solutions and tips

Καλώς ήρθατε στο solutions forum!

Παρακαλούμε πατήστε "Σύνδεση" και εισάγεται το user name και password για να συνδεθείτε!


Αν δεν έχετε λογαριασμό, πατήστε "Εγγραφή" για να δημιουργήσετε λογαριασμό!

Εγγραφείτε στο φόρουμ, είναι εύκολο και γρήγορο

solutions and tips

Καλώς ήρθατε στο solutions forum!

Παρακαλούμε πατήστε "Σύνδεση" και εισάγεται το user name και password για να συνδεθείτε!


Αν δεν έχετε λογαριασμό, πατήστε "Εγγραφή" για να δημιουργήσετε λογαριασμό!

solutions and tips

Θέλετε να αντιδράσετε στο μήνυμα; Φτιάξτε έναν λογαριασμό και συνδεθείτε για να συνεχίσετε.

Γειά σας, Σας ενημερώνουμε πως απο το 2017 έχουμε δημιουργήσει ένα νεο blog. Ένα blog για την Υγεία ,Οικογένεια, Σχέσεις,Διατροφή,Δίαιτα, Διαπαιδαγώγηση,Ψυχολογία, Παράξενα-Ανεξήγητα και πολλά άλλα... Δείτε το.... Δεν χρειάζεται εγγραφή! https://uhfnews.blogspot.gr/

    Παιδί και σχολική ετοιμότητα

    Aggeliki
    Aggeliki
    Super member
    Super member


    Αριθμός μηνυμάτων : 128
    Ηλικία : 33
    Πόλη : Sparti

    Παιδί και σχολική ετοιμότητα Empty Παιδί και σχολική ετοιμότητα

    Δημοσίευση από Aggeliki Πεμ 19 Νοε 2015 - 18:01

    Παιδί και σχολική ετοιμότητα


    Η Καρόλα Folle-Αλέπη Ψυχολόγος - Παιδοψυχολόγος, Πτυχιούχος Ψυχολογίας - Πανεπιστημίου Marburg - Γερμανίας, εξηγεί τι θα πρέπει να προσέξουν οι γονείς, ώστε το παιδί τους να είναι κατάλληλα προετοιμασμένο, όταν ξεκινήσει το σχολείο.




    Κάθε χρόνο το Σεπτέμβριο μια νέα σχολική χρονιά ξεκινάει και τα παιδιά του νηπιαγωγείου γίνονται μαθητές της Α’ τάξης του δημοτικού σχολείου. Η ένταξη του παιδιού στη σχολική κοινότητα αποτελεί μεγάλη αλλαγή στη ζωή του και πέρα από τα συναισθήματα χαράς, προκαλεί άγχος και αγωνία ιδιαίτερα στους γονείς.

    Αναρωτιούνται αν το παιδί τους έχει τα στοιχεία και τις προϋποθέσεις που το καθιστούν έτοιμο να δεχτεί τις γνωστικές και κοινωνικές απαιτήσεις του καινούργιου του περιβάλλοντος αφού πρέπει να μάθει να γράφει, να διαβάζει, να μετράει, να αποκτά σχολικές γνώσεις σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα και να προσαρμοστεί σε ένα καινούργιο περιβάλλον με καινούργιους κανόνες και άγνωστα άτομα.

    Για τη σχολική επιτυχία του παιδιού, βασικός παράγοντας είναι αν το παιδί έχει τη λεγόμενη «σχολική ετοιμότητα» όταν ξεκινά τη Α’ δημοτικού.

    Τι είναι η «σχολική ετοιμότητα»;

    Η σχολική ετοιμότητα αναφέρεται σε δεξιότητες του παιδιού οι οποίες το καθιστούν δυνατό να επωφεληθεί από την προσφορά μάθησης του σχολείου και να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις του, σε μαθησιακό και κοινωνικό επίπεδο. Είναι δηλαδή οι προϋποθέσεις για τη σχολική επιτυχία ενός παιδιού και συμπεριλαμβάνει έννοιες/δεξιότητες όπως:

    Νοητική ετοιμότητα

    • Νοητικό δυναμικό:
    Το νοητικό δυναμικό (Δείκτης Νοημοσύνης Δ.Ν. / I.Q.) του παιδιού πρέπει να βρίσκεται σε φυσιολογικά για την ηλικία του επίπεδα.
    • Οπτική και ακουστική μνήμη:
    Να είναι σε θέση να απομνημονεύει οπτικά (π.χ. γράμματα) καθώς και ακουστικά ερεθίσματα (π.χ. λέξεις, προτάσεις).
    • Λογική, σύνθετη και επαγωγική σκέψη:
    Να μπορεί να συμπληρώνει προτάσεις όπως «Η ντομάτα είναι κόκκινη, η μπανάνα είναι….»
    Ακόμη να έχει επαρκείς δεξιότητες ταξινόμησης, αντιστοίχησης και σύγκρισης αντικειμένων και σχημάτων.
    • Μνήμη:
    Να έχει αναπτύξει σε ικανοποιητικό βαθμό τόσο τη βραχύχρονη μνήμη (σύστημα μνήμης όπου οι πληροφορίες διοχετεύονται αμέσως μετά από τη λήψη τους στα αισθητήρια όργανα) όσο και τη μακροπρόθεσμη μνήμη.
    • Γνώσεις:
    Να έχει γνώσεις που συμβαδίζουν με την ηλικία του, όπως π.χ. να αναγνωρίζει χρώματα και σχήματα και να ονομάζει και να ταξινομεί σε κατηγορίες διάφορα αντικείμενα όπως ζώα, ρούχα, φυτά, φαγητά κτλ.
    • Ικανότητα σειροθέτησης:
    Να κατανοεί τη λογική αλληλουχία των γεγονότων (π.χ. Πρώτα μετά στο τέλος) και να είναι σε θέση να σειροθετεί ένα γεγονός με τη σωστή χρονολογική σειρά.

    Προφορική ετοιμότητα

    • Ακουστική αντίληψη:
    Να αναγνωρίζει και να μιμείται ήχους.
    • Μοίρασμα βιωμάτων:
    Να μοιράζεται τα βιώματά του και να μιλάει στην ομάδα των παιδιών για καθημερινές του δραστηριότητες και συμβάντα.
    • Ολοκληρωμένος λόγος:
    Να χρησιμοποιεί ολοκληρωμένες προτάσεις με περίπου 6 λέξεις στην κάθε πρόταση.
    • Αναπτυγμένο λεξιλόγιο:
    Να έχει αποκτήσει ένα ικανοποιητικό λεξιλόγιο συμπεριλαμβάνοντας ουσιαστικά, ρήματα και επίθετα και να χρησιμοποιεί τον αόριστο, τον παρατατικό και δευτερεύουσες προτάσεις.
    • Αφήγηση:
    Να μπορεί να περιγράψει μια ιστορία με αρχή - μέση - τέλος.

    Προσανατολισμός

    • Να προσανατολίζεται στο χώρο και στο χρόνο και να κατανοεί και να χρησιμοποιεί έννοιες όπως πάνω, κάτω, μπροστά, πίσω καθώς και πριν, μετά, σήμερα, χτες, αύριο κ.τ.λ.
    • Να αναγνωρίζει και να ονομάζει τα μέρη του σώματός του (σωματογνωσία).

    Αναγνωστική ετοιμότητα

    • Αναγνώριση γραμμάτων:
    Να αναγνωρίζει τουλάχιστον κάποια γράμματα της αλφαβήτου.
    • Να έχει αναπτύξει «Φωνολογική ενημερότητα», δηλ. τη δεξιότητα να διακρίνει και να αναλύει την ομιλία στα επιμέρους στοιχεία της, δηλαδή στις λέξεις που αποτελούν την πρόταση, στις συλλαβές που αποτελούν τη λέξη και στα φωνήματα που αποτελούν τη συλλαβή , η οποία φαίνεται μεταξύ άλλων, όταν το παιδί π.χ.
    • μπορεί να χωρίσει μια λέξη σε συλλαβές.
    • κατανοεί την έννοια της ομοιοκαταληξίας.
    • μπορεί να σχηματίσει συλλαβές (π.χ. «π» και «α» μας κάνει «πα»).
    • μπορεί να κάνει τις συλλαβές λέξεις (π.χ. «δώ» και «ρο» μας κάνει «δώρο»).
    • μπορεί να βρει λέξεις που αρχίζουν από κάποιο φώνημα ή κάποια συλλαβή (π.χ. «Πες μου μια λέξη που να αρχίσει από «π».)

