα παιδιά να καταλάβουν τους κανόνες, να εκφράζουν τις επιθυμίες τους με λόγια και να δέχονται τα αισθήματα τους. Μερικές φορές μπορείτε κατά ένα μέρος να εκπληρώσετε τις ευχές τους και τις επιθυμίες τους. Εδώ είναι ένα παράδειγμα :
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ: Βρέχει έξω και το παιδί θέλει να πάει έξω να παίξει
Παιδί: «Θέλω να πάω έξω να παίξω»
Μαμά: «Τo ξέρω ότι επιθυμείς να πάς έξω να παίξεις, αλλά βρέχει τώρα»
Παιδί: «Όχι εγώ θέλω να πάω έξω»
Μαμά: «Όταν σταματήσει η βροχή, μπορείς να πάς. Μέχρι όμως να σταματήσει θα ήθελες να γεμίσεις τα φορτηγάκια με νερό από την βρύση ή την μπανιέρα»
Σημειώστε ότι το να γεμίσει τα φορτηγάκια με νερό εκπληρώνει εν μέρη την επιθυμία του παιδιού να παίξει στην βροχή με το να του παρέχει μια ευχάριστη δραστηριότητα που μπορείτε να επιτηρήσετε.
3 - 4 ετών (36 - 48 μηνών)
Το παιδί σας μαθαίνει τον κόσμο με το να σας παρακολουθεί και να επαναλαμβάνει τα πράγματα που κάνετε εσείς. Αυτή είναι η καλύτερη περίοδος για να αρχίσετε να λύνετε απλά προβλήματα με το να ρωτάτε απλές ερωτήσεις και να αφήνετε τα παιδί σας να σκεφτεί τρόπους να απαντήσει. Ο καλύτερος τρόπος μάθησης είναι το παιχνίδι. Παίξτε μαζί του παιχνίδια που του επιτρέπουν να επιλέγει και να αποφασίζει ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος για να κάνει κάτι.
ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΑΣ ΣΕ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑ
Να πιάσει μια μπάλα με τα δυο του τα χέρια
Να χρησιμοποιήσει το ψαλίδι
Να πει το όνομα του, την ηλικία του και την διεύθυνση του.
Να αυτοεξυπηρετείται
Να αναπηδάει στο ένα του πόδι.
Σχεδιάζει μια κάθετη γραμμή μιμούμενο
Σχεδιάζει μια οριζόντια γραμμή μιμούμενο
Σχεδιάζει πλάγια γραμμή μιμούμενο και πολλές φορές αντιγράφει το V
Σχεδιάζει σταυρό (+) μιμούμενο
Αντιγράφει έναν κύκλο
Δείχνει το μικρό και το μεγάλο
Ταυτίζει 4 χρώματα (κόκκινο, πράσινο, κίτρινο, μπλε) και μπορεί να ονομάσει το κίτρινο και το κόκκινο, αλλά μπερδεύει το πράσινο με το μπλε
Ταυτίζει 3 βασικά σχήματα (τρίγωνο, τετράγωνο, κύκλο)
Γνωρίζει τις έννοιες πάνω, κάτω, μέσα, κοντά, μακριά
Βάζει 4 κομμάτια από ένα παιχνίδι που μπαίνει το ένα μέσα στο άλλο
Διαβαθμίζει μεγέθη και ύψη
Τρέχει, κλωτσά μπάλα, σκύβει χωρίς να πέφτει.
Χτίζει πύργο με 6-9 κύβους
Γυρίζει το πόμολο της πόρτας
Τρώει μόνο του με το κουτάλι
Βάζει και βγάζει κάλτσες και παπούτσια (εκτός από τα κορδόνια των παπουτσιών)
Δείχνει 4 – 6 μέρη του σώματος
Κάνει ψαλιδιά σε χαρτί
Βιδώνει – ξεβιδώνει καπάκι
Περνάει μεγάλες χάντρες (2cm) σε χοντρό κορδόνι
Χρησιμοποιεί στατική τριποδική λαβή στο μολύβι
Δείχνει προτίμηση στο ένα χέρι
Χρησιμοποιεί ώριμη λαβή για να βάλει μικρά αντικείμενα σε δοχείο
Μπορεί να φτιάξει φιδάκι με πλαστελίνη
Χρωματίζει μέσα σε περίγραμμα
Αναγνωρίζει απτικά 2 από 5 αντικείμενα σε σακουλάκι (αυτοκινητάκι, κέρμα, μπαλάκι, λαστιχάκι, συνδετήρας)
Ενσφήνωση με 7 κομμάτια
Φτιάχνει σχέδιο με δυο χρώματα εναλλάξ
Σχεδιάζει άνθρωπο – πρόσωπο με μάτια, μύτη, στόμα
Προσθέτει πόδια και χέρια σε ένα ήδη σχεδιασμένο άνθρωπο
Ονομάζει αντικείμενα αν είναι ίδια ή διαφορετικά
Χαράζει περιγράμματα
Συγκρίνει μέγεθος, βάρος, μικρό, μεγάλο
Μετράει μέχρι 3 αντικείμενα 1:1
Ξαναβρίσκει τα δυο μέρη ενός ζώου μέσα σε ένα σύνολο από μικρές κάρτες
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
Ξοδεύετε ώρα μαθαίνοντας στο παιδί σας πώς να μαθαίνει και να καλλιεργείται. Είναι ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα που μπορείτε να κάνετε.
