Πειθαρχία: Το Α και το Ω της σωστής ανατροφής των παιδιών
H πειθαρχία δε σημαίνει τιμωρία, μάθε πώς να διαμορφώσεις σωστά τη συμπεριφορά του παιδιού σου.
Το infokids.gr σε συνεργασία με το LadyLike.gr σας δίνει ιδέες και λύσεις για τα σημαντικότερα θέματα στη σχέση σας με το παιδί σας, τη μητρότητα και το σπίτι.
Τα πιο σημαντικά πράγματα που χρειάζονται τα παιδιά είναι αγάπη και πειθαρχία. Η πειθαρχία πρέπει να επιβάλλεται με αγάπη και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι υπάρχει διαφοράμεταξύ πειθαρχίας και τιμωρίας.Πειθαρχίασημαίνει διαμόρφωση της συμπεριφοράς του παιδιού με την εφαρμογή διαφόρων τεχνικών, αλλά όχι, σε καμιά περίπτωση, αναμονή της κακής συμπεριφοράς για να του επιβληθείτιμωρία. Έτσι, οι γονείς θα πρέπει:
1. ΝΑ ΟΡΙΖΟΥΝ ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΝΑ ΘΕΤΟΥΝ ΟΡΙΑ
Από τους κύριους τρόπους με τους οποίους διαμορφώνουμε τη σωστή συμπεριφορά του παιδιού είναι η απαίτησή μας να συμπεριφέρεται σωστά και η θέσπιση ορίων. Επειδή οι ενήλικοι νοιώθουν άσχημα, όταν τους περιορίζουν οι άλλοι, ορισμένοι γονείς συμπεραίνουν ότι το ίδιο άσχημα νοιώθουν και τα παιδιά. Αυτό όμως είναι λάθος! Στην πραγματικότητα συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Η πειθαρχία κάνει τα παιδιά να νοιώθουν ασφαλή.Τα παιδιά που δε μεγαλώνουν μέσα σε ένα πλαίσιο με καθορισμένα όρια, το οποίο προσδιορίζει σαφώς τι επιτρέπεται και τι απαγορεύεται, γίνονται απαιτητικά, επιθετικά και δύσκολα.
Αυτό που πρέπει να κάνουν οι γονείς είναι να θέτουν όρια σε κάθε στάδιο της ανάπτυξης και να απαιτούν από τα παιδιά τους να τα τηρούν. Αυτό βέβαια που κάνουν τα υγιή παιδιά είναι να δοκιμάζουν τα όριά τους! Όταν οι γονείς βρίσκονται σε σύγκρουση με το παιδί σχετικά με την εφαρμογή των κανόνων, οι επιλογές είναι τέσσερις: να επιβάλουν την εξουσία τους, να υποχωρήσουν στις επιθυμίες του παιδιού, να συμβιβασθούν ή να επιλύσουν από κοινού το πρόβλημα. Μακροπρόθεσμα, η επιβολή των κανόνων με το «έτσι θέλω» δεν είναι αποτελεσματική στρατηγική, γιατί τα παιδιά νοιώθουν ότι «έχασαν» στον αγώνα και ότι έχουν υποστεί αδικία. Αυτό προκαλεί συχνά εχθρική διάθεση και, σε μεγαλύτερη ηλικία, επαναστατικότητα. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις που δεν επιδέχονται διαπραγμάτευση και απαιτούν την επιβολή της εξουσίας των γονιών. Από τις τέσσερεις επιλογές, η κοινή επίλυση του προβλήματος είναι η σωστή.
