Το δέρμα είναι το μεγαλύτερο, σε έκταση, όργανο του ανθρώπινου σώματος. Το πάχος του ποικίλλει ανάλογα με την περιοχή στην οποία βρίσκεται.
Η κυριότερη λειτουργία του είναι προστατευτική, καθώς λειτουργεί ως φραγμός στους εσωτερικούς και εξωτερικούς παράγοντες, προστατεύοντας τον ανθρώπινο οργανισμό από τους παθογόνους μικροοργανισμούς, την ηλιακή ακτινοβολία και άλλα φυσικά και χημικά ερεθίσματα.
Το δέρμα διαθέτει μηχανισμούς που συντελούν στην ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος και στη διατήρηση της υγρασίας του. Επιπλέον, πάνω του εντοπίζονται οι ιδρωτοποιοί αδένες χάρη στους οποίους γίνεται η χημική ανταλλαγή μέσω της εφίδρωσης, καθώς και οι νευρικές απολήξεις που βοηθούν στην αναγνώριση της θερμοκρασίας και του πόνου. Επιπρόσθετα , το δέρμα είναι ένα όργανο που παίρνει μέρος στις αντιδράσεις του ανοσοποιητικού συστήματος.
Ωστόσο, το δέρμα δεν έχει μόνο λειτουργικό ρόλο, αλλά και έχει πολλές άλλες ιδιότητες. Ένα ωραίο και υγιές δέρμα μας κάνει ελκυστικότερους και πιο αποδεκτούς από τους ανθρώπους με τους οποίους συναναστρεφόμαστε, ενώ αποτελεί τον καθρέφτη του υγιούς σώματος και του υγιούς οργανισμού.
Η λειτουργική και αισθητική κατάστασή του επηρεάζεται από πολλούς εξωτερικούς και εσωτερικούς παράγοντες.
Στους εξωτερικούς παράγοντες συμπεριλαμβάνεται η υπεριώδης ακτινοβολία, τα αλλεργιογόνα συστατικά, η θερμοκρασία και οι τοξικές ουσίες. Ως εσωτερικοί παράγοντες θεωρούνται η γενετική προδιάθεση, η ορμονολογική και ανοσολογική κατάσταση, το stress, η ηλικία και η διατροφή.
Όλοι αυτοί οι παράγοντες επιδρούν στο δέρμα και υπό συγκεκριμένες συνθήκες δημιουργούν καταστάσεις όπως δερματοπάθειες, γήρανση, φωτογήρανση, φλεγμονές, λοιμώξεις, απορύθμιση της ανοσολογικής λειτουργίας του.
Πως το επηρεάζει η διατροφή
Για να διατηρηθεί το δέρμα υγιές και λαμπερό είναι απαραίτητη η τήρηση μιας ισορροπημένης διατροφής, πλούσιας σε πρωτείνες, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία, καθώς και η κατανάλωση επαρκούς ποσότητας υγρών.
Η κακή και χαμηλά ενεργειακή διατροφή αποδυναμώνει την άμυνα του οργανισμού και αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης λοιμώξεων του δέρματος (π.χ. ακμή).
Μελετητές έχουν αναφέρει ότι αυξημένη κατανάλωση ζάχαρης οδηγεί στη δυσλειτουργία του κολλαγόνου (ουσία που προσδίδει στο δέρμα συνοχή και ευκαμψία) του δέρματος προκαλώντας την εμφάνιση καφέ κηλίδων.
Οι χημικές δίαιτες, στις οποίες αποκλείονται ολόκληρες ομάδες τροφίμων δεν βοηθούν στην διατήρηση μιας καλής κατάστασης του δέρματος.
Η έλλειψη θρεπτικών συστατικών προκαλεί συμπτώματα παρόμοια με αυτά των δερματοπαθειών (κοκκίνισμα, φαγούρα, ξηρότητα, αίσθημα καύσου).
Η έλλειψη βιταμίνης Α προκαλεί σκληροδερμία, ενώ τα χαμηλά επίπεδα βιταμινών του συμπλέγματος Β προκαλούν ερυθρότητα, ευαισθησία, ξηρότητα ή υπερβολική λιπαρότητα.
Πολύ μικροί μώλωπες γίνονται ορατοί σε περιπτώσεις έλλειψης βιταμίνης C, ενώ το στεγνό και θαμπό δέρμα υποδηλώνει φτωχή πρόσληψη φυλλικού (ή φολικού) οξέος και απαραίτητων λιπαρών οξέων.