Σε αυτή την ηλικία τα παιδιά ρωτούν πολλές ερωτήσεις για το σώμα τους και για το άλλο φύλο. Αυτό είναι μέρος της φυσιολογικής τους ανάπτυξης. Απαντήστε τις ερωτήσεις του ανοιχτά και απλά έτσι ώστε το παιδί σας να νιώθει καλά για τον εαυτό του και για τους άλλους.
Η ΟΠΤΙΚΟΚΙΝΗΤΙΚΗ ΤΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗ : ΣΤΑΔΙΟ ΠΡΟ-ΓΡΑΦΗΣ
Δείξτε του πώς να ανακατεύει κρύο χυμό πορτοκαλιού. Δώστε του ένα κουτάκι χυμό, μια κανάτα και ένα κουτάλι. Ενθαρρύνετε τον να επαναλάβει την εξής διαδικασία μετά από εσάς:
Να αδειάσει το κουτάκι του χυμού μέσα σε μια άδεια κανάτα
Να προσθέσει τρία ποτήρια νερό στην κανάτα
Να ανακατέψει το μείγμα με ένα κουτάλι
Να γεμίσει ένα ποτήρι χυμό από την κανάτα
Δείξτε του μια φέτα ψωμί και πώς να την κόβει. Αφήστε τον να αλείψει βούτυρο στην φέτα και έπειτα δείξτε του πώς να την σερβίρει σε ένα πιάτο.
Μιλήστε για σχήματα και δείξτε του πώς να διπλώνει χαρτοπετσέτες σε σχήματα όπως τρίγωνα ή ορθογώνια.
Αφήστε τον να στρώσει αυτός το τραπέζι. Χρησιμοποιείστε πλαστικά πιρούνια και κουτάλια για ασφάλεια.
Ενθαρρύνετε τον να έχει τρόπους στο τραπέζι πχ οι αγκώνες του να είναι μαζεμένοι όταν τρώει, να μασάει με το στόμα κλειστό, να χρησιμοποιεί πετσέτα για να σκουπίσει το στόμα του κτλ.
Δείξτε του πώς να δένει τα κορδόνια των παπουτσιών του. Αφήστε τον να κάνει εξάσκηση αλλά μην περιμένετε να τα δέσει κατευθείαν χωρίς την βοήθεια σας.
Δώστε του μεγάλα σεντόνια ή κομμάτια χαρτί καθώς και μαρκαδόρους ή νερομπογιές και αφήστε τον να ζωγραφίσει. Μιλήστε του για τα χρώματα που διαλέγει.
Αποφύγετε να χρωματίζετε σε βιβλία. Οι μύες του πρέπει να αναπτυχθούν περισσότερο προτού να μπορέσει να χρωματίσει μέσα σε περιθώρια γραμμών.
ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΣΚΕΨΗΣ: ΣΤΑΔΙΟ ΠΡΟ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ
Διαβάστε του ιστορίες και τραγουδήστε του ρυθμικά, κάθε μέρα
Πείτε του να σας μιλήσει για τις ιστορίες αυτές. Δείξτε του ότι όταν διαβάζουμε μετακινούμαστε από δεξιά προς τα αριστερά και από πάνω προς το κάτω μέρος του βιβλίου.
Ακούστε μια ιστορία από κασέτα. Όταν τελειώσει, ζητήστε του να σας την επαναλάβει.
Ξεκινήστε μια ιστορία και ζητήστε από το παιδί να βρει ένα τέλος.
Κόψτε ένα μεγάλο κουτί για να φτιάξετε ένα κουκλοθέατρο. Αφήστε τον να το χρησιμοποιήσει για να δώσει τις δικές του παραστάσεις.