2. ΝΑ ΕΞΗΓΟΥΝ ΤΟΥΣ ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΤΟΥΣ
Όταν το παιδί ρωτάει «για ποιο λόγο»πρέπει να συμμορφωθεί με κάτι που του ζητάνε, οι γονείς πρέπει να του δίνουν μια εξήγηση λογικήκαι διατυπωμένη με κατάλληλο, για την ηλικία του, τρόπο. Η τακτική αυτή μπορεί να είναιπερισσότερο χρονοβόρα σε σύγκριση με την αντανακλαστική απάντηση «επειδή στο είπα εγώ», αλλάμακροπρόθεσμα υπάρχει κέρδος, γιατί εξασφαλίζεται η συνεργασία του παιδιού, καθώςκαταλαβαίνει τι είναι αυτό που προσπαθούν να πετύχουν οι γονείς του. Η φράση «επειδή στο είπαεγώ» λέει στο παιδί ότι οι γονείς του δεν έχουν καμιά δικαιολογία γι’ αυτό που του ζητάνε να κάνει.Γι’ αυτό καλό είναι να καθίσουν με το παιδί και να συζητήσουν τους βασικούς κανόνες. Τα παιδιάπρέπει να κατανοήσουν ποιες είναι οι προσδοκίες των γονιών, ποιες οι αδιαπραγμάτευτες αρχές τουςκαι ποιες οι συνέπειες από την παράβαση των κανόνων.Τα περισσότερα παιδιά συμμορφώνονται, ανοι κανόνες είναι απαραίτητοι και δίκαιοι.
Οι γονείς πρέπει να έχουν προσδοκίες και να απαιτούν από το παιδί τους να αγωνιστεί για νατις εκπληρώσει.Για να μπορέσει όμως το παιδί να το πετύχει αυτό, πρέπει οι προσδοκίες να είναιξεκάθαρες και κατάλληλες για την ηλικία του, αλλιώς θα αγωνίζεται να πετύχει ακατόρθωτουςστόχους και θα είναι μόνιμα δυστυχισμένο. Πρέπει, ακόμα, οι γονείς να προσδιορίσουν τιςαδιαπραγμάτευτες αρχές τους. Οι αδιαπραγμάτευτες αρχές είναι κανόνες σημαντικοί πουεπιβάλλονται χωρίς κανένα συμβιβασμό. Ο κατάλογος όμως θα πρέπει να είναι σύντομος και ναπεριλαμβάνει μόνο τους κανόνες που έχουν σχέση με την ασφάλεια, την υγεία, με παράνομεςσυμπεριφορές, με σημαντικές αξίες ή με παραδόσεις της οικογένειας. Πολλά από τα «αδιαπραγμάτευτα» θέματα, για τα οποία δυσανασχετούν τα παιδιά, κυρίως προεφηβικής καιεφηβικής ηλικίας, και τα οποία οδηγούν σε συγκρούσεις, δεν θα έπρεπε να βρίσκονται στη λίστα αυτή.
Δεν πρέπει οι γονείς να είναι ανένδοτοι σε ασήμαντα πράγματα όπως, π.χ., τι θα φορέσει, πόσοτακτοποιημένο είναι το δωμάτιό του, τι μουσική ακούει, αν έχει κοντά ή μακριά μαλλιά, κ.ά. Αν οιγονείς έχουν ανοιχτό μυαλό και υποχωρούν στα ασήμαντα, το παιδί θα δεχτεί την άποψή τους, όταναρνηθούν να υποχωρήσουν στα σημαντικά.
3. ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΣΥΝΕΠΕΙΣ
Το σημαντικότερο πειθαρχικό εργαλείο που έχουν οι γονείς στηδιάθεσή τους είναι η συνέπεια. Δεν έχει σημασία εάν προτιμούν να χρησιμοποιούν την πειθώ, τιςαμοιβές ή την τιμωρία, για να επηρεάσουν τη συμπεριφορά του παιδιού. Απλώς, πρέπει ναεπιβάλλουν με συνέπεια κανόνες. Η ασυνέπεια είναι κυρίως ο παράγοντας που προκαλεί ταπροβλήματα απειθαρχίας των παιδιών.Η συνέπεια στις καθημερινές συνήθειες προσφέρει στα παιδιά αίσθημα ασφάλειας καισιγουριάς, γιατί νοιώθουν ότι ελέγχουν περισσότερο τα πράγματα, όταν ξέρουν τι να περιμένουν.
Η αβεβαιότητα εύκολα προξενεί απογοήτευση, θυμό και επιθετικότητα. Γι’ αυτό τα μικρά παιδιάεπιμένουν να ακολουθούν οι γονείς τους το ίδιο καθημερινό πρόγραμμα. Η ρουτίνα αρέσει στα παιδιά και γι’ αυτό θα πρέπει να ξυπνάνε, να τρώνε, να διαβάζουν, να παίζουν και να πάνε για ύπνοσυγκεκριμένη ώρα, με κάποια ελαστικότητα, εννοείται.