    Σωματική ετοιμότητα

    • Αδρή κινητικότητα:
    Να έχει αναπτύξει την αδρή κινητικότητά του έτσι ώστε να μπορεί π.χ. να πιάσει μια μπάλα, να κατεβαίνει τις σκάλες μόνο του, να τρέχει, να περπατάει μπρος - πίσω κ.τ.λ.
    • Λεπτή κινητικότητα:
    Να έχει ένα ικανοποιητικό επίπεδο στην λεπτή του κινητικότητα και να μπορεί π.χ.
    • Να κόβει με ευχέρεια με το ψαλίδι, π.χ. να κόβει πάνω σε μια γραμμή στο χαρτί.
    • Να αντιγράφει γράμματα.
    • Να γράφει το όνομά του.
    • Να ζωγραφίζει σε πλαίσιο.
    • Να ζωγραφίζει π.χ. έναν άνθρωπο και ένα σπίτι.
    • Να είναι σε θέση να σχεδιάζει τα βασικά σχήματα.
    • Συντονισμός ματιού-χεριού:
    Να είναι σε θέση να συντονίσει τις κινήσεις χεριών, δακτύλων και ματιών για την εκάστοτε δραστηριότητα ανάλογα με την ηλικία του.
    • Πλευρίωση:
    Να παρουσιάζει παγίωση πλευρίωσης, αναφέρεται δηλ. στο κατά πόσο το παιδί έχει αναπτύξει σαφή προτίμηση για τη μία πλευρά του σώματος, τη δεξιά, ή την αριστερή, όσον αφορά το πόδι, το χέρι, το μάτι και το αυτί.

    Τρόπος εργασίας

    • Να είναι σε θέση να ξεκινήσει και να ολοκληρώσει μια δραστηριότητα σε λογικό χρονικό διάστημα, ανάλογα με την ηλικία του χωρίς να αποσπάται η προσοχή του σε τέτοιο βαθμό που να εμποδίζει την ολοκλήρωσή της.
    • Να οργανώνει την εργασία του σε ικανοποιητικό βαθμό και να αναζητάει λύσεις και βοήθεια εκεί που δυσκολεύεται («Τι πρέπει να κάνω;» «Πώς μπορώ να το κάνω;» «Τι βοήθεια χρειάζομαι;»).

    Κοινωνική - συναισθηματική ετοιμότητα

    • Να έχει έναν ικανοποιητικό βαθμό αυτοελέγχου και να γνωρίζει ποια συμπεριφορά είναι αποδεκτή και ποια όχι μέσα σε μία ομάδα και κατά συνέπεια μέσα στην τάξη.
    • Να έχει την ικανότητα να ακολουθεί οδηγίες που δίδονται σε μια ομάδα.
    • Να εκφράζει τη γνώμη του και τις ανάγκες του.
    • Να έχει θετική εικόνα για τον εαυτό του.
    • Να έχει θετική στάση απέναντι στους συνομηλίκους τους.
    • Να έχει την ικανότητα σύναψης και διατήρησης διαπροσωπικών σχέσεων.
    • Να έχει κίνητρο για μάθηση.
    • Να έχει την ικανότητα συνεργασίας τόσο με τους συμμαθητές του όσο και με τον εκπαιδευτικό σε ομαδικές δραστηριότητες που του ανατίθενται σε επίπεδο σχολικής τάξης.
    • Να δείχνει την αποδοχή κανόνων της τάξης του καθώς και της ομάδας του.
    • Να έχει κατάλληλη διεκδικητικότητα ανάλογα με τις παραστάσεις και με την ηλικία του.