Μετράτε το ύψος του κάθε μήνα. Βάλτε ένα σημάδι με κιμωλία. στο πίσω μέρος της πόρτας του δωματίου του, το οποίο δείχνει το ύψος του, και αφήστε τον να σας μιλήσει για το πόσο μεγαλώνει.
Βγάλτε μια φωτογραφία από ένα άλμπουμ και ζητήστε του να σας φτιάξει μια ιστορία. Κρατάτε σημειώσεις από την ιστορία και έπειτά, χρησιμοποιήστε τις δικές του λέξεις για να την διηγηθείτε. Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε εικόνες από περιοδικά και εφημερίδες
Για να του δώσετε να καταλάβει την έννοια του όγκου, δείξτε του δυο διαφορετικά πράγματα, και εξηγείστε του ότι παρότι το ένα είναι επίπεδο σαν τάρτα και το άλλο λυγίζει όπως το φίδι, καταλαμβάνουν τον ίδιο χώρο.
Μετρήστε μια κούπα νερό και αδειάστε την σε μια μεγάλη στενή κανάτα. Μετρήστε ακόμα μια κούπα νερό και αδειάστε την σε μια φαρδιά κανάτα. Ρωτήστε το παιδί σας ποια έχει περισσότερο νερό. Δείξτε του ότι και οι δύο κανάτες περιέχουν την ίδια ποσότητα νερό αλλά αυτό δεν φαίνεται εύκολα.
Δείξτε του εικόνες που απεικονίζουν διαφορετικά επαγγέλματα και ρωτήστε τον τι θέλει να κάνει.
ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΊΤΕ ΝΑ ΚΑΝΕΤΕ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ ΓΙΑ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΕΤΕ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΑΣ ΝΑ ΜΕΓΑΛΩΣΕΙ ΣΩΣΤΑ
Δώστε στο παιδί σας ένα μεγάλο κομμάτι χαρτί και μαρκαδόρους και επιτρέψτε του να ζωγραφίσει ότι θέλει. Ρωτήστε το για την ζωγραφιά του. Όταν τελειώσει τοποθετείστε την ζωγραφιά στο ψυγείο για να την βλέπουν όλοι.
Τραγουδήστε ρυθμικά με το παιδί σας όταν είστε στο αυτοκίνητο ή στο μετρό.
Αφήστε το παιδί σας να σας βοηθήσει στην κουζίνα όταν μαγειρεύετε. Ζητήστε του να ανοίξει την βρύση ή να γεμίσει την κατσαρόλα με νερό ή να παρακολουθεί τον φούρνο όταν ψήνεται κάτι.
Κάντε την ώρα του φαγητού μια ιδιαίτερη ώρα.
Μιλήστε για ευχάριστα πράγματα – κάτι διασκεδαστικό που έγινε κατά την διάρκεια της ημέρας ή στο παρελθόν.
Ακούστε το παιδί σας όταν μιλάει. Επαναλάβετε ότι λέει και συμπληρώστε τις προτάσεις που τυχόν δεν τελειώνει
Τονίστε κάτι ιδιαίτερο για το φαγητό, πχ «Μου αρέσουν πολύ τα πορτοκαλί καρότα. Βλέπεις τίποτα άλλο πορτοκαλί στην κουζίνα;»
Ένα καλό βιβλίο που αφορά συναισθήματα θα τον βοηθήσει να κατανοήσει τα συναισθήματα του και τα συναισθήματα των άλλων.
Αφήστε το παιδί σας να πιστέψει ότι σας διαβάζει το αγαπημένο του μυθιστόρημα.
Αφήστε το παιδί σας να ανακαλύψει τα χρώματα. Οι δαχτυλομπογιές είναι ένα κατάλληλο παιχνίδι.
Διασκεδάστε με το ονομάζετε τα μέρη του σώματος σας. Για παράδειγμα: Πρώτα ακουμπήστε την μύτη σας και ρωτήστε: «Τι είναι αυτό;» Μετά ακουμπήστε τις πατούσες και ρωτήστε «Αυτό τι είναι;»
Κάνετε ασκήσεις λυγίσματος και ανάτασης του σώματος. Αυτό θα βοηθήσει το παιδί σας να αναπτύξει τους μύες του.
Κολλήστε μια ταινία στο πάτωμα και αφήστε το παιδί σας να εξασκηθεί προσπαθώντας να περπατήσει πάνω στην ταινία.
Βοηθήστε το παιδί να φτιάξει πάζλ. Μόλις το φτιάξει, δυσκολέψτε το λιγάκι με το να αναποδογυρίσετε τα κομμάτια του πάζλ ώστε να τα γυρίσει μόνο του.