Η αίσθηση της σιγουριάς που αντλούν τα παιδιά από τις σταθερές συνήθειες μειώνεται κάπωςκαθώς μεγαλώνουν, γι’ αυτό και πρέπει πάντα να λαμβάνεται υπόψη το στάδιο ανάπτυξης. Π.χ. στοθέμα του ύπνου, όταν τα παιδιά περάσουν στην εφηβεία, συμβαίνει μια βιολογική αλλαγή στο ρολόιτου εγκεφάλου τους και δυσκολεύονται να κοιμηθούν νωρίς το βράδυ. Για τον ίδιο λόγο δεν μπορούννα ξυπνήσουν νωρίς το πρωί. Η συμπεριφορά, λοιπόν, των γονιών στο θέμα του ύπνου δεν μπορεί ναείναι ίδια απέναντι στο παιδί και στον έφηβο.
4. ΝΑ ΕΧΟΥΝ ΚΟΙΝΟ ΜΕΤΩΠΟ
Όσο μικρότερο είναι το παιδί, τόσο σημαντικότερο είναι να είναισυνεπείς απέναντί του οι γονείς και να μη διαφωνούν μεταξύ τους. Τα μικρά παιδιά, ας πούμε έξιχρονών και κάτω, μπερδεύονται εύκολα, όταν ο ένας γονιός διαφωνεί με τον άλλο και θέτειδιαφορετικούς κανόνες. Στην ηλικία αυτή τα παιδιά αντιλαμβάνονται τον κόσμο με απόλυτο τρόπο,άσπρο, μαύρο. Επειδή δυσκολεύονται να αντιληφθούν τις διαφορές ανάμεσα σε δύο αντίθετεςαπόψεις δεν καταλαβαίνουν, γιατί ο μπαμπάς λέει ένα πράγμα, ενώ η μαμά λέει κάτι άλλο. Σεπερίπτωση που οι γονείς διαφωνούν για ένα πειθαρχικό ζήτημα, το σωστό είναι να το συζητήσουνμεταξύ τους χωρίς να ακούει το παιδί. Για τα παιδιά ηλικίας μέχρι 6 χρονών υπάρχει «μόνο έναςσωστός τρόπος». Αν δεν υπάρχει κοινό μέτωπο, το παιδί θεωρεί τον ένα γονιό σωστό και τον άλλολάθος. Μακροπρόθεσμα αυτό υπονομεύει το σεβασμό απέναντι στον γονιό, ο οποίος φαίνεται να έχειάδικο. Η αντίληψη του κόσμου με όρους άσπρου-μαύρου εξαφανίζεται σταδιακά μεταξύ 6 και 11χρονών και μετά τα 12 τα παιδιά αντιλαμβάνονται ότι οι άνθρωποι μπορούν να διαφωνούν μεταξύτους, χωρίς να έχει κανένας άδικο.
5. ΝΑ ΔΕΙΧΝΟΥΝ ΣΕΒΑΣΜΟ ΣΤΟ ΠΑΙΔΙ
Όταν λέμε ότι πρέπει οι γονείς να δείχνουν σεβασμό στοπαιδί, δεν εννοούμε ότι πρέπει να του φέρονται σαν «ίσος προς ίσον» ή σαν να είναι «φιλαράκια».Ένας από τους λόγους, για τον οποίο δεν μπορούν να είναι «φιλαράκια», είναι γιατί κάποιες φορές θαπρέπει να επιβάλλουν την εξουσία τους. Αυτό είναι αδύνατο να γίνει και το παιδί θα μπερδευτεί, αν ομπαμπάς του τη μια μέρα είναι ο καλύτερός του φίλος και την άλλη προσπαθήσει να του επιβάλειτους κανόνες με αυστηρότητα. Η σχέση γονιών-παιδιού δεν είναι δυνατόν να είναι απόλυταδημοκρατική, αφού οι γονείς καθορίζουν ποια συμπεριφορά επιτρέπεται.Όταν λέμε ότι πρέπει οι γονείς να δείχνουν σεβασμό στο παιδί, εννοούμε να είναι απέναντιστο παιδί το ίδιο ευγενικοί, όσο και απέναντι σε οποιονδήποτε άλλο άνθρωπο. Να του μιλάνε μεευγένεια, να σέβονται την άποψή του, να το ακούνε με προσοχή, να μη διακόπτουν όταν τους μιλάει,να του φέρονται με καλοσύνη, να προσπαθούν να το ευχαριστήσουν και να είναι ειλικρινείς. Αυτόμπορούν να το κάνουν και να διατηρήσουν και την εξουσία τους. Με λίγα λόγια μπορούν να είναιφιλικοί προς τα παιδιά, χωρίς να είναι «φιλαράκια». Η καλύτερη συνταγή για τη σωστή στάσηαπέναντι στα παιδιά είναι να τους φερόμαστε με ευγένεια και σταθερότητα. Η ευγένεια εκφράζεισεβασμό προς το παιδί και η σταθερότητα αποσπά το σεβασμό από το παιδί.