Άτομα που παρουσιάζουν ακμή, τέλος, αντιμετωπίζουν πρόβλημα έλλειψης ψευδαργύρου.
Εναντίον της γήρανσης
Η κατάλληλη διατροφή μπορεί να ασκήσει προστατευτικό ρόλο κατά της γήρανσης. Με το πέρασμα του χρόνου, οι ίνες κολλαγόνου και ελαστίνης μειώνονται με αποτέλεσμα το δέρμα να χαλαρώνει και να δημιουργούνται ρυτίδες.
Οι αντιοξειδωτικές ουσίες ( βιταμίνη Α, Ε, C, το σελήνιο και τα φλαβονοειδή) μπορούν να καθυστερήσουν το ρυθμό της φυσιολογικής γήρανσης, ενώ εξουδετερώνουν μερικώς την αρνητική επίδραση της υπεριώδους ακτινοβολίας και των άλλων παραγόντων που δημιουργούν ελεύθερες ρίζες.
Έρευνες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε βιταμίνη Ε και C, με παράλληλη τοπική εφαρμογή προιόντων που περιέχουν τις ίδιες βιταμίνες, προσφέρει σημαντική προστασία από την ηλιακή ακτινοβολία.
Όσον αφορά τα υγρά, θα πρέπει να καταναλώνουμε τουλάχιστον 8-10 ποτήρια ημερησίως (κυρίως νερό, χυμούς φρούτων και λαχανικών, και πράσινο τσάι). Το νερό μεταφέρει θρεπτικά συστατικά στο δέρμα και απομακρύνει τις άχρηστες ουσίες. Το δέρμα είναι το τελευταίο όργανο στο οποίο φτάνει το νερό και αν δεν λαμβάνουμε επαρκή ποσότητα θα είναι το πρώτο που θα αισθανθεί άμεσα τις επιπτώσειςπου επιφέρει η έλλειψή του.
Πηγές θρεπτικών συστατικών
* Πολυακόρεστα λιπαρά οξέα. Τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα βρίσκονται σε μεγάλες ποσότητες στα λιπαρά ψάρια και στα ιχθυέλαια. Η πρόσληψη πολυακόρεστων λιπαρών οξέων βοηθάει στην βελτίωση της κλινικής εικόνας ασθενών με δερματοπάθειες και ιδιαίτερα σε ασθενείς με ψωρίαση. Τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα βοηθούν στις φλεγμονώδεις παθήσεις του δέρματος καθώς ρυθμίζουν την παραγωγή ενδιάμεσων φλεγμονωδών μεσολαβητών που σχετίζονται με την ανοσολογική λειτουργία του δέρματος. Ακόμη τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα ρυθμίζουν τη βιοσύνθεση των λιπιδίων της κεράτινης στοιβάδας του δέρματος.
* Βιταμίνες και Ιχνοστοιχεία. Οι βιταμίνες και τα ιχνοστοιχεία παίζουν σημαντικό ρόλο στην διατήρηση της καλής υγείας του δέρματος. Ας δούμε αναλυτικά τι προσφέρει η κάθε ουσία και από που μπορούμε να τις προμηθευτούμε:
Βιταμίνη Α :
Είναι μια λιποδιαλυτή βιταμίνη, η οποία βοηθάει στην διατήρηση της ελαστικότητας του δέρματος. Σε καταστάσεις έλλειψης της βιταμίνης παρατηρείται ευερεθιστότητα του δέρματος και ξηροδερμία. Πλούσιες πηγές της είναι τα ιχθυέλαια, η μαργαρίνη, το συκώτι και ο κρόκος του αυγού.
Βιταμίνη Α μπορούμε επίσης να πάρουμε και από τροφές πλούσιες σε β-καροτίνη, η οποία μετατρέπεται σε βιταμίνη Α. Γερμανοί ερευνητές υποστηρίζουν ότι 30mg της ουσίας καθημερινώς μπορεί να μειώσει την ερυθρότητα και τη φλεγμονή που προκαλούνται από ηλιακό έγκαυμα. Πλούσιες πηγές βήτα-καροτίνης είναι τα καρότα, οι ντομάτες, οι πατάτες, το πεπόνι, το μπρόκολο και το σπανακι.