Μάθετε στο παιδί σας πώς να χρησιμοποιεί το τηλέφωνο. Προσποιηθείτε ότι μιλάτε στο τηλέφωνο μαζί του. Αφήστε τον να απαντήσει το τηλέφωνο. Μάθετε του να λέει «γεια» και να κλείνει το τηλέφωνο με προσοχή.
Βοηθήστε το παιδί σας να ασκηθεί. Πάτε μια βόλτα, πάρτε του ένα σκοινάκι και δείξτε του πώς να χοροπηδάει. Αφήστε το να ακολουθεί την μουσική και δείξτε του πώς να χορεύει ρυθμικά.
Αφήστε το να σας βοηθήσει όταν διπλώνετε τα ρούχα σας.
Το παιδί σας μαθαίνει να εκφράζει τα αισθήματα του
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ 1: ΘΥΜΟΣ
Το παιδί σας είναι θυμωμένο: Η γλώσσα του σώματός του σας δείχνει ακριβώς πόσο θυμωμένο είναι.
Γιατί είναι θυμωμένο; Σας ζήτησε κάτι και εσείς του απαντήσατε «όχι». Σας δείχνει με την σειρά του ότι είναι θυμωμένο. Εδώ είναι ένας θετικός τρόπος να χειριστείτε την κατάσταση:
Παιδί: «Δεν σε αγαπάω εάν δεν με αφήσεις να το κάνω. Σε μισώ!»
Μαμά: «Φαίνεσαι θυμωμένος»
Παιδί: «Είμαι! Δεν σε θέλω»
Μαμά: «Καταλαβαίνω ότι είσαι θυμωμένος όταν δεν παίρνεις κάτι που θέλεις πολύ. Μερικές φορές και εγώ θυμώνω για τον ίδιο λόγο. Όταν νιώθεις έτσι είναι καλύτερα να μιλάς για αυτό. Ίσως εάν σου πω γιατί είπα όχι θα καταλάβεις και θα συμφωνήσεις και δεν θα είσαι τόσο θυμωμένος μαζί μου. Ο λόγος είναι ότι……..»
Σημειώστε ότι το παιδί σας μπορεί να συνεχίσει να είναι θυμωμένο. Εάν κάθε φορά που γίνεται αυτό έχετε μια ήρεμη ανταπόκριση και του εξηγείτε γιατί γίνεται αυτό, το παιδί εύκολα θα κουραστεί με την στάση σας και θα προχωρήσει σε μια άλλη δραστηριότητα. Με λίγα λόγια θα ξεχαστεί εύκολα.
Το παιδί σας σε αυτή την ηλικία μπορεί συχνά να ονειρεύεται και εφεύρει φανταστικές καταστάσεις. Δεν θα μπορέσετε να εκπληρώσετε όλες του τις ευχές και προσδοκίες, αλλά πρέπει να του δείξετε τον σεβασμό που αξίζει με το να το ακούτε προσεκτικά. Δώστε στο παιδί σας την ευκαιρία να εκφράζεται ελεύθερα και ενθαρρύνετε το να σας δείχνει τα αισθήματα του. Δείξτε του τρόπους να εκφράσει τον θυμό του και άλλα αρνητικά συναισθήματα που όμως δεν βλάπτουν κανένα άλλο.
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ 2: ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΚΑΙ ΦΙΛΟΙ
Ο μικρός έχει φτιάξει ένα πύργο από τουβλάκια και ένας φίλος του μόλις του το διέλυσε. Ως αντίδραση ο μικρός σας χτυπάει τον φίλο του. Εσείς θέλετε να τον βοηθήσετε να στρέψει τον θυμό το μακριά από βίαιες κινήσεις που μπορούν να βλάψουν τον φίλο του και να αρχίσει να εξηγεί στο φίλο του γιατί θύμωσε.
Μαμά: «Δεν επιτρέπεται να χτυπάς τους άλλους γιατί αυτό πονάει. Είναι πιο εύκολο να πεις στο φίλο σου πόσο σε πείραξε ή πράξη του. Εάν είσαι θυμωμένος μπορείς να χτυπήσεις με το σφυράκι σου τα πλαστικά καρφιά που σου πήρα ή να μιλήσεις με τον φίλο σου, αλλά δεν πρέπει να χτυπάς κανένα.». Τώρα βέβαια ήρθε η ώρα να βοηθήσετε το παιδί σας να εξηγήσει στο φίλο του ότι δεν του αρέσει να του διαλύουν τους πύργους που έχει φτιάξει. Προσέξτε, αυτό δεν σημαίνει ότι κάνετε το παιδί σας να πει «Λυπάμαι» ή «Συγνώμη» αλλά να εκφράσει με λόγια τον θυμό του.