Υπάρχουν ορισμένες εκφράσεις που θα πρέπει να διαγράψουμε από το λεξιλόγιό μας, όταν μιλάμε στα παιδιά. όπως׃ «μην αντιμιλάς», ή «βούλωσέ το», κ.ά.
Δηλώσεις αυτού του τύπου κρύβουν το υπονοούμενο ότι ηδιαφωνία με κάποιον είναι κάτι κακό ή δείγμα ασέβειας. Σωστότερο είναι να κατανοήσουν τα παιδιά,ότι οι λογικοί άνθρωποι μπορούν να διαφωνούν και να συζητούν τις διαφωνίες τους μεαλληλοσεβασμό.
Η πειθαρχία είναι το άλφα και το ωμέγα στην σωστή ανατροφή. Η εφαρμογή της θα πρέπει ναξεκινάει από την παιδική ηλικία, (γιατί τα προβλήματα πειθαρχίας στην εφηβική ηλικία εξαρτώνται από τον τρόπο που χειρίστηκαν οι γονείς τη συμπεριφορά του παιδιού όταν ήταν μικρότερο) και νασυνεχίζεται στην εφηβεία. Οι έφηβοι έχουν ανάγκη από περιορισμούς και καθοδήγηση, αλλιώς νιώθουν χαμένοι, ανασφαλείς και απροστάτευτοι ή μπλέκουν σε άσχημες καταστάσεις αγνοώνταςπεισματικά τις συνέπειες.
Μουτσάνας Ελευθέριος, Παιδίατρος
H πειθαρχία δε σημαίνει τιμωρία, μάθε πώς να διαμορφώσεις σωστά τη συμπεριφορά του παιδιού σου.
Το infokids.gr σε συνεργασία με το LadyLike.gr σας δίνει ιδέες και λύσεις για τα σημαντικότερα θέματα στη σχέση σας με το παιδί σας, τη μητρότητα και το σπίτι.
Τα πιο σημαντικά πράγματα που χρειάζονται τα παιδιά είναι αγάπη και πειθαρχία. Η πειθαρχία πρέπει να επιβάλλεται με αγάπη και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι υπάρχει διαφοράμεταξύ πειθαρχίας και τιμωρίας.Πειθαρχίασημαίνει διαμόρφωση της συμπεριφοράς του παιδιού με την εφαρμογή διαφόρων τεχνικών, αλλά όχι, σε καμιά περίπτωση, αναμονή της κακής συμπεριφοράς για να του επιβληθείτιμωρία. Έτσι, οι γονείς θα πρέπει:
1. ΝΑ ΟΡΙΖΟΥΝ ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΝΑ ΘΕΤΟΥΝ ΟΡΙΑ
Από τους κύριους τρόπους με τους οποίους διαμορφώνουμε τη σωστή συμπεριφορά του παιδιού είναι η απαίτησή μας να συμπεριφέρεται σωστά και η θέσπιση ορίων. Επειδή οι ενήλικοι νοιώθουν άσχημα, όταν τους περιορίζουν οι άλλοι, ορισμένοι γονείς συμπεραίνουν ότι το ίδιο άσχημα νοιώθουν και τα παιδιά. Αυτό όμως είναι λάθος! Στην πραγματικότητα συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Η πειθαρχία κάνει τα παιδιά να νοιώθουν ασφαλή.Τα παιδιά που δε μεγαλώνουν μέσα σε ένα πλαίσιο με καθορισμένα όρια, το οποίο προσδιορίζει σαφώς τι επιτρέπεται και τι απαγορεύεται, γίνονται απαιτητικά, επιθετικά και δύσκολα.