Βιταμίνη Β:
Οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β βοηθούν στην διατήρηση της ομαλής λειτουργίας του δέρματος (συμπεριλαμβανόμενης της λειτουργίας της λίπανσης του δέρματος).
Πλούσιες πηγές: πουλερικά, ψάρια, πράσινα λαχανικά, αυγά.
Βιταμίνη C:
Βοηθάει στην διατήρηση του κολλαγόνου. Συντελεί στην γρήγορη επούλωση των πληγών. Έλλειψη της βιταμίνης οδηγεί στην αποδυνάμωση των αιμοφόρων αγγείων και στην ρήξη των τριχοειδών που βρίσκονται στις εξωτερικές στοιβάδες του δέρματος. Πλούσιες πηγές : εσπεριδοειδή, ντομάτες, φράουλες, πιπεριές, μπρόκολο, σπανάκι.
Βιταμίνη Ε:
Διαθέτει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση. Βοηθάει στην πρόληψη της γήρανσης του δέρματος και ενισχύει την αντοχή του δέρματος κατά της ηλιακής ακτινοβολίας. Πλούσιες πηγές: σολωμός , όσπρια, αμύγδαλα, φυλλώδη λαχανικά, ελαιόλαδο, σησαμέλειο.
Σελήνιο:
Μειώνει την καταστροφική επίδραση της υπεριώδους ακτινοβολίας στο δέρμα. Μελέτες έχουν δείξει ότι χαμηλά επίπεδα σεληνίου στο αίμα συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του δέρματος. Πλούσιες πηγές: σιτάρι, σουσάμι, δημητριακά ολικής άλεσης.
Ψευδάργυρος:
Βοηθάει στη διατήρηση του κολλαγόνου και της ελαστίνης,. Πλούσιες πηγές: οστρακοειδή, γαλοπούλα, μανιτάρια.
Φυλλικό οξύ:
Πλούσιες πηγές του είναι τα σκουροπράσινα, φυλλώδη λαχανικά.
Συμπερασματικά
Το να έχουμε όμορφο και υγιές δέρμα εξαρτάται και από το “πιάτο” μας. Απαιτείται ισορροπημένη διατροφή με κατανάλωση ποικιλίας τροφίμων και επαρκής πρόσληψης υγρών. Η ομορφιά του δέρματος ξεκινάει από μέσα μας.
Πηγή : ΤΑ ΝΕΑ
Η κυριότερη λειτουργία του είναι προστατευτική, καθώς λειτουργεί ως φραγμός στους εσωτερικούς και εξωτερικούς παράγοντες, προστατεύοντας τον ανθρώπινο οργανισμό από τους παθογόνους μικροοργανισμούς, την ηλιακή ακτινοβολία και άλλα φυσικά και χημικά ερεθίσματα.
Το δέρμα διαθέτει μηχανισμούς που συντελούν στην ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος και στη διατήρηση της υγρασίας του. Επιπλέον, πάνω του εντοπίζονται οι ιδρωτοποιοί αδένες χάρη στους οποίους γίνεται η χημική ανταλλαγή μέσω της εφίδρωσης, καθώς και οι νευρικές απολήξεις που βοηθούν στην αναγνώριση της θερμοκρασίας και του πόνου. Επιπρόσθετα , το δέρμα είναι ένα όργανο που παίρνει μέρος στις αντιδράσεις του ανοσοποιητικού συστήματος.
Ωστόσο, το δέρμα δεν έχει μόνο λειτουργικό ρόλο, αλλά και έχει πολλές άλλες ιδιότητες. Ένα ωραίο και υγιές δέρμα μας κάνει ελκυστικότερους και πιο αποδεκτούς από τους ανθρώπους με τους οποίους συναναστρεφόμαστε, ενώ αποτελεί τον καθρέφτη του υγιούς σώματος και του υγιούς οργανισμού.
Η λειτουργική και αισθητική κατάστασή του επηρεάζεται από πολλούς εξωτερικούς και εσωτερικούς παράγοντες.
Στους εξωτερικούς παράγοντες συμπεριλαμβάνεται η υπεριώδης ακτινοβολία, τα αλλεργιογόνα συστατικά, η θερμοκρασία και οι τοξικές ουσίες. Ως εσωτερικοί παράγοντες θεωρούνται η γενετική προδιάθεση, η ορμονολογική και ανοσολογική κατάσταση, το stress, η ηλικία και η διατροφή.