Σε αυτήν την ηλικία είναι σημαντικό το παιδί σας να μάθει να κάνει επιλογές. Πρέπει να του δίνετε την ευκαιρία να παίρνει αποφάσεις. Έτσι θα νιώθει ότι έχει τον έλεγχο των καταστάσεων. Παρακάτω δίνουμε μερικές οδηγίες και παραμέτρους που πρέπει να έχετε στο μυαλό σας όταν δίνετε μια επιλογή στο παιδί σας.
ΒΗΜΑ 1: Δώστε του την ευκαιρία επιλογής μόνα όταν υπάρχει η δυνατότητα
Τι να αποφύγετε:
- Θέλεις να έρθεις μέσα; (του δίνουμε την επιλογή να πει όχι)
- Θέλεις να φορέσεις το παλτό σου;
Τι να προσπαθήσετε:
- Είναι ώρα να έρθεις μέσα. Θέλεις να μαζέψεις τα παιχνίδια σου μόνος σου ή θέλεις να σε βοηθήσω και εγώ;
- Θέλεις να παίξεις μέσα ή έξω; Εάν παίξεις έξω πρέπει να φορέσεις το παλτό σου. Θέλεις να φορέσεις το μπλε ή το κόκκινο παλτό;
ΒΗΜΑ 2: Προετοιμαστείτε να εγκρίνετε την επιλογή του
Τι να αποφύγετε:
- Θέλεις γάλα με το πρωινό σου; (εάν πει όχι πρέπει να το δεχτείτε)
-Θέλεις να έρθεις μέσα να φας το μεσημεριανό σου; (εάν πει όχι πρέπει να το δεχτείτε)
Τι να προσπαθήσετε:
- Θέλεις σοκολατένιο ή άσπρο γάλα για πρωινό;
- Είναι ώρα για μεσημεριανό, έλα μέσα. Θέλεις να πλύνεις τα χέρια σου μόνος σου ή να σε βοηθήσω;
ΒΗΜΑ 3: Να είστε σταθεροί με τις επιλογές που του δίνετε
Τι να αποφύγετε:
- Το παιδί σας δεν πρέπει να πάει έξω χωρίς το παλτό του. Ωστόσο, αγνόησε τον κανόνα και εσείς δεν ενοχληθήκατε. Μπορεί να περιμένει ότι θα βγει έξω χωρίς παλτό και την άλλη φορά.
Τι να προσπαθήσετε:
- Ο κανόνας λέει: Πρέπει να φοράς παλτό όταν παίζεις έξω. Θέλεις το πράσινο ή το κόκκινό;
-Θέλεις να βάλεις το παλτό σου με ή χωρίς την βοήθεια μου;
Όταν θέτετε κανόνες – όρια στο παιδί σας είναι σημαντικό να είστε σταθεροί σε αυτό που του λέτε και πάντα να συζητάτε τις συνέπειες που πρόκειται να έχει το να παραβεί το παιδί τους κανόνες αυτούς. Το να απειλείτε το παιδί δεν είναι καλή πρακτική και συχνά το προκαλεί να κάνει το αντίθετο από αυτό που του λέτε. Είναι καλύτερο να βοηθήσετε τα παιδιά να καταλάβουν τους κανόνες, να εκφράζουν τις επιθυμίες τους με λόγια και να δέχονται τα αισθήματα τους. Μερικές φορές μπορείτε κατά ένα μέρος να εκπληρώσετε τις ευχές τους και τις επιθυμίες τους. Εδώ είναι ένα παράδειγμα :
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ: Βρέχει έξω και το παιδί θέλει να πάει έξω να παίξει
Παιδί: «Θέλω να πάω έξω να παίξω»
Μαμά: «Τo ξέρω ότι επιθυμείς να πάς έξω να παίξεις, αλλά βρέχει τώρα»
Παιδί: «Όχι εγώ θέλω να πάω έξω»
Μαμά: «Όταν σταματήσει η βροχή, μπορείς να πάς. Μέχρι όμως να σταματήσει θα ήθελες να γεμίσεις τα φορτηγάκια με νερό από την βρύση ή την μπανιέρα»
Σημειώστε ότι το να γεμίσει τα φορτηγάκια με νερό εκπληρώνει εν μέρη την επιθυμία του παιδιού να παίξει στην βροχή με το να του παρέχει μια ευχάριστη δραστηριότητα που μπορείτε να επιτηρήσετε.