Αυτό που πρέπει να κάνουν οι γονείς είναι να θέτουν όρια σε κάθε στάδιο της ανάπτυξης και να απαιτούν από τα παιδιά τους να τα τηρούν. Αυτό βέβαια που κάνουν τα υγιή παιδιά είναι να δοκιμάζουν τα όριά τους! Όταν οι γονείς βρίσκονται σε σύγκρουση με το παιδί σχετικά με την εφαρμογή των κανόνων, οι επιλογές είναι τέσσερις: να επιβάλουν την εξουσία τους, να υποχωρήσουν στις επιθυμίες του παιδιού, να συμβιβασθούν ή να επιλύσουν από κοινού το πρόβλημα. Μακροπρόθεσμα, η επιβολή των κανόνων με το «έτσι θέλω» δεν είναι αποτελεσματική στρατηγική, γιατί τα παιδιά νοιώθουν ότι «έχασαν» στον αγώνα και ότι έχουν υποστεί αδικία. Αυτό προκαλεί συχνά εχθρική διάθεση και, σε μεγαλύτερη ηλικία, επαναστατικότητα. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις που δεν επιδέχονται διαπραγμάτευση και απαιτούν την επιβολή της εξουσίας των γονιών. Από τις τέσσερεις επιλογές, η κοινή επίλυση του προβλήματος είναι η σωστή.
2. ΝΑ ΕΞΗΓΟΥΝ ΤΟΥΣ ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΤΟΥΣ
Όταν το παιδί ρωτάει «για ποιο λόγο»πρέπει να συμμορφωθεί με κάτι που του ζητάνε, οι γονείς πρέπει να του δίνουν μια εξήγηση λογικήκαι διατυπωμένη με κατάλληλο, για την ηλικία του, τρόπο. Η τακτική αυτή μπορεί να είναιπερισσότερο χρονοβόρα σε σύγκριση με την αντανακλαστική απάντηση «επειδή στο είπα εγώ», αλλάμακροπρόθεσμα υπάρχει κέρδος, γιατί εξασφαλίζεται η συνεργασία του παιδιού, καθώςκαταλαβαίνει τι είναι αυτό που προσπαθούν να πετύχουν οι γονείς του. Η φράση «επειδή στο είπαεγώ» λέει στο παιδί ότι οι γονείς του δεν έχουν καμιά δικαιολογία γι’ αυτό που του ζητάνε να κάνει.Γι’ αυτό καλό είναι να καθίσουν με το παιδί και να συζητήσουν τους βασικούς κανόνες. Τα παιδιάπρέπει να κατανοήσουν ποιες είναι οι προσδοκίες των γονιών, ποιες οι αδιαπραγμάτευτες αρχές τουςκαι ποιες οι συνέπειες από την παράβαση των κανόνων.Τα περισσότερα παιδιά συμμορφώνονται, ανοι κανόνες είναι απαραίτητοι και δίκαιοι.
Οι γονείς πρέπει να έχουν προσδοκίες και να απαιτούν από το παιδί τους να αγωνιστεί για νατις εκπληρώσει.Για να μπορέσει όμως το παιδί να το πετύχει αυτό, πρέπει οι προσδοκίες να είναιξεκάθαρες και κατάλληλες για την ηλικία του, αλλιώς θα αγωνίζεται να πετύχει ακατόρθωτουςστόχους και θα είναι μόνιμα δυστυχισμένο. Πρέπει, ακόμα, οι γονείς να προσδιορίσουν τιςαδιαπραγμάτευτες αρχές τους. Οι αδιαπραγμάτευτες αρχές είναι κανόνες σημαντικοί πουεπιβάλλονται χωρίς κανένα συμβιβασμό. Ο κατάλογος όμως θα πρέπει να είναι σύντομος και ναπεριλαμβάνει μόνο τους κανόνες που έχουν σχέση με την ασφάλεια, την υγεία, με παράνομεςσυμπεριφορές, με σημαντικές αξίες ή με παραδόσεις της οικογένειας. Πολλά από τα «αδιαπραγμάτευτα» θέματα, για τα οποία δυσανασχετούν τα παιδιά, κυρίως προεφηβικής καιεφηβικής ηλικίας, και τα οποία οδηγούν σε συγκρούσεις, δεν θα έπρεπε να βρίσκονται στη λίστα αυτή.