    Στις περισσότερες αναπτυγμένες χώρες γίνεται έλεγχος ρουτίνας της σχολικής ετοιμότητας για όλα τα παιδιά που τελειώνουν το νηπιαγωγείο. Όταν διαπιστώνονται ελλείψεις στις προϋποθέσεις για σχολική επιτυχία σε ένα παιδί, εντάσσεται σε ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα για την αναπλήρωση των ελλείψεών του και την ανάπτυξη δεξιοτήτων, για να προωθήσουν όσο είναι δυνατό τη σχολική επιτυχία. Το πρόγραμμα αυτό μπορεί να έχει διάρκεια λίγων μηνών μέχρι και ολόκληρης σχολικής χρονιάς, ανάλογα με το βαθμό ελλείψεων του παιδιού με στόχο την αποφυγή της σχολικής αποτυχίας η οποία πέρα από τις μαθησιακές δυσκολίες οδηγεί πολλές φορές και σε σοβαρά ψυχολογικά και κοινωνικά προβλήματα όπως χαμηλή αυτοεκτίμηση, σχολική άρνηση, διαταραχές συμπεριφοράς μέχρι και παραπτωματική συμπεριφορά στην εφηβική ηλικία.

    Η Ελλάδα δυστυχώς είναι από τις λίγες χώρες που το μοναδικό κριτήριο για την εισαγωγή των παιδιών στην Α’ δημοτικού αποτελεί η χρονολογική ηλικία και όχι το αναπτυξιακό τους επίπεδο και η σχολική τους ετοιμότητα. Συνεπώς κάθε χρόνο, φοιτούν στην Α’ τάξη του δημοτικού παιδιά, που δεν πληρούν τις απαραίτητες προϋποθέσεις για επιτυχή παρακολούθηση, με αποτέλεσμα να βιώνουν την σχολική αποτυχία με τις προαναφερόμενες δυσμενείς συνέπειες.

    Στο Κέντρο «ΑΝΑΠΤΥΞΗ» γίνεται η εκτίμηση της σχολικής ετοιμότητας ενός παιδιού με την εφαρμογή διεθνώς αναγνωρισμένων δοκιμασιών καθώς και με την εφαρμογή του Α’ Τεστ, το οποίο είναι μια δοκιμασία για τον έλεγχο της σχολικής ετοιμότητας για τα ελληνικά δεδομένα. Μετά από την ολοκλήρωση των δοκιμασιών οι γονείς ενημερώνονται για τα αποτελέσματα των τεστ και για τις τυχόν ελλείψεις του παιδιού και προτείνεται η ανάλογη αντιμετώπιση.

    Το «Πρόγραμμα Σχολικής Ετοιμότητας» που εφαρμόζεται σε ομαδικό και ατομικό επίπεδο στο Κέντρο πριν την ένταξη του παιδιού στο σχολείο, καλλιεργεί τις προϋποθέσεις για να είναι ένα παιδί σε θέση να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις όχι μόνο της Α’ τάξης του δημοτικού αλλά γενικότερα της σχολικής κοινότητας και εστιάζει πέρα από ασκήσεις των διαφόρων εννοιών της σχολικής ετοιμότητας ιδιαίτερα στην:

    • Συγκέντρωση προσοχής
    • Οργάνωση εργασίας
    • Ανάπτυξη αυτοπεποίθησης
    • Ανάπτυξη της λογικής σκέψης
    • Ανάπτυξη αναζήτησης λύσεων και εναλλακτικών προσεγγίσεων, καθώς και στην ανάπτυξη κινήτρων και επιθυμίας για μάθηση.

    Πώς μπορούν να βοηθήσουν οι γονείς το παιδί τους;

    Όταν πλησιάζει ο καιρός για να πάει το παιδί τους στο δημοτικό σχολείο, πολλοί γονείς, στην προσπάθειά τους να το προετοιμάσουν έτσι ώστε να έχει τα καλύτερα εφόδια για σχολική επιτυχία, επικεντρώνονται στο γνωστικό τομέα της σχολικής ετοιμότητας, μαθαίνοντάς του τα γράμματα της αλφαβήτου, γράφουν «γραμματάκια» μαζί του και προσπαθούν να του μάθουν ανάγνωση.
    Στην πραγματικότητα, ένα ώριμο παιδί δεν χρειάζεται «προετοιμασία» σε αυτό τον τομέα αλλά πολύ περισσότερο χρειάζεται υποστήριξη και ανάπτυξη σε τομείς που αποτελούν προϋπόθεση για την ομαλή ένταξη στο δημοτικό σχολείο και την σχολική του επιτυχία.