Όλοι αυτοί οι παράγοντες επιδρούν στο δέρμα και υπό συγκεκριμένες συνθήκες δημιουργούν καταστάσεις όπως δερματοπάθειες, γήρανση, φωτογήρανση, φλεγμονές, λοιμώξεις, απορύθμιση της ανοσολογικής λειτουργίας του.
Πως το επηρεάζει η διατροφή
Για να διατηρηθεί το δέρμα υγιές και λαμπερό είναι απαραίτητη η τήρηση μιας ισορροπημένης διατροφής, πλούσιας σε πρωτείνες, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία, καθώς και η κατανάλωση επαρκούς ποσότητας υγρών.
Η κακή και χαμηλά ενεργειακή διατροφή αποδυναμώνει την άμυνα του οργανισμού και αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης λοιμώξεων του δέρματος (π.χ. ακμή).
Μελετητές έχουν αναφέρει ότι αυξημένη κατανάλωση ζάχαρης οδηγεί στη δυσλειτουργία του κολλαγόνου (ουσία που προσδίδει στο δέρμα συνοχή και ευκαμψία) του δέρματος προκαλώντας την εμφάνιση καφέ κηλίδων.
Οι χημικές δίαιτες, στις οποίες αποκλείονται ολόκληρες ομάδες τροφίμων δεν βοηθούν στην διατήρηση μιας καλής κατάστασης του δέρματος.
Η έλλειψη θρεπτικών συστατικών προκαλεί συμπτώματα παρόμοια με αυτά των δερματοπαθειών (κοκκίνισμα, φαγούρα, ξηρότητα, αίσθημα καύσου).
Η έλλειψη βιταμίνης Α προκαλεί σκληροδερμία, ενώ τα χαμηλά επίπεδα βιταμινών του συμπλέγματος Β προκαλούν ερυθρότητα, ευαισθησία, ξηρότητα ή υπερβολική λιπαρότητα.
Πολύ μικροί μώλωπες γίνονται ορατοί σε περιπτώσεις έλλειψης βιταμίνης C, ενώ το στεγνό και θαμπό δέρμα υποδηλώνει φτωχή πρόσληψη φυλλικού (ή φολικού) οξέος και απαραίτητων λιπαρών οξέων.
Άτομα που παρουσιάζουν ακμή, τέλος, αντιμετωπίζουν πρόβλημα έλλειψης ψευδαργύρου.
Εναντίον της γήρανσης
Η κατάλληλη διατροφή μπορεί να ασκήσει προστατευτικό ρόλο κατά της γήρανσης. Με το πέρασμα του χρόνου, οι ίνες κολλαγόνου και ελαστίνης μειώνονται με αποτέλεσμα το δέρμα να χαλαρώνει και να δημιουργούνται ρυτίδες.
Οι αντιοξειδωτικές ουσίες ( βιταμίνη Α, Ε, C, το σελήνιο και τα φλαβονοειδή) μπορούν να καθυστερήσουν το ρυθμό της φυσιολογικής γήρανσης, ενώ εξουδετερώνουν μερικώς την αρνητική επίδραση της υπεριώδους ακτινοβολίας και των άλλων παραγόντων που δημιουργούν ελεύθερες ρίζες.
Έρευνες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε βιταμίνη Ε και C, με παράλληλη τοπική εφαρμογή προιόντων που περιέχουν τις ίδιες βιταμίνες, προσφέρει σημαντική προστασία από την ηλιακή ακτινοβολία.
Όσον αφορά τα υγρά, θα πρέπει να καταναλώνουμε τουλάχιστον 8-10 ποτήρια ημερησίως (κυρίως νερό, χυμούς φρούτων και λαχανικών, και πράσινο τσάι). Το νερό μεταφέρει θρεπτικά συστατικά στο δέρμα και απομακρύνει τις άχρηστες ουσίες. Το δέρμα είναι το τελευταίο όργανο στο οποίο φτάνει το νερό και αν δεν λαμβάνουμε επαρκή ποσότητα θα είναι το πρώτο που θα αισθανθεί άμεσα τις επιπτώσειςπου επιφέρει η έλλειψή του.