Δεν πρέπει οι γονείς να είναι ανένδοτοι σε ασήμαντα πράγματα όπως, π.χ., τι θα φορέσει, πόσοτακτοποιημένο είναι το δωμάτιό του, τι μουσική ακούει, αν έχει κοντά ή μακριά μαλλιά, κ.ά. Αν οιγονείς έχουν ανοιχτό μυαλό και υποχωρούν στα ασήμαντα, το παιδί θα δεχτεί την άποψή τους, όταναρνηθούν να υποχωρήσουν στα σημαντικά.
3. ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΣΥΝΕΠΕΙΣ
Το σημαντικότερο πειθαρχικό εργαλείο που έχουν οι γονείς στηδιάθεσή τους είναι η συνέπεια. Δεν έχει σημασία εάν προτιμούν να χρησιμοποιούν την πειθώ, τιςαμοιβές ή την τιμωρία, για να επηρεάσουν τη συμπεριφορά του παιδιού. Απλώς, πρέπει ναεπιβάλλουν με συνέπεια κανόνες. Η ασυνέπεια είναι κυρίως ο παράγοντας που προκαλεί ταπροβλήματα απειθαρχίας των παιδιών.Η συνέπεια στις καθημερινές συνήθειες προσφέρει στα παιδιά αίσθημα ασφάλειας καισιγουριάς, γιατί νοιώθουν ότι ελέγχουν περισσότερο τα πράγματα, όταν ξέρουν τι να περιμένουν.
Η αβεβαιότητα εύκολα προξενεί απογοήτευση, θυμό και επιθετικότητα. Γι’ αυτό τα μικρά παιδιάεπιμένουν να ακολουθούν οι γονείς τους το ίδιο καθημερινό πρόγραμμα. Η ρουτίνα αρέσει στα παιδιά και γι’ αυτό θα πρέπει να ξυπνάνε, να τρώνε, να διαβάζουν, να παίζουν και να πάνε για ύπνοσυγκεκριμένη ώρα, με κάποια ελαστικότητα, εννοείται.
Η αίσθηση της σιγουριάς που αντλούν τα παιδιά από τις σταθερές συνήθειες μειώνεται κάπωςκαθώς μεγαλώνουν, γι’ αυτό και πρέπει πάντα να λαμβάνεται υπόψη το στάδιο ανάπτυξης. Π.χ. στοθέμα του ύπνου, όταν τα παιδιά περάσουν στην εφηβεία, συμβαίνει μια βιολογική αλλαγή στο ρολόιτου εγκεφάλου τους και δυσκολεύονται να κοιμηθούν νωρίς το βράδυ. Για τον ίδιο λόγο δεν μπορούννα ξυπνήσουν νωρίς το πρωί. Η συμπεριφορά, λοιπόν, των γονιών στο θέμα του ύπνου δεν μπορεί ναείναι ίδια απέναντι στο παιδί και στον έφηβο.
4. ΝΑ ΕΧΟΥΝ ΚΟΙΝΟ ΜΕΤΩΠΟ
Όσο μικρότερο είναι το παιδί, τόσο σημαντικότερο είναι να είναισυνεπείς απέναντί του οι γονείς και να μη διαφωνούν μεταξύ τους. Τα μικρά παιδιά, ας πούμε έξιχρονών και κάτω, μπερδεύονται εύκολα, όταν ο ένας γονιός διαφωνεί με τον άλλο και θέτειδιαφορετικούς κανόνες. Στην ηλικία αυτή τα παιδιά αντιλαμβάνονται τον κόσμο με απόλυτο τρόπο,άσπρο, μαύρο. Επειδή δυσκολεύονται να αντιληφθούν τις διαφορές ανάμεσα σε δύο αντίθετεςαπόψεις δεν καταλαβαίνουν, γιατί ο μπαμπάς λέει ένα πράγμα, ενώ η μαμά λέει κάτι άλλο. Σεπερίπτωση που οι γονείς διαφωνούν για ένα πειθαρχικό ζήτημα, το σωστό είναι να το συζητήσουνμεταξύ τους χωρίς να ακούει το παιδί. Για τα παιδιά ηλικίας μέχρι 6 χρονών υπάρχει «μόνο έναςσωστός τρόπος». Αν δεν υπάρχει κοινό μέτωπο, το παιδί θεωρεί τον ένα γονιό σωστό και τον άλλολάθος. Μακροπρόθεσμα αυτό υπονομεύει το σεβασμό απέναντι στον γονιό, ο οποίος φαίνεται να έχειάδικο. Η αντίληψη του κόσμου με όρους άσπρου-μαύρου εξαφανίζεται σταδιακά μεταξύ 6 και 11χρονών και μετά τα 12 τα παιδιά αντιλαμβάνονται ότι οι άνθρωποι μπορούν να διαφωνούν μεταξύτους, χωρίς να έχει κανένας άδικο.