    Πλαίσιο βασικών προϋποθέσεων:

    • Τηρήστε έναν σταθερό καθημερινό ρυθμό στην οικογενειακή ζωή με σταθερές ώρες για φαγητό, ύπνο και παιχνίδι.
    • Βάλτε σταθερά όρια σχετικά με τη διαχείριση του χρόνου, έτσι ώστε να μεταφέρετε στο παιδί ότι η κάθε δραστηριότητα αρχίζει και τελειώνει στην ώρα της.
    • Καλλιεργήστε την εμπιστοσύνη στον εαυτό του και ενθαρρύνετε την προσπάθεια του παιδιού και μην επιβραβεύετε μόνο ένα τέλειο αποτέλεσμα.

    Βασικές επικοινωνιακές και κοινωνικές δεξιότητες:

    • Ενθαρρύνετε το παιδί να έχει αυτόνομη δράση και να παίρνει πρωτοβουλίες ανάλογα με την ηλικία του. Αφήστε το να είναι υπεύθυνο για την αυτοεξυπηρέτησή του, δηλ. να ντύνεται μόνο του, να τρώει μόνο του, να τακτοποιεί τα πράγματά του, π.χ. να ετοιμάζει την τσάντα του για την επόμενη μέρα, να είναι υπεύθυνο για την επιστροφή βιβλίων από τη δανειστική βιβλιοθήκη κ.τ.λ. και αφήστε το να υποστεί (σε λογικά πλαίσια και ανάλογα με την ηλικία του βέβαια) τις συνέπειες των πράξεών του.
    • Αφήστε το παιδί να συμμετέχει σε οικιακές εργασίες , π.χ. στο στρώσιμο του τραπεζιού ή στην τακτοποίηση πραγμάτων που ψωνίσατε. Έτσι, όχι μόνο περνάτε περισσότερο χρόνο μαζί του, αλλά το βοηθάτε να γίνει πιο υπεύθυνο και να μάθει να ακολουθεί οδηγίες και επιπλέον του προσφέρετε άπειρες ευκαιρίες για να μετρά αντικείμενα, να κάνει αντιστοιχίσεις, ταξινομήσεις κ.τ.λ.
    • Μειώστε την ώρα που περνά το παιδί μπροστά στην τηλεόραση και τον υπολογιστή,
    διότι:
    o Ουσιαστικά το παιδί απομονώνεται και δεν υπάρχει αμφίδρομη σχέση με ένα άλλο άτομο
    o Δεν εξασκείται στην αποτελεσματική επικοινωνία και στην προσαρμογή με τον συνομιλητή του
    o Οι γρήγοροι ρυθμοί της τηλεόρασης και των παιχνιδιών του υπολογιστή εμποδίζουν το παιδί να αναπτύξει την ικανότητά του να προσπαθήσει με επιμονή σε μια δραστηριότητα / άσκηση παρά την τυχόν αρχική δυσκολία του.

    • Όταν βλέπει το παιδί τηλεόραση, καλό θα ήταν να βλέπετε και εσείς μαζί του. Πρέπει ωστόσο να παρακολουθεί τηλεόραση για περιορισμένο χρόνο και συγκεκριμένες ταινίες, κατάλληλες για την ηλικία και την συναισθηματική του κατάσταση. Παράλληλα και στη συνέχεια μπορείτε να δημιουργήσετε διαλόγους μαζί με το παιδί για αυτά που είδε, να συζητήσετε για τυχόν απορίες που έχει κ.τ.λ.
    • Παίξτε μαζί του επιτραπέζια παιχνίδια γιατί το βοηθούν να μάθει να υπακούει σε κανόνες, να περιμένει τη σειρά του, αλλά και να τη διεκδικεί.
    • Εξασκήστε την ικανότητά του να ακολουθεί ομαδικές αλλά και ατομικές οδηγίες.
    • Καλλιεργήστε την ικανότητά του να ολοκληρώνει την εργασία που αρχίζει.
    • Δώστε το πρότυπο αποτελεσματικής επικοινωνίας και μάθετέ του να ακούει με προσοχή.