Πηγές θρεπτικών συστατικών
* Πολυακόρεστα λιπαρά οξέα. Τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα βρίσκονται σε μεγάλες ποσότητες στα λιπαρά ψάρια και στα ιχθυέλαια. Η πρόσληψη πολυακόρεστων λιπαρών οξέων βοηθάει στην βελτίωση της κλινικής εικόνας ασθενών με δερματοπάθειες και ιδιαίτερα σε ασθενείς με ψωρίαση. Τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα βοηθούν στις φλεγμονώδεις παθήσεις του δέρματος καθώς ρυθμίζουν την παραγωγή ενδιάμεσων φλεγμονωδών μεσολαβητών που σχετίζονται με την ανοσολογική λειτουργία του δέρματος. Ακόμη τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα ρυθμίζουν τη βιοσύνθεση των λιπιδίων της κεράτινης στοιβάδας του δέρματος.
* Βιταμίνες και Ιχνοστοιχεία. Οι βιταμίνες και τα ιχνοστοιχεία παίζουν σημαντικό ρόλο στην διατήρηση της καλής υγείας του δέρματος. Ας δούμε αναλυτικά τι προσφέρει η κάθε ουσία και από που μπορούμε να τις προμηθευτούμε:
Βιταμίνη Α :
Είναι μια λιποδιαλυτή βιταμίνη, η οποία βοηθάει στην διατήρηση της ελαστικότητας του δέρματος. Σε καταστάσεις έλλειψης της βιταμίνης παρατηρείται ευερεθιστότητα του δέρματος και ξηροδερμία. Πλούσιες πηγές της είναι τα ιχθυέλαια, η μαργαρίνη, το συκώτι και ο κρόκος του αυγού.
Βιταμίνη Α μπορούμε επίσης να πάρουμε και από τροφές πλούσιες σε β-καροτίνη, η οποία μετατρέπεται σε βιταμίνη Α. Γερμανοί ερευνητές υποστηρίζουν ότι 30mg της ουσίας καθημερινώς μπορεί να μειώσει την ερυθρότητα και τη φλεγμονή που προκαλούνται από ηλιακό έγκαυμα. Πλούσιες πηγές βήτα-καροτίνης είναι τα καρότα, οι ντομάτες, οι πατάτες, το πεπόνι, το μπρόκολο και το σπανακι.
Βιταμίνη Β:
Οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β βοηθούν στην διατήρηση της ομαλής λειτουργίας του δέρματος (συμπεριλαμβανόμενης της λειτουργίας της λίπανσης του δέρματος).
Πλούσιες πηγές: πουλερικά, ψάρια, πράσινα λαχανικά, αυγά.
Βιταμίνη C:
Βοηθάει στην διατήρηση του κολλαγόνου. Συντελεί στην γρήγορη επούλωση των πληγών. Έλλειψη της βιταμίνης οδηγεί στην αποδυνάμωση των αιμοφόρων αγγείων και στην ρήξη των τριχοειδών που βρίσκονται στις εξωτερικές στοιβάδες του δέρματος. Πλούσιες πηγές : εσπεριδοειδή, ντομάτες, φράουλες, πιπεριές, μπρόκολο, σπανάκι.
Βιταμίνη Ε:
Διαθέτει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση. Βοηθάει στην πρόληψη της γήρανσης του δέρματος και ενισχύει την αντοχή του δέρματος κατά της ηλιακής ακτινοβολίας. Πλούσιες πηγές: σολωμός , όσπρια, αμύγδαλα, φυλλώδη λαχανικά, ελαιόλαδο, σησαμέλειο.
Σελήνιο:
Μειώνει την καταστροφική επίδραση της υπεριώδους ακτινοβολίας στο δέρμα. Μελέτες έχουν δείξει ότι χαμηλά επίπεδα σεληνίου στο αίμα συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του δέρματος. Πλούσιες πηγές: σιτάρι, σουσάμι, δημητριακά ολικής άλεσης.
Ψευδάργυρος:
Βοηθάει στη διατήρηση του κολλαγόνου και της ελαστίνης,. Πλούσιες πηγές: οστρακοειδή, γαλοπούλα, μανιτάρια.
Φυλλικό οξύ:
Πλούσιες πηγές του είναι τα σκουροπράσινα, φυλλώδη λαχανικά.
Συμπερασματικά
Το να έχουμε όμορφο και υγιές δέρμα εξαρτάται και από το “πιάτο” μας. Απαιτείται ισορροπημένη διατροφή με κατανάλωση ποικιλίας τροφίμων και επαρκής πρόσληψης υγρών. Η ομορφιά του δέρματος ξεκινάει από μέσα μας.
Πηγή : ΤΑ ΝΕΑ