5. ΝΑ ΔΕΙΧΝΟΥΝ ΣΕΒΑΣΜΟ ΣΤΟ ΠΑΙΔΙ
Όταν λέμε ότι πρέπει οι γονείς να δείχνουν σεβασμό στοπαιδί, δεν εννοούμε ότι πρέπει να του φέρονται σαν «ίσος προς ίσον» ή σαν να είναι «φιλαράκια».Ένας από τους λόγους, για τον οποίο δεν μπορούν να είναι «φιλαράκια», είναι γιατί κάποιες φορές θαπρέπει να επιβάλλουν την εξουσία τους. Αυτό είναι αδύνατο να γίνει και το παιδί θα μπερδευτεί, αν ομπαμπάς του τη μια μέρα είναι ο καλύτερός του φίλος και την άλλη προσπαθήσει να του επιβάλειτους κανόνες με αυστηρότητα. Η σχέση γονιών-παιδιού δεν είναι δυνατόν να είναι απόλυταδημοκρατική, αφού οι γονείς καθορίζουν ποια συμπεριφορά επιτρέπεται.Όταν λέμε ότι πρέπει οι γονείς να δείχνουν σεβασμό στο παιδί, εννοούμε να είναι απέναντιστο παιδί το ίδιο ευγενικοί, όσο και απέναντι σε οποιονδήποτε άλλο άνθρωπο. Να του μιλάνε μεευγένεια, να σέβονται την άποψή του, να το ακούνε με προσοχή, να μη διακόπτουν όταν τους μιλάει,να του φέρονται με καλοσύνη, να προσπαθούν να το ευχαριστήσουν και να είναι ειλικρινείς. Αυτόμπορούν να το κάνουν και να διατηρήσουν και την εξουσία τους. Με λίγα λόγια μπορούν να είναιφιλικοί προς τα παιδιά, χωρίς να είναι «φιλαράκια». Η καλύτερη συνταγή για τη σωστή στάσηαπέναντι στα παιδιά είναι να τους φερόμαστε με ευγένεια και σταθερότητα. Η ευγένεια εκφράζεισεβασμό προς το παιδί και η σταθερότητα αποσπά το σεβασμό από το παιδί.
Υπάρχουν ορισμένες εκφράσεις που θα πρέπει να διαγράψουμε από το λεξιλόγιό μας, όταν μιλάμε στα παιδιά. όπως׃ «μην αντιμιλάς», ή «βούλωσέ το», κ.ά.
Δηλώσεις αυτού του τύπου κρύβουν το υπονοούμενο ότι ηδιαφωνία με κάποιον είναι κάτι κακό ή δείγμα ασέβειας. Σωστότερο είναι να κατανοήσουν τα παιδιά,ότι οι λογικοί άνθρωποι μπορούν να διαφωνούν και να συζητούν τις διαφωνίες τους μεαλληλοσεβασμό.
Η πειθαρχία είναι το άλφα και το ωμέγα στην σωστή ανατροφή. Η εφαρμογή της θα πρέπει ναξεκινάει από την παιδική ηλικία, (γιατί τα προβλήματα πειθαρχίας στην εφηβική ηλικία εξαρτώνται από τον τρόπο που χειρίστηκαν οι γονείς τη συμπεριφορά του παιδιού όταν ήταν μικρότερο) και νασυνεχίζεται στην εφηβεία. Οι έφηβοι έχουν ανάγκη από περιορισμούς και καθοδήγηση, αλλιώς νιώθουν χαμένοι, ανασφαλείς και απροστάτευτοι ή μπλέκουν σε άσχημες καταστάσεις αγνοώνταςπεισματικά τις συνέπειες.
Μουτσάνας Ελευθέριος, Παιδίατρος