    Καλλιεργήστε τις προϋποθέσεις για ομαλή προσαρμογή:

    • Διαβάστε του παραμύθια και απλές ιστορίες και παροτρύνετέ το να τα ξανα-αφηγείται μόνο του.
    • Κοιτάξτε οικογενειακές φωτογραφίες και «κουβεντιάστε» για αυτές.
    • Όταν μιλάτε μαζί του, δώστε του χρόνο για να σας απαντήσει.
    • Ρωτήστε το με ειλικρινές ενδιαφέρον για τα βιώματά του.
    • Μέσα από παιχνίδια, παροτρύνετε το παιδί σας να σας περιγράψει αντικείμενα, ζώα κ.τ.λ. Στη συνέχεια μπορείτε να περάσετε και στην περιγραφή αφηρημένων εννοιών (π.χ. χαρά, φίλος κ.τ.λ.)
    • Δημιουργήστε καταστάσεις για τις οποίες μπορεί να διηγηθεί αργότερα (π.χ. μια εκδρομή, μια θεατρική παράσταση) γιατί η ευχέρεια στον προφορικό λόγο και στην έκφραση αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για τον γραπτό λόγο. Ένα παιδί που δεν περιγράφει καλά, πιθανόν να μην εκφράζεται μετέπειτα ούτε στον γραπτό λόγο ικανοποιητικά.
    • Ταξινομείστε μαζί του αντικείμενα με βάση διαφορετικές ιδιότητες (π.χ.: χρώμα, σχήμα, μέγεθος, θερμοκρασία).
    • Διαβάστε μαζί του παραμύθια που αναφέρονται σε κοινωνικά θέματα (π.χ.: διαφορετικότητα, μοιρασιά, τσακωμός) και συζητήστε τα μαζί του.
    • Εκμεταλλευτείτε μια επίσκεψή σας στο σούπερ-μάρκετ και ζητήστε του να εντοπίσει τη μάρκα το χυμό που πίνει ή το γιαούρτι που τρώει ανάμεσα στα άλλα προϊόντα.
    • Ενθαρρύνετέ το να ζωγραφίσει μια εικόνα και ζητήστε του να σας υπαγορεύσει μια λεζάντα για να την γράψετε από κάτω.
    • Φτιάξτε μαζί του κάρτες αλληλουχίας και πείτε του να τις βάλει στη σωστή σειρά (π.χ.: ζωγραφίστε 3 εικόνες με ένα παιδί που κρατά μια μπανάνα, ένα παιδί που ξεφλουδίζει μια μπανάνα και ένα παιδί που τρώει μια μπανάνα)
    • Πείτε του να αναζητήσει γύρω του αντικείμενα που αρχίζουν από διάφορους ήχους (π.χ.: κ, φ, δ).
    • Κάντε παιχνίδια μαζί του που του ζητούν να βρει ομοιοκαταληξίες.
    • «Χωρίστε» λέξεις σε συλλαβές χτυπώντας παλαμάκια.

    Οι γονείς, λοιπόν, μπορούν να συμβάλουν σε μεγάλο βαθμό στην ανάπτυξη της σχολικής ετοιμότητας του παιδιού τους. Το κύριο μέλημά τους όμως, δεν πρέπει να είναι η πρόωρη προετοιμασία και αποσπασματική εξάσκηση του παιδιού στη γραφή, στην ανάγνωση και στην αρίθμηση, αλλά να αναπτύξει το παιδί βασικές επικοινωνιακές και κοινωνικές δεξιότητες οι οποίες του καθιστούν δυνατό να ανταποκρίνεται με επιτυχία σε καινούργιες, άγνωστες καταστάσεις και να καλλιεργήσουν τις προϋποθέσεις οι οποίες είναι απαραίτητες για την σχολική του επιτυχία.
    Καρόλα Folle-Αλέπη
    Ψυχολόγος - Παιδοψυχολόγος
    Πτυχιούχος Ψυχολογίας - Πανεπιστημίου Marburg - Γερμανίας
    Κέντρο Λογοθεραπείας, Συμβουλευτικής & Ειδικής Αγωγής "Ανάπτυξη"
    www.logotherapeia-kalamata.gr
    www.carola-alepi.gr

      Η τρέχουσα ημερομηνία/ώρα είναι Πεμ 28 Μαρ 2024 - 12:04